Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants/Riforma (1)

‘Riforma. Herstellinge, Hervorminge’ door Cesare Ripa

Afkomstig uit Cesare Ripa et al. (1644) Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants, Amstelredam: Dirck Pietersz Pers, p. 199. Publiek domein.

[ 199 ]

Riforma. Herſtellinge, Hervorminge.

EEn oude Vrouwe, met een ſtaetigh kleet, maer ſlecht ſonder cierſels, houdende in de rechter hand een geeſſel, in de ſlincker een open boeck, met deſe ſpreucke Argue, dat is, beſtraft. En aen d’ander ſyde Obſecra, bid of ſmeeckt.
Door de verbeteringe ſullen wy verſtaen deſe ordeninge van de Opperhoofden, door de welcke zy de goede gebruycken, die door de ongebondene misbruycken der Menſchen zijn naegelaeten, op nieuws verbeteren, en dat nae de Wetten, om die op de beſte maniere wederom in te voeren: En hier toe behooren inſonderheyt twee bequaeme middelen, te weeten het vermaenen, ’t welck door ’t opene boeck wort uytgedruckt, en ſtraffen, ’t welck door de geeſſel is afgebeelt. Alle beyde woorden worden van den Apoſtel Paulus verhaelt 2 Timoth. 4 cap. &c. En in ’t Concilium van Trenten ſeſſ. xiii in ’t i cap. daer gedacht wort, hoeſe ſich in deſe ſouden hebben te draegen: daer hebben de Overſte, de Reformatie of Hervorminge aldus geſtelt, dat de Paſtores moſten weſen Harders en geene ſmijters of ſlaegers, dat zy moſten ſoecken haere toehoorders af te trecken van de quaede manieren, meer door ſmeeckinge als door ſtraffe, werckende meer tegens haer met lieflijckheyt als met ſtuyrſigheyt, meer met vermaeningen, als met dreygementen, meer met liefde, als met gebiet of ontſagh. Maer als alle vermaeningen geen plaets hebben, dan magh hy eerst komen totte ſtraffe, doch dat altijd de hardigheyt gemaetight zy met ſachtmoedigheyt, het oordeel met barmhertigheyt, en de ernſthaftigheyt met vriendlijckheyt. ’t Welck alles ſeer lichtlijck verbeteringh of Reformatie onder de Menſchen ſal te wege brengen, en dat te meerder, wanneer het geſchiet met rijpen raede. Daerom wortſe oock een bedaeghde Vrouwe afgemaelt.