Naar inhoud springen

Pagina:Architectura vol 005 no 022.djvu/3

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
29 Mei 1897.
107
ARCHITECTURA.


ook in detail is weergegeven, was de ontwerper met de binnen-architectuur, waarvan de detailteekening wel eigen­aardig is geslaagd.

a. et a. Zoowel de plannen als de opstanden van dit ontwerp zijn het slachtoffer geworden van de groote vaardigheid als teekenaar en aquarellist waardoor de ontwerper zich onder­scheidt. De plattegrond is opgeofferd aan de schuine ves­tibule — overhoeks geplaatst, die de schoonste ruimte voor zalen bestemd, versnippert. Dit euvel blijft op alle verdie­pingen heerschen.
De hoek van 45° heeft den ontwerper gebiologeerd. Terwijl hij den driehoek als hulpmiddel dient te bezigen om verdeeling, rythmus en verhoudingen te bepalen, heeft hier de versteklijn de overhand genomen en dringt deze schuine richting zich overal te onpas op.
Zoo zijn de vensters met schuine bovendorpels zoowel voor ’t glas, als voor ’t houten raamwerk, en voor de klem­mende wigvormige steen onzinnig. Want esthaetisch zijn die lijnen leelijk, onrustig, terwijl ze constructief ook groote bezwaren en materiaal-vernietiging medebrengen.
Zoo is ook de behandeling van de bovendorpels der sousterreinvensters, hoewel misschien nieuw, geheel strijdig met het karakter van den dorpel die op deze plaats zoo rustig veel moet kunnen dragen.
Ook de lijnen met de vrije hand geteekend verraden b.v. in het ijzerwerk veel meer aanleg voor losse decoratiewerken dan voor de samenstellingen van bouwkundigen aard die steeds veel meer overleg eischen.
In de doorsnede blijkt, dat de met zorg gedetailleerde hoek-ijzeren pijlers aan de hoofdkap zeer wel gemist kunnen worden, waardoor de ruimte der vestibule veel zou verbeteren.

ineengesloten en gelijkzijdige driehoeken. De trap is niet op de meest geschikte wijze aangelegd met betrekking tot de groote ruimte hiertoe aangewend. Wel is het café op de begane grondverdieping zeer ruim omdat de dienstvertrek­ken naar den kelder zijn gebracht, maar als verdeeling en inrichting heeft deze zaal de gebreken dat te goed verlichte ruimte voor ’t buffet is opgeofferd, dat het ruime uitzicht op den hoek der straten is verloren door den ingang in den ronden muur, die zeer goed aan een hoek ware aan te brengen.
In de doorsnede zal men ook opmerken dat de verdeeling der bogen geen goede rythmus heeft; vooral de hooge boog nabij den buitenmuur met groote ruiten is misplaatst.
De bouw van pijlers en gewelven in de vestibule is te schraal van verhouding om solide te zijn en om moumentalen indruk te maken.
Hoewel de constructie goed en het gebouw doorgaand bruikbaar is zoo konden aan deze prijsvraag hoogere eischen worden gesteld, en in zooverre wordt hier dan ook aangeteekend dat de buitenarchitectuur niet rustig en harmonisch van verhouding is, al zijn de maten van vensteropeningen ook al op practische gronden verdedigbaar.
De erkel-bestuurskamer is te overwegend met die hooge en breede ruiten. De topgevel daarboven wordt door het venster in de zaal voor ’t figuurteekenen te zeer overstemd.
Het teekenwerk is eenvoudig en goed, gemakkelijk uitgevoerd zonder aanwending van overdreven effekten, maar evenals ’t geheele ontwerp wel wat overhaast gedaan.

gezellige kroeg. In alle deelen mist dit ontwerp een goed begrip van de meer monumentale opvatting, welke de grondslag van zulk een vereenigingsgebouw moet zijn.
De ruimte der „kroeg” is in twee deelen totaal gebroken, — door vier ingangen is de rust, de contrôle over wat er in het gebouw geschiedt totaal gebroken, — de constructie der doorsneden vooral in de bovenste verdieping herinnert meer aan speculatiebouw dan aan de huisvesting van een bouw­kundig genootschap — evenzoo de slecht geproportionneerde deuren en vensters aan beide gevels. De dakvensters zijn topzwaar, de onnoodige hoektoren maakt een gevaarlijken indruk op alle voorbijgangers. De doorgezette lijnen van den middentopgevel zijn niet goed en de details die ter versiering zijn bedoeld, hebben niet genoeg karakter en samenhang met het gebouw om daaraan te voldoen.

