Pagina:Groot volkomen moolenboek.pdf/46

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen

men aan de eene zy van de Punt-balken een Sponning aan de booven kant, welke is 4 duym vierkant, daar moet men een korte Koebrug leggen om dat de Water-looping de vuyligheydt niet zou konnen ſluyten of blyven leggen, het welk men in den Opſtal kan zien, ook heeft men hier met ſtippels aangeweezen in den grondt hoe dat men de Wulffen trekt om de Formeels na te konnen maaken als men de Wulf toe moet metſelen, voor de Punt-balken ziet men met ſtippels hoe dat de Deuren haar zelven open draayjen, ook wyſt men in de grondt, gaten geſtippet, welke men booven in ’t Kruys-wulf moet maaken om de Deuren daar door te kennen uyt en in zetten, aan ’t eene ent van de Sluys toont men met ſtippels, hoe men de Dam voor de Sluyzen moet leggen om ze droog te kunnen maaken.

Beſchryving van den Opſtal op zy doorgeſneeden.

Voor eerſt ziet men de maſten onder de Keſpen, welke hier vertoonen of de Keſpen omtrent tegen malkanderen aan leiden, het welke men anders op yder maſt een zou moeten leggen die regt midden op de maſt dragt hadt, en dan de Fondaments-planken opgeleydt, ook ziet men de onderſte Balken op het Fondament leggen, en daarop een Vloer, en op die Vloer de boven Balken, en dan weer een boovenſte Vloer‚ men ziet hier de onderſte Punt-balken by de Punt doorgeſneeden, en hoe de Vloer en Sponning-planken daar in moeten ſchieten, het welke hier zeer naauwkeurig aangeweezen is, hoe de zelve daar in moeten gewerkt worden, waar van men voorheen reets berigt gedaan heeft, als mede de booven Punt-balken, ook ziet men aangeweezen op de eene boovenſte Punt-balk een Voering van Planken, welke dik zyn 4 duym, en zyn van booven digt met werk gebraauwt, voor ’t in waateren van den reegen, nog ziet men booven op de Punt-balk een Kardoes met een yzere plaat van vooren, en ingewerkt, en met een bout onder door de Balken met een Speyl geſlooten‚ en booven met 2 Ankers in de muur vaſt, en voor door de Plaat en Kardoes met Speyen geſlooten, deze dient om de Punt-balken de Punt om hoog te houden, om dat hy anders geen dragt heeft als aan de ende in de muur en zou door de tydt anders neer konnen zakken, de Punt-balk onder het Wulf heeft zulks niet nodig, om dat de Punt zo groot niet is, en dat daar ook maar een enkelt Kalf in gewerkt wordt dat de Punt meede brengt, ook heeft men aan alle beyde de enden van de Sluys de Gaten in de Vleugels gewagt zo hoog als men denkt dat een gemeen ’t Y waater komt, ook ziet men verders de heele Sluys in zyn verbant gemetſelt, en daar de Kaſſen koomen daar de Deuren in draayen moeten of hoeken daar heeft men hartſteen aangeweezen of vertoont, de Deuren zyn hier niet in vertoont, om dat men ze in de volgende Plaaten vertoont en de Muuren hier te veel zoude verduyſtert hebben, voor de eene Punt-balk onder de Leuning ziet men een gat daar men een Balk in leydt om de Deur mede te konnen ſluyten, het welke men in de volgende Plaat zal vertoonen, verders ziet men de Leuning op de Sluys, en twee Paden daar het volk van de eene Schuyt na de andere gaan.

N°. 21 en 22.

Beſchryving van de Sluys doorgeſneeden voor ’t ent by de Deuren‚ met de Deur daar voor na ’t Y, na een grooter Voetmaat.

Voor eerſt ziet men aan weerzyden 2 maſten onder de Penanten van ’t Fondament, men heeft ’er geen meer aangeweezen om dat men het ander werk zou verduyſteren, men ziet ook de ende van Sponning-planken en met Stippels aangeweezen, hoe diep de zelve in de Punt-balk met een Sponning van onder in ſchiet het welk al getoont is, als mede de Fondaments-planken en de onderſte Balken-Vloer daar de onder Punt-balk op leydt, ook een Sponnìng in de Punt-balk daar de boovenſte Vloer in ſchiet 2 duym diep, men ziet de Deuren voor de Punt-balken in zyn Opſtal, en wyſt aan hoe de zelven op en toe konnen draayjen, het welke men ziet onder aan de Harn-Stylen daar men de metaale Kommen doorgeſneden ziet, en boven in de Keus met Krammen en Kneevels geſlooten, ook ziet men in de Deur een Reket-Gat, het welk men met een Schuyf kan open en toe winden, op de zelfde wys als men een Dommekragt uyt en in wint, dit Reket-Gat dient als het in ’t Y hoog waater is, dat de buyten Deuren veel te lyden hebben dan wint men het open, en men laat het water binnen in de Sluys loopen voor de middelſte Deuren, dan hebben de buyten Deuren zo veel niet te leyden, want dan keere al de Deuren, ook ziet men hier de Muur in zyn Opſtal en hoe dat men de zelve ſnydt, men ziet aan weerzyden van de Deuren 2 Ankers in de hardſteene Kaſſen daar de Deuren in draayjen, welke zwaar zyn 2 duym vierkant, en moet met loodt bekleedt en gezoldeert zyn voor ’t roeſten, en met loodt in de Kaſſèn vaſt gegooten, deze Kaſſen worden nog eyder met een koopere Kram aan malkander gegooten, het welke men hier beneeden in de grondt zien kan, men ziet ook boven de Deuren het Wulft, en met Stippels door de Deuren en Punt-balk aangeweezen, ook ziet men de Leuning boven op de Sluys, en een Kardoes booven de Deuren op de Punt-balk met een yzer daar in gewerkt, en onder door de Punt-balk geſlooten, het welke men in de voorige Plaat al aangeweezen heeft.

