Nieuwe Tijdinghen/1620/25 september (1)
| ← 19 september 1620 | Verhael vande Victorie ende innemen der stadt Oppenheym, d’welc den Sleutel is van Pfaltz-Graven Landt, verovert door den Marquis Spinola, daer de Soldaten met stocken in de hant wtgetrocken sijn
[Nieuwe Tijdinghen], Boekje VIII, [vrijdag] 25 september 1620 |
25 september 1620 [2] → |
Verhael vande Victorie ende innemen der stadt Oppenheym, d’welc den Sleutel is van Pfaltz-Graven Landt, verovert door den Marquis Spinola, daer de Soldaten met stocken in de hant wtgetrocken sijn.Ghedruckt den xxv. Sept. 1620.Nom. VIII.
_p_1_illustration.jpg)
T’Hantwerpen, By Abraham Verhoeuen, inde gulde Sonne.
Ghedruckt den xxv. September.
Tijdinghe wt Ceulen.
ALs hier verstaetmen dat Prince Mauritius blijft met zijnen Legher noch stil liggen by Wesel, ende het volck van Don Lowys de Velasco, Marquis de Beluedere, heeft veel volcx by Rijnsberch ende Wesel liggen, hier quam de Tij[ 4 ]dinghe van Cobelens, als dat aldaer eene nieuwe Schips-brugghe ghemaeckt wert, ende datter noch marcheerden acht duysent Bourgoignons ende Fransoysen onder malcanderen ghemenghelt, de welcke de Moesel stroom af quamen oft passeerden, de welcke trocken naer den Catholijcken legher van Spinola om hun daer mede te voeghen.
VVt Ments van 10. September.
Men verstaet hier als dat zijn Excellentie Marquis Spinola den 6. September is ghecomen op Breizenheim, Nackheim, Born, ende andere plaetsen, waer dat hy zijn Quartieren en ghemaeckt heeft, ende is met een partije volckx naer Momenheimb ghetrocken, al waer der Protestanten Legher lach, dry vierendeel urs van Oppenheym, met alle haere macht, ende de reste tot Oppenheym.
De schilt wachten van zijn Excellentie Marquis Spinola, ende der Protestanten, Schilt wachten stonden soo naer by den anderen datse malcanderen aen costen spreken, ter middeler tijt soo heeft zijn Ex. Marquis Spinola hem verthoont op een hooghte met zijn volck, op den Rodenberch ghenoempt, in volle slachoorden ende daer blijuen staen onbeschanst teghen ouer het Legher van den ghevnieerde Vorsten ende dede haer ontbieden, ofse wilden slaen, men verstont datse antwoorden datse gheen Ordinantie [ 5 ]daer toe en hadden.
De nieuwe Schip brugghe wert af ghebroken, ende het houdt werck meestendeel alles wel bewaert ende by t’samen gheleyt elcken Schipper met zijnen knecht, hadden daechs dry halve Conincx daelders.
Ondertusschen heeft den Marquis doen marcheren 6000. mannen met eenighe stucken Gheschuts naer Creutsenach, ende onder weghen werden eenighe Dorpen ghebrant, de Pfaltsche Boeren liepen alles wech, den Marquis hiel den voorighen legher int ghesichte van de Protestanten, om haerlieden te Ainseren, alst ghebeurt is, de Protestanten schoten 3. stucken Gheschuts af in hunnen Legher, ende begosten op te breken, den Generael van de Protestanten trock op met duysent Musquettiers, ende eenighe Compagnien Ruyters om t’legher te volghen, om te sien waer dat het volc van den Marquis trecken soude.
Maer alsoo sy vernamen dat het principael leger vanden Marquis noch by Oppenheym tegen haerlieden bleef ligghen, quam den Ouersten van de Protestanten wederom te rugge int Legher, om andere Ordinancie te gheven, ende leyde de Musquettiers, teghen den Marquis legher aen op eenen berch, al waer men sach den Marquis Legher ligghen, met allen de waghens in orden. [ 6 ]
Middeler tijt nam den Marquis Creutsenach in ende dede met Petars de Gauspoorte springen, ende de stadt met goet contentement de Borgheren beschermpt, hy vont in de stadt vier duysent sacken meel ende veel provisie, oock veel wijnen, ende heeft de plaetse met Garnisoen besedt ghelaten.
Voorders nam Altheym in, d’welck de rechte passagie is naer Worms.
