Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants/Errore

← Ho­mi­ci­dio. Dood­slagh, […]

‘Er­ro­re. Doo­lin­ge, Mis­ver­stand’ door Ce­sa­re Ri­pa

Chia­rez­za. Door­luch­tig­heyd →

Afkomstig uit Cesare Ripa et al. (1644) Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants, Amstelredam: Dirck Pietersz Pers, p. 94-95. Publiek domein.

[ 94 ]

Errore. Doolinge, Miſverſtand.

EEn Man als een Wandelaer, hebbende de oogen verbonden, taſtende met ſijnen ſtock nae den wegh, om dat hy ſoude ſeecker gaen, want de doolinge gaet gemeenlijck by de onwetentheyt.
 De doolinge nae de meeninge der Stoiken is van den wegh afſlaen, en van den rechten ſtreeck af wijcken, gelijck niet te doolen, is op den rechten wegh wandelen, ſonder van d’een of van d’ander ſyde, daer van af te treden, alſoo dat alle de wercken onſes lichaems en verſtands konnen geſeyt worden een pelgrimagie of reyſe te zijn, nae de welcke, ſoo wy niet ſtruyckelen, totte geluckſaligheyt verhopen te geraecken.
 Dit vertoont ons Chriſtus onſe Heere, wiens wercken ons al te ſaemen tot onderwijſinge dienen, wanneer hy ſijne Diſcipulen als een Pelgrim verſcheen. En God beveelt aen ’t Volck Israel in Levitico, datſe niet van hem ſouden afwijcken, noch ter ſlincker noch ter rechter ſyde. Hierom behoort men de doolinge als een Pelgrim of Wandelaer af te maelen, om datter geen doolinge kan [ 95 ]weſen, ſonder overtredinge van onſe wercken of gedachten, gelijck geſeyt is.
 De verbonden oogen druckten uyt, wanneer de oogen des verſtands verblint zijn met het deckſel van Wereltſche voordeelen of anders, dat men dan lichtlijck in doolinge vervalt.
 De Stock, waer mede hy nae den wegh taſt, wort genomen voor de ſinnen, gelijck het oogh voor het verſtand, want gelijck de ſtock meerder gevoelijck en lichaemlijck is, ſoo is daer en tegen het oogh min gevoelijck en meer geeſtelijck. En ſoo wort dit in ’t kort aengemerckt, dat die geene die door den weg van de ſinnen gaet, kan lichtlijck in alle ſyne treden doolen, indien hy de overweginge van ’t verſtand daer niet toe brenght, het zy oock tot wat ſaecke dat het wil. Dit ſelve en noch meer, betoont de onwetentheyt noch klaerder, die daer neffens oock is afgemaelt.