— 169 —
gelschen vindt men de eerste vermelding van de haringvisscherij zelfs reeds in de achtste eeuw. Zien wij de geschiedkundige aanteekeningen der Franschen na, dan vinden wij de eerste documenten nopens deze visscherij in een' fondatiebrief van de Abdij van de Heilige Katharina bij Rouaan, in het jaar 1030. In de twaalfde eeuw vindt men bewijzen van handel met ingezouten haring. Somtijds was er een tiendregt op de haringvisscherij gevestigd. De Abdij van Saint-Bertin te Calais bezat dat regt, ten gevolge eener bul van Paus alexander III. 't Had dikwerf onoverkomelijke zwarigheden, niettegenstaande den vromen eenvoud dier tijden, die tienden te bekomen. Een oude matroos verklaarde evenwel aan zijn pastoor, dat hij geene zwarigheden maakte de tiende op te brengen, maar dat de tiende op het veld gelaten werd, en dat het veld, waarop hij zijn oogst inzamelde, de zee was; daar zou hij zorgen het tiende deel van zijne vangst voor de Abdij achter te laten. Lodewijk de IX begunstigde de haringvisscherij buitengemeen, en deed bij zekere gelegenheid 600,000 haringen aan de armen van Parijs uitdeelen. In 1479, in den tijd der beroemde jeanne d'arc, had de veldslag plaats, bij welke de Hertog van Bourbon zich van een convooi wilde meester maken, 'tgeen voor het Engelsch leger bestemd was, dat voor Orleans lag. De slag werd verloren, en daar de leeftogt grootendeels uit haringen bestond, is die in de Fransche geschiedboeken onder den naam van den dag der haringen, Journée des harengs, bekend gebleven.
Ik zou van uwe aandacht te veel vergen, wanneer ik u verder omstandig wilde mededeelen, wat ik omtrent den haringvangst bij verschillende volken van ons werelddeel aangeteekend vond. In Frankrijk heeft die vangst vooral uit de havensteden van het noord-westelijk gedeelte, dat het naast tegenover de Engelsche kust ligt, plaats. In Engeland en Schotland was de haringvisscherij vooral beschermd en bloeijend in de 14e eeuw. In de 17e eeuw werden de Orcadische eilanden bepaaldelijk aan de Engelsche kroon gehecht en men lokte er Hollandsche gezinnen heen om er op de Hollandsche wijze den haring te kaken. Na den ondergang der Maatschappij van Engelsche haringvisscherij in 1683, verplaatste zich deze tak van
