Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/127

105

105

Eere of Roem die ydel is. Vana Gloria.

zijn, want het heeft ſich tegens den Heere verhovaerdight. Godt de Heere dreyght die van Iſrael, die door de Werreltſche geneughten en haere geluckſaeligheden, de ydele Eere en Hovaerdye hadde aengenomen, ſeggende door Amos aen ’t vi capit. Die u ſelve troost in ’t gene doch niets is, en ſpreeckt, zijn wy dan niet ſterck genoegh met onſe hoornen? Daerom ſiet, ick wil over u lieden, van den huyſe Iſraels, een volck verwecken, dat u ſal vertreden van dier plaetſe aen, van daer men nae Hemat gaet, tot aen de beke in der Woeſtijne. Waer over de Koninghlijcke Propheet David ſinght: Wilt uwen Hoorn niet verheffen, maer ick ſal verkondigen eeuwighlijck en lofſingen den Godt Iacobs, en ſal alle uwe hoornen der ſonden verbreken. Want alſoo de Stier met ſijne hoornen hovaerdigh en wreed is, doch dieſelve verbroken zijnde, ſoo verlieſt hy ſijne wreedheyd en hovaerdye. De Hoorens worden van Horatius in ſijne Schimpdichten en Geſangen, als mede van Torquato Taſſo, Petrarcha en andere, voor de Hovaerdye genomen. Aldus wort de Hovaerdye met hoorens van ydele Eere, gelijck de Beeſten afgemaelt. De roemſuchtige zijn rechte Beeſten, diewelcke gedreven zijnde door ydele Eere, dickwijls ſeer groote en ongelooflijcke beeſtigheyt bedrijven. De Philoſooph Empedocles was een beeſt, die ten ſijnen tijde geacht wierde voor een oprecht en wijs Man, en die door eergierigheyt wilde zijn geacht voor een God: Deſe als of hy was verdweenen en ten Hemel opgeklommen, en men niet wiſte waer hy was gebleven, wierp hy ſich ſelve ſtilſwijgende in de brandende ſulpher poel van den bergh Æthna maer de kracht van de vlamme wierp ſijnen yſeren ſchoe dien hy plagh te draegen, om hoogh uyt de klove. En op deſer wyſe openbaerde het vier de brandende vlamme van ſijne ydele Eere. Beeſten zijn dit, diewelcke om datſe niet zijn gebooren tot eedele daeden, ſoecken vermaert te worden door ſchelmſtucken. Soodanigh eene was Eroſtratus, die den Tempel van Diana afbrande, alleene om in de Werreld vermaert te werden, gelijck hy bekende: Daerom verboden zy dat ſijn naeme niet ſoude gedacht worden; alhoewel dieſelve niet koſt verdonckert blijven, als eens brandſtichters van een ſoo wonderlijcken gebouw, dat onder de ſeven wonderen des Werrelts getelt wierde, Beeſten zijn die geene, die met het bloed der Princen en te gelijck met haer eygen bloed ſich toeſchrijven de onſterflijckheyd, ick wil liever ſeggen in de ſterflijckheyd van de ydele Eere, met verlies van haer leven. Hieronymus Olgiatus (opgeweckt zijnde, door de gierige en onverſaedelijcke luſt van ydele Eere, en dat door de welſprekentheyd van Cola Montanus ſijn Meeſter) vermoorde in de Kercke met ſijne andere t’ſaemengeſworene Galeazzus Sforza, niet ſoo ſeer om Milanen ſijn Vaderland van de tyrannige regeeringe te verloſſen, als door de ydele Eere: gelijck hy in ’t laeſte van ſijne ſtraffe (om ſich ſelve moet te geven) bekende, ſeggende: Grijp moed Hieronyme! de wreede dood, en de eeuwige naeme, ſal altijd ſtaen tot een oude gedachtenis van deſe daed. Tot onſen tijde wilde F. Iacob Clement, oock ſijnen naeme onſterflijck maecken, door de dood van Henricus de iii Koningh van Vranckrijck, daer hy nochtans dood bleef, eer de Koning ſtierf. Iean Chaſtel, Student van Paris, 1594 den 17 Decembris, oock beweeght zijnde door de overredinge van ſijn Meeſter, wilde den Koningh Henricus de iv met een Mes den ſtrot afſteken, maer ’t ſelve miſte hem, alſoo de Koningh hem buyghde, om wederomme eere te bewijſen aen een groot Heere, dies ſtack hy hem in de lippe datter een tand mede uytbrack. De Raedgever die raeckte aen een galgh, en de Iongelingh tot belooninge van ſijne ydele Eere, zijnde eerſt ſijn hand afgehouwen, wierde daer nae met vier paerden in vier ſtucken gereeten, ende ellendigh verbrand. Levende deſe onverwinlijcke Koningh, die een blixem des oorloghs was, nae dat hy dit gevaer was ontkomen, noch 15 Iaeren en vijf Maenden, totte tijd toe, van ’t Iaer 1610 den 14 May, dat de Koningh binnen Paris, weſende in ſijne Koets, die hy dede ſtille ſtaen, om te ſien een triumphboge, diewelcke ter eeren de Koninginne Maria, ſijne huyſvrouwe, opgerecht was: wierde, met algemeene droefheyd van geheel Chriſtenrijck, met een Mes met twee ſteken doorſteken, en dat van eenen Francois Ravaillac van Angouleſme, daer toe, buyten twijfel, aengedreven zijnde, door de beeſtigheyd van de ydele Eere: want ſelve in ’t pijnigen ſpottede hy en belachte den Rechters, ſich roemende van ſulcken grouwel, willende hartneckigh en onbekeerlijck ſterven: de rechter arm,

O waer