Pagina:Bosboom-Toussaint, De Alkmaarse wees enz. (1886).pdf/181

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen

gezetheid had volbracht, bleef hij eene lange poos zitten, in diep nadenken verzonken.

Men moet bekennen dat zijn toestand moeielijk was. Niet om dat zijne uitspraak wellicht den evenaar zou doen overslaan naar eene van de beide Protestantsche partijen, over wier rechten en eischen hij nog niet had nagedacht, want hij had alleen te beslissen of de stap, dien van Beuningen wilde doen, een gewaagde was, al of niet; maar juist dit moest hem omzichtiger maken. Tulp besliste schielijk, omdat er in hem, voorbewust of niet, eene bijgedachte heerschte, die het hem als dubbelen plicht voorschreef, den vriend en den regent beide eene verkeerde handeling te besparen — maar dokter Gerrit had geen prikkel, die hem zoo snel tot een vast besluit kon brengen, maar wel vele redenen van aarzeling. In ’t eind: deze raadpleging kon niet geheim blijven, vooral niet zoo hij ried in tegenspraak met Tulp, en zoo die raad eene slechte uit komst had, dat altijd mogelijk was. Tulp was eerlijk man, kundig arts, sinds jaren vertrouwd met het gestel van van Beuningen, en had zeker met fijnen blik en scherpziende belangstelling diens laatste ziekte gadegeslagen; deze man nu had geoordeeld, dat het gaan en het zijn in de raadsvergadering hem ter dood toe gevaarlijk kon worden, en hij, de vreemde, de jongere, niet door zooveel ervaring geleerd, kon verkeerd zien, waar hij dacht het meest scherpzichtig te wezen; de uitkomst kon eene noodlottige zijn en wee dan het geroep, dat over hem uit zou gaan van beide partijen, om niet te zeggen, hoe hij zelf het leven en den welstand van den waardigen, edelen en schranderen regent op hoogen prijs stelde en zijn verlies of tijdelijke teruggang in gezondheid als een zware last op zijn geweten zou gevallen zijn. Het is zoo, bij een goeden uitslag zou zijn triumf groot wezen, maar zeker niet in evenredigheid van zijne beschaming, bij het tegendeel. De voorzichtigste raad scheen dus de wijste, en bij instemming met een geneesheer als Tulp kon hij ruste hebben, en gelijk juist het gemis van die onafhankelijkheid, die zoo vrij maakt en zoo krachtig, hem kiescher en schroomvalliger had gemaakt, om eene taak te aanvaarden, die den schijn van intrige op hem laadde; gelijk hij lang had geaarzeld, waar een Tulp of Duarte geen oogenblik zich zouden bedacht hebben