Klein plakkaatboek/I
| ← Inleiding | Klein plakkaatboek van Nederland (1919) door Diverse auteurs | OORKONDE BETREFFENDE DE INSTELLING VAN EEN REGEERINGSRAAD VOOR HOLLAND EN ZEELAND → |
| Uitgegeven in Groningen door Wolters. |
I. 17 Mei 1375. Landbrief van bisschop Arnold van Hoorn[1].
Wy, Arend van Hoorn, by der genaden Goeds Bisschop t‘Utrecht, maken kont allen luden, dat wy lyen ende belennen, dat alsulece bede als ons onse Ecclesy, Ridderen, Knechten ende Steden van onsen Gestichte van Utrecht ghegheven hebben tot deser tyt, om rechter gonste willen ghegheven hebben, onzer Kerken slote ende ambochte aen dese zyde der Ysele mede te losenen, mer van ghenen rechte, ende geloven in goeder trouwe onser Ecclesy, Ridderen, Knechten, Steden, ende den ghestichte van Utrecht, voer ons en voer onser nacomelinge, Bisschoppen t'Utrecht, gheen mergengeld, huysueld, noth geen rehande gemeyne scuttinge meer te verghen. Voert zo hebben wy geleeft voer ons ende wer onse nakomelinghe, Bisscopen t'Utrecht voersz, die sloten ende ambóchten onser Kerken van Utrecht aen dese zide der Yselen nummermeer te bezwaren, noch te belasten, noch van den Gestichte te ontverren in geenre tijd. Ende wanneer wi of onse nakomelinghen, Bisscopen t'Utrecht voorsz., afbuich of des Gestichts quyt werden, zo zal men die stolen ende ambochte wry ende onbecommert overleveren den anderen Bisscop, alse hys begheert, ende hi ontfaen is alse recht & behoudelyck dat hy eerst confirmieren, zekeren, sweeren ende loven zel die slote ende ambochte niet te beswaren, te belasten, noch 1 ontferren van den Gestichte voorsz., in gheenre tijt, ende dairop syne open brieve geven. Voert so en sel wi of onse nacomelingen, Bisscopen t'Utrecht voorsz., niemant borchsate setten in enich van onser Kerken slote, noch ambochte, noch hem die bevelen, hi en zi een welgeboren man ende wel ghegoedet in den Gestichte, ende geboren uyt den Gestichte, also dat men hem des gheloven mach. Voert so sellen die borchsate ende ambochtslude, die wy setten sellen in onser Kerchen slote ende ambochte, eerst loven, sekeren ende zweeren in den Capitel voer die Ecclesy, voer Ridderen, Knapen, Stat ende Steden des Gestichts van Utrecht, tot behoeff des ghemeens Gestichts van Utrecht voersz. ende daerop hoer open brieve gheven, die voersz. slote ende ambochte niet te beswaren noch te belasten meer dan voer een jaer benoemder pensie, die redelic is. Voert so en sel die borchsate of die ambochtsman, die nu in der tijt is, ende altoes voert die slote ende ambochte niet rumen noch overleveren, eer die ander, die op dat slot of im synen ambochte, dat hy te bewaren heeft, wesen sel, eerst ghelovet, gezekert, gesworen ende syn brieve gegeven heeft, alse voerscreven is. Ende wi Bisscop, of onse hacomelingen, Bisscoppen voersz., mogen die borchsate ende ambochtslude versetten alst Ons genoecht, behoudelle dat dese voerwaerde voersz, bliven zellen in alle hoere machte. Voert, waer dat die Stoel van Utrecht sonder Heer waer of dat die Bisscop in der tyt niet ontfaen en waer alse recht is, so sel men die voesz. loefte doen in den Capitel in tegenwoerdicheit der Ecclesy, Ridderen, Knapen ende Stat van Utrecht, alse voorsz. is, tot behoef des Bisscops, die toecomende is in der tyd, ende hem die slote vry ende commerloes ende ambochte overgeven, alse hi ontfaen is also recht is ende dese voerseyde punten eerst gelovet, ghezekert ende gesworen heeft ende zyn open brieve daerop gegeven heeft. Voert zellen wi ende onse nacomelinge, Bisscope voorsz., alle man lantrecht doen, alse in onsen Gestichte gelegen is, behoudelyc dat die Ecclesy ende elc gheestelyc persoen na synen staet daer te rechte sta, daer hy van rechte of gewoenten seuldich is te recht te staen; ende nyemant vangen noch zyn ghoet nemen tegins