Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants/Interesse proprio

← Vbra­chiez­za. Dron­cken­schap

Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants (1644) door Cesare Ripa et al. In­te­res­se pro­prio. Ey­gen-baet, p. 96

In­te­res­se. Ey­gen-baet →

Uitgegeven in Amstelredam door Dirck Pietersz Pers.

[ 96 ]

Interesse proprio. Eygen-baet.

EEn oud Man in ’t ſwart gekleet, houdende in d’eene hand een Viſſchers hangelroe, en met d’ander een egge, hebbende van d’een ſyde eenen Haen, en van d’ander een Wolf.
Eygen-baet is een ongeregelde begeerlijckheyt van eygen profijt, ſich uytſtreckende tot veele en verſcheyden voorvallen, nae de genegentheyt der Menſchen, maer gemeenlijck in ’t verkrijgen en bewaeren der goederen: en daerom wort hy oud gemaelt, om dat d’Ouderdom, gelijck Ariſtoteles ſeght uyter natuere meeſt tot gierigheyd, die een beſonder hoofdſtuck van de Eygen-baet is, genegen is.
De Angelroe met het aes, betoont, dat Eygen-baet ſich dickwijls pijnt om andere weldaed te doen, doch al met meeninge van Eygen-baet, en niet alleen om de deughd, ’t welck ten laeſten van ſich ſelve, oock geen goede uytkomſt kan hebben. Want de Viſſchers werpen den Viſſchen het aes wel toe, doch al met meeninge van Eygen-baet, om dieſelve te vangen, en buyten ’t waeter te trecken.
Dieſelve aert van eygen genegentheyt wort oock door de egge vertoont, een wercktuygh, dat by de Boeren gebruyckt wort, nergens anders toe dienende, dan om nae ſich te trecken.
Met ſwart is hy gekleet, om dat, gelijckmen deſe verwe in andere verwen niet kan veranderen, alſo blijft de Eygen-baet, altijd vaſt op haer eygen profijt: en boven dat, is de Eygen-baet een vlacke, die van alle kanten de ſuyverheyt van de Deughd beſoedelt: en om dat de Eygen-baet een ander afgunſtigh is, om haer eygen profijt, houdende geſtadige wacht, ſoo wel in ’t gemoed als in de ſinnen, ſoo iſſer de Haen, als boven geſeyt is, bygeſtelt.
De Wolf ſtaeter ter ſyden, om dat Eygen-baet van eender natuere is als de Wolf, weſende altijd roofachtigh en inſlockende.