Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/192

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
170
170
Gierigheyt. Avaritia.


 De magerheyt van den Wolf, bediet, de onverſadelijcke luſt van de Gierige, en de onbetaemelijcke vaſthoudentheyd der goederen, die hy beſit. Waer over Dantes ſeyt:

Zy heeft een booſe en ſnoode aert,
Die altijt geld en ſchatten gaert,
Doch hoe zy meer nae ſchatten port,
Hoe dat haer honger grooter wort.

 Mette geſlooten Beurſſe iſſe geſtelt, als meer vermaeck ſcheppende om dieſelve uyt luſt te beſien, als om die tot nut en nodruft te gebruycken. En hier over heeft eener van deſen ſin gedicht:

Hoe ſtreeft ghy dus om ſchat en vluchtigh goed,
Stelt ghy geen maet in al dit greetigh ſchraepen?
Hout op van ſchat te ſtaeplen in ’t gemoed,
Want u gebreeckt, ’t geen g’hebt, en ſoeckt te raepen.
Hoe roemdy dan, en blijft hart op u ſtuck?
De Vrome Man beſit alleen den zeegen.
Dan zydy rijck, als ghy ſoeckt ſchat noch luck.
Want die ſteets ſchraept blijft arm en ſeer verleegen.

Avaritia. Gierigheyt.

EEn qualijck gekleede Vrouwe, bloots voets, hebbende een Padde in de rechter hand, en in de ſlincker een toegeſlooten Beurſſe.
 De Gierigheyt ſeght Augustinus, is een ongebreydelde heb-lust, die nimmermeer ophoud, om met een groote Sluÿer het geſicht voor de reeden te bedecken, verbreeckende door een ongewoonlijck geweld, den teugel van de maetigheyt, en alſoo zy geen opſicht op eenige deughde heeft, ſoo doetſe de barmhertige herten in wreede veranderen, en zy maeckt haer een algemeene verderfſter van de Deughd.
 De Gierigheyt beſtaet voornaemlijck in deſe drie dingen. Ten eerſten in’t onbetaemlijck begeeren van ander luyden ſchat en goederen, maer haer eygen houtſe vaſt, en daerom worter de Padde by gedaen, diewelcke groote overvloet van aerde hebbende, daer door zy gevoet wert, niet te min is zy bevreest, als die ſich daer van onthout, en doch altijt meer begeert. Ten tweeden beſtaetſe daer in dat men door kromme wegen meer tot hem ſoeckt te trecken als behoorlijck is, geen opſicht hebbende op eenigh gevaer of ongemack (hoe groot dieſelve oock zijn) jae niet op haer eygen leven, ’t welck daerom door ’t ſnoode kleed ende bloote voeten wort uytgebeeld. Ten laeſten beſtaetſe in de vaſthoudentheyt van haere dingen, ’t welck door de geſlooten Beurſſe wort te kennen gegeven.

Gierigheydt.

DE Oude beelden Tantalus af, die in een vloed totte keele bedeckt was, daer hem ſchoone boomen vol vruchten boven ’t hoofd hingen, alwaer hy mette handen niet koſt aen geraecken, noch mette mond aen ’t waeter. ’t Welck Horatius en Petronius aldus uytbeelden:

Tantalus lagh in den ſtroom,
En boven hem een Appelboom:
Hy janckt vast nae de klaere vliet,
Maer hoe hy janckt, hy krijghtſe niet;
Dus doedy Vrecken met u goed:
Ghy zijt benout in overvloed,
Ghy hongert en ghy dorst benout,
En eet niet van u ſchoone gout.

Avaritia. Gierigheyt.

EEn Oude Vrouwe met geſcheurde kleederen, mager en bleeck, hebbende in de rechter hand een tange, en aen eene van de beenen, heeftſe een yſere boeye met een keeten als de ſlaven, die ter aerde ſleept, leunende met de ſlincker op een Harpie of Grijpvogel, diewelcke vaerdigh ſtaet om iemant aen te vallen.
 Gierigheyt is een onmaetige begeerlijckheyt, en dorſtige heb-luſt, die in den Gierigen wreedheyt, bedrogh, tweedracht, ondanckbaerheyd en verraed baert, in ’t geheel weghnemende de Gerechtigheyd, Liefde, Getrouwigheyd en Godvruchtigheyd, en alle Zeedelijcke en Chriſtelijcke deughden.
 Oud is zy gemaelt, niet alleen om dat de Gierigheyt meeſt in alle Ouden heerſcht, maer zy wort genaemt Moeder van alle ſchelmerye, gelijck Claudianus ſeght. Het geſcheurde en verbroken kleed bediet, dat deſe duyvelſche peſte, ſoo veel in de gemoederen der Gierigen vermagh, dat die geene die ’t goed van een ander neemt, die neemt het oock van ſich ſelf: weſende in ſijn Overvloed armer als eenigh Bedelaer. Derhalven ſeght Horatius, Altijt is de Gierige behoeftigh.
 De bleeckheyt en magerheyt bediet anders niet, als haer geſtadige en onverſadelijcke honger, waer mede deſe ellendige gierige Menſchen altijt zijn geplaeght.
 De tange of haecke in de rechter hand is

een