2e PRIJSVRAAG. dorpsstation.

buiten. De algemeene indruk van dit ontwerp is die van een praktisch uitvoerbaar plan. De indeeling vertoont slechts eene minder gunstige zijde, doordat het seinlokaal van de telegraaf niet in direct verband staat met het perron. Daar­aan zou tegemoet kunnen worden gekomen door de schei­dingswand weg te nemen. Op een dorpsstation, waar de chef alle dienstverrichtingen dikwerf zelf waarneemt of ten minste persoonlijk surveilleert zou een gedeeltelijke afschei­ding dezer ruimten voldoende zijn.
De constructie is praktisch en overal is de samenstelling duidelijk in de teekeningen weergegeven.
Al is het karakter niet Nederlandsch, zoo mag ’t toch prijzenswaardig worden genoemd dat het type gekozen is naar de bouwwijze van een nabuur, die aan zijne architec­tuur in hare techniek vooral gestrenge eischen stelt en die over ’t algemeen met gezond verstand doorvoert.
Het teekenwerk is zuiver en accuraat uitgevoerd met een geroutineerde hand.

halfweg. Ook dit ontwerp is onder vreemden invloed tot stand gekomen; ook deze ontwerper is zijne vormen wel meester, in zooverre als ’t type goed is doorgevoerd. De houtconstructie geeft een landelijk karakter aan ’t gebouw, maar zoude in nederland de bouwkosten zeker hooger opdrijven, met zulke zware afmetingen der stijlen, dan wanneer er overwegend van enkel baksteenen muren ware gebruik gemaakt.
De toren, die uitwendig een hoofdmoment van de massa maakt, is echter geheel overbodig en kan, hoe schilder­achtig ook, dus niet verdedigd worden. Noch als trap, noch als reservoir of ook voor luchtkanaal is deze hier gewenscht.
De zijde van het perron met die overdekking uit hout samengesteld is veel meer karakteristiek voor een station — een gebouw, waar lange treinen stilhouden om de reizigers gelegenheid te geven om tegen wind en weer beschut in en uit te stappen.
De constructie is goed begrepen, en de teekeningen zijn met geraak en smaak uitgevoerd, zij geven zelfs het gebouw een eigenaardig cachet.

schijf met rood en wit. Dit plan, dat van zekere on­afhankelijkheid getuigt, heeft schipbreuk geleden door eene verzotheid op den halven cirkel, die tot onnatuurlijke doelein­den is aangewend.
Het plan is goed en de constructie zoude aan de spoor­lijnen in Zuidelijk Limburg, waar de baksteen slecht is en de natuursteen als mergel- of Maasbreuksteen goedkoop te krijgen is in de nabuurschap, wel op zijne plaats wezen.
Maar de marquise die door kwartcirkelbogen aan ankers opgehangen den voorbijganger schrik aanjaagt, en het half­cirkelvormig overspannen drielicht in de wachtkamer, dat nog minder solide van samenstelling, is zijn onverdedigbaar. Want de marquise zoude met eenvoudige ijzerconstructie — zoo gewenscht op steenen uitkraging — en het venster hori­zontaal bedekt met flinke steenen dorpels zeker beter worden uitgevoerd.
De gebogen muur met 3 vensters bevordert het landelijk uitzicht, bravo, dat heeft reden van bestaan.
Aan ’t vlotte teekenwerk ontleent het ontwerp groote