Nieuwe Tijdinghen/1620/5 juni (1)
| Verhael hoe den Graeff van Dampier t’stedeken van Garsz, in absentie vanden generael Graeff van Bucquoy heeft inghenomen, waer dat ghevangen is gheworden den oversten luytenant Carpason, luytenant is vanden Grave van Mans-velt, over de Boheemsche
[Nieuwe Tijdinghen], Boekje Cc, [vrijdag] 5 juni 1620 |
5 juni 1620 [2] → |
Verhael hoe den Graeff van
Dampier t’stedeken van Garsz, in absentie vanden generael Graeff van Bucquoy heeft inghenomen, waer dat ghevangen is gheworden den oversten luytenant Carpason, luytenant is vanden Grave van Mans-velt, over de Boheemsche.
Nu eerst ghedruckt den 5. Junij. 1620.
_p_1_illustration.jpg)
T’Hantwerpen, By Abraham Verhoeven, inde gulde Sonne. Met Gratie ende Privilegie, 1620.Cc.
Verhael van t’ghene nv wederom in Duytslant geschiedt is.
Wt Weenen in Oostenrijck 1620.
ALsoo zijn Excellentie den Generael Graeff van Bucquoy hem hier by de Keyserlijcke Majesteyt bevonden heeft, so heeft den Grave van Dampier (in Absentie vanden Generael Bucquoy) vernomen dat een partije vande Vyanden int veldt waeren, is wt zijn quartier ghetrocken met een deel volckx om den vyandt te besoecken, ende hun ghevonden hebbende heeft hen cloeckelijck aenghevallen, sy waren sterck twee duysendt voedtvolck ende eenighe Cornetten Peerden, waer van datter 5. ofte ses hondert ghebleuen zijn, honderdt Ghevanghen met den Luytenant Coronel vanden Grave van Mansveldt ghenaempt Carpason, die [ 4 ]die met eenige Compagnien Boheemsche Ruyters was gheleght tot Gars, de welcke plaetse ons volc heeft in den brandt ghesteken, dits nv de derde reyse dat Carpason Ghevanghen is, ende heeft hy’t tweemael ontloopen ende wtghebroken, is te beduchten dat hyer nv soo licht niet af comen en sal, veel peerdevolck isser vanden vyandt ghebleuen, ende 500. peerden ghenomen, ende ons volc heeft eenen schoonen Buedt ghehadt, ende drye Vendels becomen, den vyant de vlucht nemende heeft hem de reste ghesalveert in een stercke plaetse twee Mylen van Crems, ende den Grave Dampier is Victorieus weder ghekeert, onse Napolitaensche Soldaten hebben hun in dese Bataillie seer cloeckelijck ghehadt ende Eere behaelt.
Sijne Keyserlijcke Majesteyt heeft die van Oostenrijck oock doen Insinueren, datse strackx souden obedieeren ende hem kennen voor hunnen Heere, oft anders datmen hun sal declareren voor Rebellen, ende als sulcke straffen watse doen sullen, salmen metter tijdt sien.
Sijne Keyserlijcke Majesteyt heeft den Secretaris van Bethlehem Gabor afgeveerdicht naer Cassovia met zijnen Ambassadeur den Heere Lammiger Raeds-Heer vanden Hoofschen Raedt, om hem aldaer te vinden op de verghaderinghe vande Staten [ 5 ]van Hongheren die corts sal beghinnen.
Ondertusschen hebben de Cheurvorsten ende Princen vant’ Rijck wederom gheschreven aen die van Bohemen, ende hunne Gealieerde, dat elck zijn volc soude wederom t’huys ontbieden tusschen dit ende den eersten Junij, ende by ghebreck van dien Declareren hun van nv voor alsdan hunne Vyanden, ende datse zijne Keyserlijcke Majesteyt alle hulpe ende bystandt doen sullen, watter van comen sal wilt den tijdt leeren.
Wt Praghe 11. Mey 1620.
Den Herr Ludwig van Sternberg, is ghesonden vande Boheemsche, ende andere Gheincorporeerde Landen als Ambassadeur aenden Cheur-vorst den Hertoch van Saxen, maer is hier wederom comen met slechten contentement, alsoo dat hier groote bevreestheyt is. Men heeft hier terstont de principaelste plaetsen voorsien, als tot Brix, Leuthmeritz, Cadan, Satz, Comethau, bezedt ende daer ontrendt de Bosschen aff ghehouwen, tot Eger, ende Limburg, worden onder den Oversten Sidon 1000. Musquettiers ghemonstert, tot Schlackenwald 150.peerden, tot Elnboghen vier vendelen voedtknechten, ende dry Compagnien Cuyrassiers, men verstaedt hier dat s’Keysers volck van vier plaetsen het Coninckrijck van Bohemen wilt aen grijpen, waer ouer veel [ 6 ]volckx binnen Budweys is, men verstaedt dat den Generael Bucquoy, van eender zijden met eenen legher sal comen, den Graeff van Tampier ter ander zijden. Den Hertoch van Beyeren lanckx een ander quartier.