Den Marquis is weder om op ghetrocken met ettelijcke hondert waghens, een mijl weechs voorder, waer over den Protestanten Legher is oock op ghebroken, ende des smorghens vroech den 11. soo rede den Ritmeester Bergstadt met 3. Compagnien Ruyters wt van den Protestanten Legher ende ontmoet een Compagnie Ruyters van den Marquis Spinola volck by Winterheym, al waer zy teghen malcanderen schermutseerden, ende eenighe doot bleven, den Marquisens volck maeckten samblant oft zy hun weder wilden beschantsen by Altheym.
Wt des Protestanten legher verstaetmen als dat eenighe Compagnien Ruyters van den Protestanten, de welcke in Emboscade souden gheleghen hebben, een Compagnie Ruyters Arquebusiers van den Marquis Spinola souden aenghetast hebben, ende eenighe ghevanghen becomen ende ettelijcke gequetst.
Wt der Protestanten Legher is den Generael ver[ 7 ]trocken met ettelijcke Compagnien Ruyters, ende 3. stucken Gheschuts, naer Worms om de Stadt te bewaeren, daer was ordre datse hun alles ghereedt souden houden om te marcheren.
Ter middeler tijt is den Marquis wederom vertrocken, ende daer quam eenen roep int Legher van de Protestanten als datter eenich verraet soude wesen ende dat den Marquis Spinola de brugghe wilde in nemen by Oppenheym, waer ouer de Protestanten die deden besetten met 2. duysent mannen, ende den Generael quam weder int legher, ende de Cauaillerie met den Marck-grave van Baden is buyten ghebleven.
Sijn Ex. Marquis Spinola maeckten samblant te trecken met alder macht naer Worms toe, waer ouer de Protestanten zijn vertrocken ende opgebroken, van Oppenheym, ende hebben de stadt ende Trencheen besedt ghelaten met nieu aen ghenomen Soldaten, alles meestendeel Boeren.
Leest voorder in het naervolghende Boecxken, daer suldy breeder in vinden wandt de plaetse valdt hier te cleyn om alles in te stellen.
FINIS.
De Priuilegie van onſe Ghenadighe Princen.
ALBERTVS ende ISABELLA Clara Eugenia Eertſz-Hertoghen van Ooſten-rijck, Hertoghen van Borgondien, Brabandt, ende Souueraine Princen van Nederlandt, &c. Hebben door ſinguliere Priuilegie verleendt int’ Iaer ons Heeren ſeſthienhondert ende vijf, Onderteeckent I. de Buſſchere, ghegunt ende verleent aen Abraham Verhoeuen, geſworen Boeck drucker binnen Antwerpen, te mogen Drucken ende te ſnijden in houdt oft Copere Platen, ende te vercoopen, in allen de Landen van hare ghehoorſaemheydt, alle de Nieuvve Tydinghen, Victorien, Belegeringhen, ende innemen van Steden, die de ſelue Princen ſouden doen oft becomen, ſoo in Vrieſlandt oft ontrendt den Rhijn: Ende midts dien in deſe Nederlanden ter oorſake van den ghemeynen Treues ſulckx niet te paſſe en compt, Soo hebben hare voorſeyde Hoocheden aen den ſeluen Abraham Verhoeuen, wederom op een nieuwe toeghelaten te mogen Drucken, ſnijden, ende te veroopen alle de Victorien, Belegeringen, innemen van ſteden ende Caſteelen die voor de Keyſerlijcke Majeſteyt ſouden gheſchieden in Duytſlandt, in Bohemen, Moravien, Ooſten Rijck, Sileſien, Hungharijen, ende andere Provintien in het Keyſerrijck ghelegen, ghe-exploiteert van wegen den Graue van Bucquoy, ende Dampier, oft andere, midts-gaders oock alle de Nieuwe Tijdinghen van Hollandt, Brabandt, ende andere Provintien van Ouermaze comende, &c. Verbiedende aen allen Boeck druckers, Boeck-vercoopers, Cremers, ende andere de ſelve naer te Drucken oft Conterfeyten in eenigerhande manieren, Op de penen daer toe gheſteldt, breeder blijckende by de Brieven van Octroye, verleendt den xxviij. dach Ianuarij 1620. In hunne RadenGheteeekentA.I. Cools.
D’ander inden Secreten Rade gedaen den vj. Meert 1620.
OnderteeckentD. Gottignies.