Noorderbreedte, en van 9° 50' tot 11° 30' Oosterlengte van Greenwich. Zij heeft eene lengte van 14, eene breedte van 4 tot 5 geographische mijlen en eene oppervlakte van ruim 36 vierkante mijlen. Het grootste gedeelte behoort aan Hannover, doch voor een kleiner maakt zij ook een gedeelte van Pruissen, van Anhalt-Bernburg en van Brunswijk uit. Tusschen de Saale en de Wezer gelegen, reikt echter de Hartz-streek noch tot aan de eene, noch tot aan de andere dier beide rivieren, daar zij aan de oostzijde eerst in het Maasfeldsche, ten westen van de Saale, aanvangt en aan de westzijde bij de Brunswijksche stad Seesen, die oostelijker dan de boorden der Wezer ligt, eindigt.
Het Hartzgebergte bestaat uit eene afwisseling van ontelbare bergen, heuvels, dalen en bergkloven, die als een ware doolhof door elkander slingeren. De hoogste dier bergen is de Brocken of Bloksberg, die 3506 Par. voet hoog is; voorts zijn de voornaamste bergtoppen: de Koningsberg, de Heinrichstop, de Bruchberg, de Achtermannstop, de Winterberg, de Vuursteen, de Wormberg, de Kalenberg en de Rammelsberg. Onder de plaatsen, die door den natuurlijken toestand tot de merkwaardigste behooren, verdienen voorts vermelding: de Rosstrap, het meest woeste punt van den geheelen Hartz, een ontzettende ketel, in welken eene beek met schuimende wildheid stroomt, en in welks midden zich een bergkegel verheft, die eenigermate doet denken aan die ringbergen, welke men in ontelbare menigte op de oppervlakte der maan waarneemt; voorts de Baumans- en de Bielsgrot, beiden uitgestrekte druipsteengrotten met ontelbare bezienswaardige holen, zuilen en grillige figuren. De Baumansgrot, sedert het jaar 1672 bekend, heeft eene lengte van 768 voet, maar met vele zijgangen en gewelven; de Bielsgrot, negentig jaren later voor het eerst betreden, heeft, zooveel men weet, elf verschillende afdeelingen of kamers, van welke de achtste een allerprachtigst druipsteenwerk bevat, wegens zijne figuur «het orgel" genoemd; de laatstgenoemde grot is nog niet geheel bekend en schijnt ook niet overal toegankelijk.
De geheele bergstreek wordt verdeeld in, of liever aangeduid met twee benamingen: de Opper- en de Beneden Hartz, terwijl de hoogten ten westen en zuiden van het eigenlijke Hartzgebergte gelegen, maar daartoe eigenlijk niet behoorende, den naam Voor-Hartz dragen. De
