Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/202

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
180
180
Goedertierentheyt, Goedaerdigheyt. Benignita.

om teyckenen te vertoonen, dat hy de eere groot acht, die hem van ſlechter perſoonen, als hy is, wort aengedaen. En dit is een eygen deughd van groote Mannen voor ſoo veel zy grootmoedigh zijn. En de grootmoedigheyt wil niet anders uytdrucken als een Man die in glans en cieraet van een volmaeckte deughd uytblinckt. En gelijck het ſwaer is, grootmoedigh te zijn, om datmen alle goede hoedaenigheden daer toe van noode heeft, alſoo eedel is ’t oock goedertieren te zijn. De genegentheden van een grootmoedigh Man zijn vierderleye, welcke genegentheden wy die dingen moeten noemen, die geen verkieſinge hebben: Als Weldadigheyt, Heerlijckheyt, Sachtmoedigheyt en Goedertierentheyt; waer toe alle andere moeten werden gebracht. Want een grootmoedigh Man acht ſich ſelve niet hoogh, noch hy veracht niet, als eene die noch vreeſt noch hoopt: Voor ſoo veele hy niet veracht, is hy goeddaedigh, voor ſoo veele hy ſich kleyn acht, is hy heerlijck, voor ſoo veele hy niet vreeſt, is hy ſachtſinnigh, voor ſoo veele hy niet hoopt, is hy goedertieren. En om dat de Goedertierentheyt haer ooghwit ſonder middel uyt haer ſelf heeft op de eere en om te eeren, ſoo kan men ſeggen, dat de Goedertierentheyt de alderwaerdſte hertztocht is, die in een grootmoedigh Vorſt kan komen. En dit is nae de leeringe van Aristoteles in ’t ii boex xx cap. daer hy ſeyt, dat hoogheyt in een Man niet anders is als een ſeeckere aengenaeme en eedele ſtaetigheyt. En hier door ontdeckt ſich deſe deugd ſonderlinge in de doorluchtigſte Vrouwe Magdalena Strozzi, die gehoulijckt is aen ’t heerlijcke Huys van den Marckgraef Salviati, die my oock bewogen heeft in deſe beſondere beeldniſſe, daer van gewagh te maken, die onder veele uytblinckentheden, die haer ’t Vaderland geluckigh maeckt, het doorluchte Huys van hare voortteelders, die ſeer deughdigh geweeſt zijn, oock in deſe goedertierentheyt uytmunt, datſe de eerbiedigheyt van ſlechter perſoonen met een vrolijck gemoed aenneemt: en datſe door hare Goedertierentheyt meer uytrecht, als andere met haere grootsheyt: derhalven maghmen van haer wel ſchrijven, ’t geene Claudianus ſchrijft over ’t Burgemeeſterſchap Manlii:

Hy drijft met rust ſijn heerſchappy,
Daer dwingeland leyt in de ly.

 De drie Maenen, die rontom den boord van den Opper-rock ſtaen, vertoonen het waepen van het doorluchtigh Huys van de Strozzi, waer op ſonderlinge het beeld van de Goedertierentheyt paſt: Want gelijck het licht van de Maene, niet anders is als het ſelve licht van de Sonne, alſoo heeft oock de Goedertierentheydt geen ander licht, als het ſelve van de grootmoedigheyt, zijnde de Sonne van de Deughd, gelijck wy hebben vertoont: en daerom wort de beeldniſſe van de Sonne op ’t hoofd van deſe beeldniſſe geſien, te weeten in de opperſte plaetſe en in de eedelſte zeetel van ’t verſtand, waer van daen de verſtandelijcke krachten en de ſinlijcke of bevindelijcke Orgelen worden getrocken, en waer in de zeedelijcke ſich grondveſten.

 Het getal van drie Maenen, bediet de Volmaecktheydt van deſe uytſteeckende Deughd: Want het getal van dryen, bediet altijd volmaecktheyt, gelijck Aristoteles ’t ſelve verhaelt, en is het eerſte oneffen getal, en het begin van de ongelijckheydt, waer mede de Heydenen ſeyden, dat God was te verſoenen, gelijck Virgilius ſeyt, Numero

Deus