5
gelijkheid werd niet meer beperkt tot de staatkundige rechten, hij moest zich ook uitstrekken tot den maatschappelijken toestand der individuen; niet alleen de klassenvoorrechten moesten worden opgeheven, maar het onderscheid der klassen zelf. Een sober kommunisme, dat alle levensgenot afkeurde en zich aan Sparta aanknoopte, was zoodoende de eerste vorm waarin de nieuwe leer verscheen. Daarna volgden de drie groote utopisten: Saint-Simon, bij wien de burgerlijke richting nog een zekere beteekenis had naast de proletarische; Fourier en ook Robert Owen, die in het land der meest ontwikkelde kapitalistische produktie en onder den indruk der tegenstellingen, die daardoor ontstonden, zijn plannen tot opheffing der klassen systematisch ontwikkelde met direkte aansluiting aan het Fransche materialisme.
Alle drie deze mannen hebben dit met elkander gemeen, dat zij niet optreden als vertegenwoordigers van de belangen van het intusschen historisch ontstane proletariaat. Evenals de voorlichters der XVIIIe eeuw wilden ook zij niet uitsluitend ééne enkele bepaalde klasse, maar tegelijkertijd de geheele menschheid bevrijden. Evenals dezen wilden ook zij het rijk der rede en der eeuwige gerechtigheid invoeren, maar hun rijk verschilt hemelsbreed van dat dier voorlichters. Ook die burgerlijke wereld, die ingericht is naar de grondstellingen dezer voorlichters, is onredelijk en onrechtvaardig, daarom moet zij evenzeer verworpen worden als het feodalisme en alle vroegere maatschappelijke toestanden. Volgens hen hebben de ware rede en gerechtigheid tot nu toe niet geheerscht in de wereld, alleen omdat men haar niet goed gekend heeft. De geniale man ontbrak nog, die nu is opgetreden en die die waarheid kende; het is louter geluk en geen