lantrechte, tcn waer dat hi mit rechte ende mit oerdel cesst verwonnen waer. Ende wiert dat enighe welgeboren luden rechts voor ons te doen hadden, die oerdel en zel wy nyemant vraghen dan welgeboren luden, en die oetdel, dle men voor ons wisen ze, die ei zel niemant vorder beropen van der partyen weghen, dan die partye, dien 't oerdel tegen ygaet, Voert so en sel wi of onse [ 2 ]nacomelingen voorsz. geenrehande oorloge aennemen, wy en haddent eerst vervolget by onser Ecclesien, Ridderen, Knapen ende Steden van Utrecht, also van outs recht is ende geweest heeft. Ende alle dese voorsz, punten hebben wy, Arnt van Hoern, Bisschop t'Utrecht voersz,, ghelovet, gezekert ende gesworen wittelick ende wel te houden ende niet te breken in geenre manieren; ende wy, Dekene ende Capitele der Ecclesy, Ridderen ende Knechten, Stat ende gemene Steden des Stichts van Utrecht, te samen gewilcoert ende malcandren ghelovet in goeden trouwen alle die punten, die in desen brieve ghescreven staen, vast ende stade te houden ende te houden doen. Ende waer 't sake dat wy, Arent Bisscop voersz. of onse nakomelingen, enich van desen voerseyden punten verbraken of niet en hielden, so kennen wy, dat niemant voer ons, noch voer onse ambochtsluden schuldich is te rechte te staen, noch te dienste te komen, noch ons hoersamich te wesen, ter tyt toe, dat wy alle dese voersz, punten vol ende al gehouden hadden. En waer dat enich borchsate of ambochtsman, die in der tyd waer, enich van desen voorsz. punten verbraken, of niet en hielden, dat dien die dese punten verbrake, wy, Bisscop of onse ambochtslude in der tyt, hem geen recht doen en zellen, ende dat hem niemant te rechte staen en zel, en gheen oerdel over niemant en zel hy mogen geven of helpen geven, ende daer zel wy, Bisscop, Ridderen ende Knapen, Stat, ende Steden voersz, tegen vallen, ter tyt toe dat hy alle dese voorsz. punten gehouden hadde ende men des zeker ende wisse waer. Ende alle dese voersz, punten zellen staen sonder enigerhande argeliste. Ende op dat alle dese voersz. punten vast ende stade eweliken bliven ende onverbroken, zo hebben wy, Arent van Hoern, Bisscop, Dekene ende Capittele der Kercken van den Doem, van Oudemunster, van Sunte Peter, van Sinte Johan, van Sinte Marien t'Utrecht, Gisebrecht, heer van Abkoude ende van Duersteden, Zueder van Abkoude, heer van Putten ende van Strienen, Johan, heer van Culenborch ende van der Lecke, Gisebrecht, heer van Vianen ende van den Goye, Zueder, borchgrave van Montfoerde, Henrik die Rover van Montfoerde, Zweder van Vyanen, Johan van Rynessse, Gisebrecht van Sterkenberch, Vrederik uten Hamme, Geryd van Polanen, Dirk van Zulen, Peter uten Hamme, Johan van Heerlaer, Zweder van Bloemensteyn, Gisebrecht van Herdenbroek, Otto van Scoenouwen, Beernt uten Enge, Steven van Zulen, ridders; Splinter van Loenresloet, Alpher van der Horst, Henrik van Haerlem, Vrederik Zoude van den Scyn, Johan van Zulen, Johan van Amerongen, Willam Zuermont van Hyndersteyn, Vrederik van Zulen, Bokel van der Haer, Dirk van Houdaen, Willam van Vloeten, Willam van Vronesteyn, Jacob van der A, Geryt van der A, Gisebrecht die Wolf, Philips van Werdenstein, Aernd van Lunenborch, Johan over de Vecht, knapen, ende wy, Stat van Utrecht, en Steden des Gestichts van Utrecht voersz., alse Amersfoerde en Renen, onse seghele aen desen brief gehangen tot enen oerconde. Ende al waer dat zake dat aen desen brief een zegel of meer gebrake, nochtans soude dese brief bliven in alle zinre macht, gelikerwys of hy vol ende al besegelt waer. Ende deser brieve is meer alleene sprekende. Gegeven int jaer ons Heeren dusent drie hondert vive ende tseventich, des Donredaghes na Sinte Servaes dacht t'Utrecht.
- ↑ Naar Van de Water, 1, blz. 29; vergeleken met het origineel in het Rijksarchief in Utrecht.