Beſcryving van ’t maaken van de Punt-balken en Deuren.

Voor eerſt ziet men de onder Punt-balk in malkanderen met de Komſtukken daar van onderen met een Swaaluweſtaart ingewerkt, het welk men met Stippels aangeweezen heeft, en de Kommen daar in, als mede de Krombeels met dubbelde Pennen, Gaten en Tanden, in de Balk en in ’t Kalf gewerkt, ook toont men aan dat de Krom-beels met Lippen voor tegen het Kalf, en tegen malkanderen aangewerkt zyn, het welk zeer goet is voor den aanſlag van de Deuren, ook ziet men deze Gaten, welke de Krom-beels niet digt konnen maaken‚ van agteren moet men een Sponning in hakken van 2½ duym vierkant, en daar een ſtuk eyke plank netyes in gemaakt en met ¾ duyms houte Treknagels vaſt maken, ook ziet men aan de agter kant van de Puntbalk een Sponning van 4 duym vierkant, daar de Koebrug komt te leggen, hier neffens de booven Punt-balk van booven te zien, met de Deuren daar voor en de Balk daar voor, daar men de Deuren mede digt kan ſluyten met ſtutten tegen de Harnſtylen, en Wiggen op de Punt-ſtylen van de Deuren te ſlaan, ook moet men de Balk zoo laag laaten zakken dat hy midden voor de Deuren komt te leggen, het welke men ook aangeweezen heeft, daar men de Sluys op zy doorgeſneden ziet, met het wagte van het gat in de Muur daar de Balk in komt te leggen, deze boovenſte Punt-balk is de bewerkzaamheydt van de Krombeels en Kalf als de onderſte, maar men ziet aangeweezen dat men de Keuze booven met de Balk gelyk werkt, en met een Tant van 2 duym daar in: met Krammen en Kneevels geſlooten, en aan ’t ander ent met Wiggen in de Muur vaſt gemaakt, hier na uytgeleyt de Deuren in ’t geraamt, het welke men met dubbelde en enkelde Pennen gewerkt ziet, en met duyms houte Naagels op geſlooten, ook moet men onder en booven om de Harn-ſtyl een yzere Beugel werken met het hout gelyk in gelaaten, en met drie Klink-nagels van een duym vaſt gemaakt, en dan Verders met Krambouten, en boven in de Nok van de Harn-ſtyl 6 yzere Scheenen ingewerkt dat boven in de Keus draayen moet, aan weerzeyden van de Deuren moet men een Sponning in maaken van 2 duym vierkant, en met 2 duyms planken aan weerzeyden digt gemaakt, en met 1½ duyms Trek-naagels vaſt gemaakt, het welke men in den Opſtal in verbant heeft aangeweezen, in yder zy van de Deur moet men een 4 duyms plank in werken, het welke men onder en booven en op de middel Reegels moet Keepen‚ op een Tant van 1½ duym, het welk men met Stippels op de eene Deur heeft aangeweezen‚ ook moet men zorg dragen dat de planken die in de Deuren gemaakt moeten worden die onder waater moeten koomen dat ze niet droog moeten weezen, want dan zouden ze uyt de Sponning barſten, maar die booven waater koomen mogen wel redelyk droog zyn, ook ziet men 2 Steylen van de Deuren omgekant met de Gaten en Sponninge daar in, als onder een Metaale muts die onder aan de Steyl moet gewerkt worden, verder ziet men een Keus yzer op zyn kant en plat, en de Keus daar om geſtippelt met een yzer Beugel van de Deur met de Klinkbouten, men ziet hier de hartſteene Kas, het welk met een koopere Kram aan malkanderen ſluyt, en met loot vaſt gegooten gelyk men hier een op zyn kant en plat aanwyſt, en dan met goede dunne ſement vaſt geleydt, en dan de geheele Sluys met goede baſtert ſement gemetſelt, ook ziet men de Sponning-planken op het ent, en hoe de zelve met Swaluwe-ſtaarten in malkanderen moeten ſchieten‚ en lyt ’er hier neffens een op zyn plat lang 24 voet, als men de