dachte van een blijvende betrekking haast volstrekt uit; of liever, maakt iets dergelijks feitelijk onmogelijk. Bijna evengoed zou men kunnen verlangen dat een omnibus andere passagiers of een gaarkeuken andere gasten weigerde, als een bordeelvrouw andere minnaars. Elke andere vorm van gekochte liefde heeft zijn fraaieren schijn en de mogelijkheid van redding en terugkeer; slechts deze niet die zonder genade is en zonder illusie. Het bordeel is wat de fabriek uitdrukt in de nijverheid. Met de kazerne is het de derde inrichting waar het kapitalisme een deel van de bevolking onderbrengt, tot gemakkelijke beschikking voor sommigen, tot voordeelige exploitatie voor anderen.
Tot op onzen tijd hebben vrijere en minder vernederende, wijl minder uitsluitend tot den lichamelijken handel beperkte, en aan de kapitalistische onderneming vreemde vormen van prostitutie naast het bordeelwezen zich gehandhaafd, ofschoon ook deze in de kapitalistische maatschappij wel niet anders dan van kommercieelen aard kunnen zijn. Daargelaten wat het kapitalisme van het huwelijk zelf heeft gemaakt in een groot deel van de burgerlijke wereld, kunnen vrouwen zich buiten het huwelijk in geen ongeregelde betrekking begeven, die niet tevens een materiëelen kant zou hebben. Die eigen middelen bezitten komen gewoonlijk eerst in en door het huwelijk tot grootere seksueele vrijheid, en de anderen zullen moeten leven van de middelen zich verworven door het prijsgeven van de hare. Werkelijk vrij geslachtelijk verkeer bestaat er onder het kapitalisme voor de vrouwen niet. Uitgezonderd zijn alleen de getrouwden van de hoogere klassen, en de vrouwen die de weinige bedrijven uitoefenen welke deze vrijheid haar laten. Voor alle anderen vertegenwoordigt het buitenechtelijk verkeer een gedwongen onderwerping aan den man, die haar betaalt. Zij heeft bijna alle verplichtingen te dragen van het huwelijk, en geniet geen van zijn rechten. De meest voorkomende en in de hoogere bourgeoisie zeer gezochte vorm van deze prostitutie is het onderhouden van eene maîtresse, tijdelijke minnaressen
