Tweede Hoofd-ſtuk.
Herkomſt der Americaenen: Op wat tijd? Hoe? Uit wat land? Van welk volk?
OVer d'herkomſt der Americaenen zin twiſten de geleerden diervoegen, dat naeuwelijk in de Land-beſchryving iets ſwaerder voortkomt ‚om rechte ontknooping te vinden. Want, het zy onderfoek gedaen word na de tijd, wanneer d’ Americaenen ſich nederſloegen op den boodem, by haer tegenwoordig bewoond: het zy iemand na de manier vorſcht, op welke derwaerds quaemen, ofteſcheep, of teland, of met opſet, of by geval door ſtorm aengedrevern, of door magtiger volkeren verjaegt: het zy een ſchrander verſtand wil naſpeuren haer voetſtappen , uit wat land na dele Nieuwe Weereld heen leiden: het zy 't volk, aen welk d'Americaenen d'eerſte oorſprong ſchuldig blijven: alles ſal vol twiſtige gevoelens bevonden worden, die ſelf uitſteekende geeſten, op bene papieren, met wederzijds ſchijnbaere redenen, vinnig aen-dringen tegen elkander.
De eerſte ſwaerigheid word maekt over de tijd. Samuel Purchas meind de bevolking van Amerika voor weinig eeuwen geſchied te zijn. ’t Bewijs tot deſe meining haelt hy aldus. Indien Aſia, Africa, of Euroope aen America volk beſchaft hadden ten tijden Abrahams, of ten minſten voor 's Heiland geboorte, ſoo moeſt het noodwendig by verloop van ſoo veel eeuwen, vry meer inwoonders hebben, als, wel gevonden zijn, toen door de Spanjaerden ontdekt wierd. De woeſte Landſchappen, als noch van menſchen ontbloot, betuigen genoegfaem, hoe de Nieuwe Weereld nieuwe volkeren voed, diederwaerds niet voor honderden jaeren overquaemen. Ander ſintshoeſoude 't land niet duiſendmael meer bevolkt zijn, daer de vruchtbaere grond ſulk een getal rijkelijk de koſt konde geven. En war zijn de kentcikenen van nieuwelingenin eenig geweſt‚ als een rouwe manier van leven: gelijk huifgeſinnen verhuiſende in een nieuw-huis, alwaer voor een tijd ſich behelpen, terwijlalles over hoop leid. Als Noach op’t gebergte Ararath uit de arke ftap- te, en eerlang zijn zaed verfpreid fag over Armenien en Af\yrien , beftond nieuwe menfchelijk geflacht uit fchaep-herders, die by putten zich ne- der-floegen. Dorpen, fteden en veel min koningrijken vonden noch geen plaets op’ de grond desaerdboodems. Ambachten, koophandel , rijkdom- men in onderfcheide landen ,kofte- lijk huifraed of kleding waeren niet verzonnen-door fcherp-zinnige ver- nuften. De tijd leerde by tgeen ge: vonden was nieuwe vonden toevoe- en , tot ‘verbeetering van d'oude. m de boosheid, meer en meer uit- gefpat, te beteugelen, wierden bor- gerlijkewerren gemaekt. ’s Weerelds rouwe gedaente kreeg te mers be- fchaefder ftand: welke aldereerft in Aflyrien „ en“ vervolgens in Egypten plaetsgreep. Uit Egypten haelden de Grieken haer bezaedigde manier van leven , uit Griekenland de Romainen. Endefe hebben voorts Vrankrijk,Span- je, Britannie , en eindelijk ook Duirs- land, te gelijk mer zeeg-haftige wa- penen , van een woefte inborft tot borgerlijke beleefdheid gebragt. Maer dewijl nu by. dAmericaenen een fchaep-herders leven , onkunde van ambachten , flechte hutten en*kle- ding, verachting van allerlei groots- heid ‚ onbefchaefde wetten,en voorts alles ‘tgeen d'eerfte menfchen na de fond-vloed hadden, gevonden word: wie kan haer dieshalven anders hou- den dan voor nieuwelingen op d'A- mericaenfche grond?En dit erkennen- ze zelf.De Mexicaenen roemen fich al- daer d'oudfte te zijn : als van welke Peru, Chili, Ghika en vorderegeweften
zuid-waerds inwoonders ontleent heb-
