staart in eene tegengestelde rigting van de komeet naar de zon zich uitstrekte. Stellen wij toch dat, in Fig. 4, Z de zon, A de aarde en K de komeet voorstelt, die een staart heeft, welke zich in tweeën verdeelt, dan zal het ligt kunnen wezen, inzonderheid wanneer het eene gedeelte des staarts KC eene aanmerkelijke kromming heeft, dat van de aarde in A een gedeelte AB achter en het ander gedeelte KC zich voor de komeet vertoont.
Doch wij willen geene pogingen doen om al de verschillende verschijnselen, die men bij de komeet van donati en ook bij andere kometen heeft waargenomen, te verklaren. Wij hebben slechts kortelijk willen zamenvatten wat de verschillende met zorg in 't werk gestelde waarnemingen, door de beroemdste sterrekundigen met de uitstekendste werktuigen gedaan, hebben geleerd en deze in verband willen brengen met andere waarnemingen van vroeger verschenen kometen. En wat heeft de komeet van donati ons in verband met vroegere waarnemingen dan geleerd?
Zij heeft verschijnselen doen kennen, die ook bij vroegere kometen veelal reeds zijn waargenomen en ons bevestigd in de daarop steunende meening, dat de kometen uit hoogst fijne stoffen bestaande wereldligchamen zijn, die in eene nog fijnere etherische middelstof worden bewogen naar de wetten der zwaarte even als andere wereldligchamen.
Zij heeft ons geleerd, dat er in die stoffen werkingen plaats hebben, waarvan wij ons moeijelijk eene regte voorstelling kunnen maken en waarvan het ook nog niet doenlijk is eene afdoende verklaring te geven.
Zij heeft ons alzoo geleerd, dat het niet doenlijk is om onder het groote aantal hypothesen over den aard en het wezen der kometen, met welker opsomming wij de inspanning onzer lezers niet op de proef wilden stellen, en welk getal nog telkens vermeerdert, reeds nu tot eene bepaalde keus te komen.
Maar brengen alle onderzoekingen ons nader aan de waarheid en zijn zij reeds daarom van zoo uiterst groot belang, omdat zij ten minste vele dingen als dwaling en bijgeloof of als onwaarheid doen kennen, die men lang voor waarheid heeft gehouden, ook de komeet van donati heeft het ons weder op nieuw geleerd,—en ieder voorwerp der natuur kan het ons leeren,—dat er krachten zijn, die wij niet kunnen doorgronden, werkingen, die wij niet kunnen verkla-
