20
geenen deele. De geheele kapitalistische wereld, de officieele wetenschap aan het hoofd, staat in slagorde tegenover de naturalistische geschiedstheorie geschaard. De consequenties van de evolutie-theorie van Darwin aanvaarden in geschiedenis en maatschappij, is der heerschende bourgeoisie vrijwel onmogelijk.
Dit verschijnsel vormt op zichzelf reeds de waardemeter der natuurphilosofische wereldbeschouwing. De mensch, die in onze cultuurmaatschappijen leeft en streeft uitsluitend in de sferen van het intellect, mist in zijn dagelijksch bestaan en handelen alle voeling met de natuur en is geworden ideoloog, d.w.z. ontkenner van zijn natuurwezenheid. De arbeidsverdeeling, die eerste schrede tot cultuur, die het "zijn" van de maatschappelijke groepen zoo verschillend maakt, vormt derhalve een totaal verschillend "bewustzijn" of denkleven. De arbeidsverdeeling heeft, in den loop van duizenden eeuwen, eenige van die maatschappelijke groepen ongemerkt van de natuur afgeschoven, als het ware weggedrongen, aangezien het geheel ingewikkeld arbeidsproces met zijn ontelbare trappen en geledingen—van het allerruwste grofste handwerk tot den meest subtielen hoofdarbeid—de cultuur-menschheid ook in denk-trappen verdeelde, naar gelang bestaan, arbeidsgewoonten hun zien en begrijpen bepaalden. Zij die de fundamenten uitmaken van den hoogen cultuurbouw, welke de ideëele afspiegeling is van het arbeidsproces: de arbeiders, die met handen- en spierenkracht aan den schoot der natuur dag aan dag ontwringen hare producten, en die producten de
