die in grooter Eere en achtbaerheyt was, worde dapper beſchaemt, wanneer hy de hoererye en ſnoode ſtucken van ſijn Dochter Julia verſtont: en in deſen heeten toorn, liet hy haer vonniſſe van den Rechter openbaerlijck voor den Raed afleſen, vol ſchandelijcke ſtucken, met ſulcken meeninge om haer te doen ſtraffen en dooden. Maer daer na, de gramſchap wat verkoelende, ſchaemde hy ſich, dat hy haer vonniſſe hadde afgeleſen: Want, in der waerheyt, ſo betaemde het eenen Prince niet, gelijck hy was, dat hy de hoererye van ſijn Dochter ſoo ſoude openbaeren en ſtraffen, daer ’t hem betaemde dieſelve te verſwijgen en te bedecken. Want de lelijckheyt en ſmette van eenige ſaecke, keert dickwijls aen die geene wederom, dieſe wreeckt, gelijck Seneca ſeght. Waer over oock Auguſtus, merckende den misſlagh, by hem begaen, van dat hy deſe lelijcke daed niet hadde verſwegen, ſchaemde ſich, dat hy eenige daegen daer nae ſich voor ’t volck niet dorſte vertoonen, gelijck Suetonius verhaelt. Hier door wort dan te kennen gegeven, datmen niet buyten ſchreef moet loopen, om niet in al te groote beſchaemtheydt te vallen: daerom is haer oock de rolle in de ſlincker hand gegeven, mette ſpreuck Dyſoria procul; te weeten, dat de overtollige en ſchandige ſchaemte verre van ons moet zijn. En gelijck men door droef heyt de oogen ter aerden keert, ſoo doetmen oock door ſchaemte, die de ſtoutigheyt niet heeft, om yemant onder de oogen te ſien. En deſe ſchaemte is al te teer en verwijft, en om dan deſe verwijftheyt te bedecken, is hun ſeer voorderlijck datmen den naeme van eerbaere ſchaemte gebruycke: en hier door zijnſe dan gedwongen, die moediger zijn, te wijcken, jae konnen oock niet beſluyten om eenige eerlijcke ſaecke in ’t openbaer te ſtellen, maer ſtaen altijd in den hoeck van de beſchaemtheydt, jae zy gaender niet een ſtip uyt, ſonder van een ander aengeprickelt te worden. Iſocrates de Athenienſche Redenaer, hadde twee ſcholieren, d’eene heete Theopompus, die al te ſtout, en d’ander Ephorus, die al te beſchaemt was: waer van hy dit plagh te ſeggen, dat hy aen d’eene eenen toom moſt gebruycken, om hem te rugge te houden, en aen d’ander ſpooren, om hem voort te drijven en de gebrecklijcke ſchaemte van hem te verjaegen, die een yeder ſchadelijck is, maer aldermeeſt aen Armen, diewelcke eens anders hulpe van noode hebben. Vlyſſes in ’t xvii boeck Odyſſea van ſijne reyſen wederom te huys keerende, bekleede ſich als een Bedelaer, jae als een beſchaemt en ongeſien arm Man, die ’t hart niet hadde te komen in ’t gaſtmael daer de Pollen en Vryers ſaten: Telemachus denckende dat het, in der waerheyt, een arm Bedelaer was, ſprack tot Eumeus, dat hy dien armen Man ſoude ſeggen, dat hy ſich ſoo ſeer niet ſoude ſchaemen, maer dat hy ſoude by haer komen, en wat hy van koſt noodigh hadde, van den Vryers eyſſchen; Want, ſeyde hy, ſchaemte is den armen lieden ſchadelijck. En gelijck de beſcheydene en gemaetighde beſchaemtheydt prijſlijck en nut is, alſoo is de onmatige ſchaemte laſterlijck en ſchadelijck. En dit is ’t geene Heſiodus wil invoeren, ſeggende: Daer is een ſchaemte die den Menſchen vorderlijck en ſchandelijck is. Welverſtaende op een behoorlijcke maniere. De eerbaere en betaemlijcke ſchaemte, is nut en profijtigh, de overtollige en ſchandige ſchaemte, is ſchaedelijck. Waer van oock Plutarchus handelt, in ſijn kloeck en wijs verhael, van de ſchandige ſchaemte.
Fine. Einde.
EEn ſtock oud ſittend Man, met neergeſtreckte hoofdhayren, en een grauwe baerd, gekleet in geel en groen, hebbende om ’t hoofd een krans van veyl of klimops bladeren, en aen ſijn ſlincker ſyde een Sonne, die van ’t Ooſten opgereſen zijnde, nu alreede haere ſtraelen uyten Weſten ſchiet: houdende in ſijne hand een Piramide, alwaer in ’t midden tien M ſtaen, en in ſijn ſlincker hand een vierkant tafereel, daer een griexſche letter Ω Omega op geteyckent ſtaet.
Deſe Naeme Einde, kan verſcheyden ſaecken beteyckenen. In den eerſten kanſe bedieden de laeſte en uyterſte merckpael van alle dingen, en in deſen ſin ſetſe Petrarcha, als hy ſeyt:
De Hemel die dus keert en dreyt,
Wat Eind’ is haer op 't laest bereyt?
Het kan den Dood uytbeelden, weſende het Einde van alles wat leven heeft ontfangen. En daerom ſeyt dieſelve Poeet: O Heere van mijn Begin en Einde! Men ſoude konnen ſeggen
