Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants/Virtu (1)

← Lascivia. Dartelheyd, Brooddronckenheyd

Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants (1644) door Cesare Ripa et al., vertaald door Dirck Pietersz Pers

Virtu. Deughd, p. 83-84

Uitgegeven in Amstelredam door Dirck Pietersz Pers.

[ 83 ]

Virtu. Deughd.

EEn ſchoone en aengenaeme Ionghe Maeghd, met vleugels aen de ſchouderen, houdende in de rechter hand een ſpieſſe, en met den ſlincker hand een Lauwerkrans, hebbende een Sonne op de borſt.
Iong wort zy gemaelt, om dat de Deughd nimmermeer oud wort, maer altijt wacker en sterck blijft, want haere werckingen maecken een plooy en heblijckheyt in den Menſche, en geduyren ſoo lange als de Menſche leeft.
Schoon wortſe vertoont, om dat de Deughd het ſchoonſte cieraet is van ’t gemoed.
De vleugels bedieden, dat dit de Deughd eygen is, datſe met haer vlucht ſteygert boven de gewoonte van de gemeene ſlagh van Menſchen, om die vermaecklijckheyt te ſmaecken, diewelcke alleen de deughdelijcke Menſchen proeven, die, gelijck Virgilius ſeyt, totte sterren toe, van de brandende en vierige Deughd verheven zijn: en wy ſullen ſeggen datſe ten Hemel toe verheft, die geene, die door ’t middel van de Deughd, [ 84 ]ſich ſelve doorluchtigh maeckt: want hier door, ſoo wort hy Godt gelijck, die daer is, de Deughd en de goedheyd ſelve.
De Sonne vertoont, dat gelijck die ſelve uyt den Hemel het aerdrijck verlicht, alſoo komt oock de deughd van ’t herte, en beſchermt haer welgeſchickte mogentheyd, om te bewegen en kracht te geven aen onſe geheele lichaem, ’t welck is de Kleine Werreld, gelijck de Griecken ſeggen: en daer nae verlichtſe, verwarmtſe, en wackertſe door de Deughd, ’t ſelve alſoo op, dat een groot deel van de oude Philoſophen, geoordeelt hebben, datſe genoegh was om onſe begeerlijckheyt te vervullen, en ’t geene onſe vermaecklijckheden in dit Menſchlijcke leven, ſoude mogen wenſchen. En overmits de Heere Jesus Chriſtus in de H. Schrifture genaemt wort de Sonne der Gerechtigheyd, verſtaende de algemeene gerechtigheyd, die andere deughden omvat: daerom worter geſeyt, wie dat Chriſtum in ’t herte draeght, dat dieſelve heeft het voornaemſte cieraet van de waerachtige en volmaeckte deughd.
De Lauwerkrans bediet, dat gelijck de Lauwer altijd groen, en nimmermeer van den blixem geraeckt wort, alſoo hout ſich oock de Deughd in haer kracht, en wordt nimmermeer van eenige rampen, hoedanigh dieſelve mogen weſen, te neder geſlaegen, noch wort oock door brand, ſchipbreeckinge, noch door tegenſpoet of ongeluck verlooren.
De Spieſſe wort haer tot een teycken van voortreflijckheyt gegeven, om dat de Oude hier door de Deughd te kennen gaeven. Zy bediet oock het geweld en de macht die zy heeft over de ſonden, diewelcke altijd, door de Deughd, zijn overwonnen en t’onder gebracht.