ONTSCHVLDINGE.
des Verſtands: Want hier in werden ontallijcke beeldniſſen uytgeleyt, en met ſeer geleerde en bewijſlijcke grondreedenen en deftige overwegingen, verklaert: waer uyt dan werden vertoont, de heerlijckheyt der deughden en ſchandelijckheyt der ondeughden, ten einde men deſe vlieden en d’andere ſal omhelſen. Dit Boeck is om zijne uytnemende nuttigheyt en deughd, tot verſcheyden tijden gedruckt, en aldereerſt van den Romeinſchen Ridder Cesare Ripa toegeſtelt, ’t welck hy met onnaevolghlijcke arbeyt en vlijt, uyte Egyptische, Chaldeeſche, Griexſche, Latijnſche en andere Schrijvers heeft opgeſocht, en daer toe veele dingen, van zelf, gevonden, noodigende zijne Vrienden en Geleerden, tot gelijcke naevolginge: gelijck dan oock verſcheyden geleerde Mannen, ſich tot vercieringe deſes, hebben bevlijtight, doch inſonderheyt Giov. Zaratino Caſtellini Romano. Dit Boeck is eerſt te Romen, doch ſonder beeldniſſen, gedruckt, daer na te Milanen in Lombardien: Nu wederom te Roman met beelden. Daer na wederom te Florenzen en te Siena voltrocken. Nu wederom te Florenzen, en te Padua voleint. Daer nae wederom te Padua in ’t jaer 1611, 1615, 1618, 1625, 1630, en miſſchien noch meermaels. Doch deſen laeſten druck, onder den titel Il piu che noviſſima Iconologia, hebben wy oock nageſien, en dit werck daer na vermeerdert. Maer van andere drucken, hebben wy noch geene kenniſſe. En op datmen magh beſpeuren, dat dit boeck onder den Grooten en Geleerden in hooger waerde is gehouden, blijckt hier uyt, dat de yvrige natie de Spagniarts, in ’t Iaer 1622, in een algemeen tonneel of ſchouwplaetſe, over de Canoniſatie van den H. Iſidorus van Madrid, gedaen in ’t H. Baſilica binnen Romen, verſcheyden beeldniſſen, te langh om verhaelen, nae den inhoud van dit boeck, hebben toegeſtelt; gelijck mede is geſchiet, in de Canonizatie van S. Elizabeta Koninginne van Portugal, in ’t jaer 1625. Iae deſe Iconologia is de Werlt ſoo aengenaem geweeſt, inſonderheyt den Geleerden, en die luſt hebben ſich in de wetenſchappen te oeffenen, datſe waerdig is geoordeelt, om in alle openbare Bibliotheken geſtelt, en beſonderlijck by den konſtbeminders, om in hunne Boeck-kamers te werden bewaert, en den nakomelingen, als een gedenckwaerdigh pand, nagelaeten te worden. Dit Boeck zal miſſchien, ter eerſter opſicht, en op ſommige plaetſen, wat te ſpitsſinnigh en te duyſter ſchijnen, maer als men de moeyte wil aenwenden, ſoo ſal ’t, onder de hand, lichter vallen. Men ſpringht ſoo terſtont niet met beſlobde ſchoenen totte konſten: daer moet leerluſt, naerſtigheyt, overlegh en geſtadigheyt by komen. De weetgierige verſtanden, die de konſten en wetenſchap beminnen, zullen deſen Romeinſchen Ridder danck weeten, dat hy zijne vlijt tot yders nut en onderwijſinge heeft aengewent, te meer men hier uyt, als uyt een luſtige Waerande, die tot allen tijden bloeyt, lieflijcke vruchten kan plucken, en tot zijn vermaek genieten. Ia hy zal van al ’t geene de morale of zeedige Philoſophie en oock de natuyrlijcke en ſich begrijpt, ’t zy van deughden of ondeughden, os wat een geeſtigh brein weet te bedencken, ſtoffe vinden, om ſich te verluſtigen, te meer hy ’t niet alleene heeft getrocken, uyt de alder-
