planten, waaruit het vocht verkregen wordt, zulk eene reusachtige grootte hebben.
Voor dit melkachtige vocht waag ik het, eenige oogenblikken de aandacht der lezers van het Album te vragen, in het vertrouwen, dat het hunne belangstelling overwaardig is. Niet alleen toch dat dit sap een merkwaardig voorbeeld oplevert van de verscheidenheid en overeenstemming, die allerwege in de natuur gepaard gaan,—het is bovendien eene stof, die zulke belangrijke voordeelen aan het maatschappelijk leven verschaft en die in de laatste jaren vooral zulk eene algemeene toepassing heeft verkregen, dat er waarschijnlijk niet één van de lezers van het Album zal zijn, die niet meermalen het nut daarvan ondervonden heeft.
Ik vang aan met eene korte beschrijving van het melksap en van de rol, die het in de levende plant schijnt te vervullen.
Het melksap der inlandsche planten is wit van kleur, met uitzondering van eene enkele plant, de Stinkende Gouwe, waarin het geel is. In de warme landen treft men echter ook eenige anders gekleurde vochten aan.
Gewoonlijk is het melksap der planten troebel, even als het dierlijke vocht, waarvan het den naam draagt; maar die troebelheid kan in onderscheiden gevallen zeer verschillend zijn. In dit opzigt kunnen vooreerst de deelen eener zelfde plant van elkander verschillen. Zoo vindt men, volgens schultz, onder anderen bij den Moerbezieboom en bij den Zweedschen Eschdoorn (Acer platanoïdes) in de jongste deelen het sap veel troebeler dan in de oudere.
Evenzoo is bij dezelfde plant in onderscheiden ontwikkelingstoestanden van hetzelfde deel de geaardheid van het melksap niet steeds gelijk. In de pas ontkiemende plantjes van onze Salade en Endijvie vindt men bijna helder melkvocht, terwijl het in de volwassen, geheel groene bladen zeer troebel is. Bij het verbleeken der planten, zooals de tuiniers dit bij Salade en Endijvie opzettelijk te weeg brengen, schijnt ook het melksap zijne troebelheid voor een deel te verliezen.
Merkwaardig is het, dat ook het klimaat, ja zelfs het weder en het uur van den dag op de gesteldheid van het melksap invloed hebben.
