Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants/Vulgo

← Com­mer­tio del­la vi­ta Hu­ma­na. Ge­meen­schap van ’s Men­schen le­ven

‘Vu­lgo. ’t Ge­meen Volck of Hee­rom­nes’ door Ce­sa­re Ri­pa

De­mo­cra­tia. Ge­mee­ne Volx of Bur­ger Re­gie­rin­ge →

Afkomstig uit Cesare Ripa et al. (1644) Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants, Amstelredam: Dirck Pietersz Pers, p. 153-154. Publiek domein.

[ 153 ]

Vulgo. ’t Gemeen Volck of Heeromnes.

DEwijl in onſe afbeeldingen de Adel is afgemaelt, ſoo moeten wy oock het gemeen Volxken afſchilderen. ’t Welck men magh doen, ’t zy door een Man of Vrouwe, nae dat het iemant belieft, alleen dat de kleederen kort zijn, geel van verwe, de hoofdhayren recht over eynde en heel verwart. Hebbende Eſels ooren, en boven op ’t hoofd ſal hy den Vogel Aſſiolo hebben, bockende en ſiende nae der aerde, houdende met beyde handen een Beeſſem, om de vuylnis te keeren, en een Spaede ter ſyden.
’t Gemeene Volxken wort geſeyt, die ſlagh van Menſchen in een Stadt, diewelcke onbequaem zijn totten Raed, Regieringe, Leeringe, Vrye konſten, en Burgerlijcke bedieningen, om met Burgeren en Edelen te verkeeren.
Een kort kleet wort haer gegeven, om dat het gemeene Volck by den Romeynen niet geoorloft was een langh kleed te dragen, en om de ſlechtigheyt noch meer uyt te drucken, iſſe in ’t geel gekleet, ’t welck men [ 154 ]niet als andere verwen magh paſſen tot eene ſeeckere Deughd, als hebbende geen oprechte noch vaſte grond by ſich.
De verwarde en ſteyle hoofdhayren, zijn de verachte en ſlechte gedachten die ’t gemeene Volxken altijd, hier op der Aerden, houden geveſtight, ſonder datſe nae hooger dingen trachten, daer van Cicero ſeght, hy is niet te achten onder den Grooten, die daer hanght aen ’t gemeen Volxken.
De Eſels-ooren bedieden de onwetentheyd, gelijck de Egyptiſche Prieſters ſeggen, alſoo dit Dier berooft ſoude zijn van de kenniſſe en reeden: ſoodaenigh is oock het gemeene Volck, ’t welck van natuyren is onverſtandigh, ongeleert, niet kennende het goed van ’t quaede, oock veranderlijck, alle uyren van haer voornemen afwijckende. En ſoo men gemeenlijck ſeght, een Beeſt met veele hoofden. Dies oock Demoſthenes ſeght, ’t verſtand van ’t gemeene Volck is ſoo licht en ongeſtadigh, dat het niet weet, wat het met ernſt, wil of niet wil.
Het vogeltjen Aſſiolo draeght zy op ’t hoofd, om dat de Egyptenaers willende de Boersheyt en ’t gemeen Volck afmaelen, ſtelden daer voor deſen Vogel, diewelcke (gelijck Pierius verhaelt) geheel anders is alſſe ſchijnt, weſende ſwaer van lichaem, maer ſonder ſtemme, hebbende geene vaſtigheyt van ’t geene zy is, of hoedanigh zy is.
Metten hoofde geboogen, en nae der aerden ſiende is zy geſtelt, om dat het gemeene Volxken, maer nae ſlechte en verachte dingen ſiet.
Zy hout den Beeſſem, veegende met beyde handen, en ter ſyden leyt een Spaede: om dat het gemeen Volck, dat geſlacht van Menſchen is, die maer als Boeren en Slootgravers leven, weſende onervaeren in Godlijcke, zeedige en natuerlijcke ſaecken.
Het gemeene Volck raeſt en kijft om de Religie, en het weet niet eens wat ketterie is, ſeyt G. Pachym. in ſijn vijfde boeck.