Men vreest hier den Hertoch van Saxen seer, want t’sedert voorleden Saterdach tot noch toe heeft den Cheur-Vorst van Saxen zijne Hooft-monsteringhe tot Mulbergh doen doen, aldaer hy xvj. groote stucken Gheschuts heeft doen voeren, ende hadde daer by een 24. duysent mannen, waer van hier niet goets te verwachten en is.
Den 13. Mey is der Herr Camerarius, van hier verreyst int Rijck, voorneemlijck naer den Hertoch van Beyeren, van weghen den Nieuwen ghepretendeerden Coninck, met bericht van zijne Acceptatie vande Croone van Bohemen, ende dat hy vande Standen des Landts daer toe ghekosen was, ende ghedwongen, ende hem seyden de selue Croone van Godes weghen hem toe quam, waer ouer een slecht advijs heeft becomen.
Wt Weenen den 19. Mey 1620.
De nieuwe aencomende Cosagghen verwachtmen hier meer ende meer, sy waren 20. duysent sterck by Moravien, ende zijn ghecomen een partije ouer de Riviere Olmitz, met Vlotten van Boomen ghe[ 7 ]maect, ende alsoo in Moravien gevallen, allen t’volc vant landt was op de been, daer zijn eenige honderden Cosagghen doot gheslaghen, maer hebben eenen anderen wech ghenomen waer over ontrent duysent hier ghearriveert zijn, ende 16. vande principaelste Bevel-hebbers der Cosagghen hebben by den Keyser Audientie ghehadt, ende door bevel der Keyserlijcke Majesteyt, naer d’Audientie heeftmense in der Cammerherrn Tafelstuben, aen de Frey-taffel te ghast ghehouden, waer datse lustich ende vrolijc zijn gheweest, ende daer beneffens met allen de Edelen Heeren ende hovelinghen eenen Frisschen Dronck malcanderen toeghebrocht, op de ghezontheyt lanck leuen ende voorspoet van de Keyserlijcke Majesteyt, ende den Coninck van Polen.
Met Tijdinge wt Slesien dat aldaer weder op een nieu xvi. duysent Cosacken op de Frontieren aencomen waren, daer en teghen hadden de Slesigers eenighe duysenden Boeren op de been, ende hadden ooc in t’gheheele landt allen den Eeldom en Ridderschap op ontboden.
Tot Weenen zijn xvj. Vaten vol Musketten aengheslagen de welcke ghepackt waren onder packen pampiers, ende zijn alles aen gheslaghen ende verbeurt ghemaeckt.
De Priuilegie van onſe Ghenadighe Princen.
ALBERTVS ende ISABELLA Clara Eugenia Eertſz-Hertoghen van Ooſten-rijck, Hertoghen van Borgondien, Brabandt, ende Souueraine Princen van Nederlandt, &c. Hebben door ſinguliere Priuilegie verleendt int’ Iaer ons Heeren ſeſthienhondert ende vijf, Onderteeckent I. de Buſſchere, ghegunt ende verleent aen Abraham Verhoeuen, geſworen Boeck drucker binnen Antwerpen, te mogen Drucken ende te ſnijden in houdt oft Copere Platen, ende te vercoopen, in allen de Landen van hare ghehoorſaemheydt, alle de Nieuvve Tydinghen, Victorien, Belegeringhen, ende innemen van Steden, die de ſelue Princen ſouden doen oft becomen, ſoo in Vrieſlandt oft ontrendt den Rhijn: Ende midts dien in deſe Nederlanden ter oorſake van den ghemeynen Treues ſulckx niet te paſſe en compt, Soo hebben hare voorſeyde Hoocheden aen den ſeluen Abraham Verhoeuen, wederom op een nieuwe toeghelaten te mogen Drucken, ſnijden, ende te veroopen alle de Victorien, Belegeringen, innemen van ſteden ende Caſteelen die voor de Keyſerlijcke Majeſteyt ſouden gheſchieden in Duytſlandt, in Bohemen, Moravien, Ooſten Rijck, Sileſien, Hungharijen, ende andere Provintien in het Keyſerrijck ghelegen, ghe-exploiteert van wegen den Graue van Bucquoy, ende Dampier, oft andere, midts-gaders oock alle de Nieuwe Tijdinghen van Hollandt, Brabandt, ende andere Provintien van Ouermaze comende, &c. Verbiedende aen allen Boeck-druckers, Boeck-vercoopers, Cremers, ende andere de ſelve naer te Drucken oft Conterfeyten in eenigerhande manieren, Op de penen daer toe gheſteldt, breeder blijckende by de Brieven van Octroye, verleendt den xxviij. dach Ianuarij 1620. In hunne RadenGheteeekentA.I. Cools.
D’ander inden Secreten Rade gedaen den vj. Meert 1620.
OnderteeckentD. Gottignies.