Werlt heeft overloopen. Want Romen bemoeyde ſich vijf hondert Iaeren langh (met binnenlandſche Oorlogen) om Italien onder haer geweld te krijgen: Maer daer nae ’t geheele lichaem ſich met het hoofd Romen vereenigende, veroverden zy Africa, Europa, en Asia, en eyndlijck de geheele Werreld, in den tijd van twee hondert Iaeren, ’t welck Lucius Florus in ſijn 2 boeck cap. i, voor een wonderbaere geſchiedeniſſe heeft aengemerckt. Eenige Koningen, om gehouden te worden ſchricklijck in de Veldſlachten, ſnel en dapper in ’t overwinnen der Steden, en in de Landſchappen te beoorlogen, lieten ſich noemen Adelaers en blixemen, gelijck Plutarchus in ’t leven van Ariſtides verhaelt. Hier uyt komt het, dat de Romeynen in de voornaemſte Vaendelen of Veldteyckenen Adelaers in haren Oorlogh voerden, met blixems in haere klauwen. Het Veldteycken van Jupiter was aldereerſt een gulde Adelaer, nae dat hy de Overwinninge tegen de Titans verkreegh: Van hem kregen het de Cretenſen, van de Cretenſen de Candiotten. Æneas de Trojaen, gelijck Alex. ab Alexand. verhaelt, bracht die totte Latinen, waer van de Romeynen, door verloop des tijds, dieſelve tot haer Wapenteecken gebruyckten. Lipſius meent datſe nae de voordaet der Perſianen dieſelve aangenomen hebben, die dit voor een Koninghlijck teycken hielden. Xenophon een mede diſcipel van Plato, ſeyt in de onderwijſinge van Cyrus, dat de Koningh Cyrus tot ſijn Wapenteecken, een gouden Adelaer op een Lance liet voor hem draegen, en dat die by ſijnen tijde, by de Perſianſche Koningen in ’t gebruyck was. Artaxerxes de broeder van den Iongen Cyrus, voerde het ſelfde teecken. Alexander ab Alexandro en Caſtiglio doolen, die daer Cyrus eenen gouden Haen, in plaets van eenen Adelaer, tot een Veldteecken toevoegen, alhoewel het waer is, dat Artaxerxes, eenen Soldaet van Cario, toeliet, dat hy eenen gouden Haen op een ſpieſſe, in den krijgh, voor de andere Veldteyckens ſoude heen dragen, gelijck Plutarchus verhaelt. Lipſius bedenckt het beter in ſijne Romeynſche oorlogen, daer hy ſeyt, dat de Romeynen, dit uyt haer ſelve, of door de voordaed van haere gebuyren, hebben gevonden. Maer de Adelaer is veel eer te Romen ingebracht van de naegebuyren, maer niet tot een krijghsteycken, want de Toſcanen, meer als ſeſtigh Iaeren, voor den tijd van Cyrus, Koningh van Perſſen, (in den laeſten oorlogh die zy hadden mette Romeynen, en daer van overwonnen zijnde, by de ſtadt Ereto, aen de grenſſe der Sabinen,) brachten aen Tarquinius Priſcus den Koningh der Romeynen, de Koninghlijcke Waepens, waer mede zy gewoon waeren haere Koningen te vercieren, te weeten eene goude kroone, een purperen kleed, een purpere Mantel van verſcheyden verwen, een yvoiren Stoel, en een yvoiren Scepter, daer een Adelaer boven op ſtaet, die hy en ſijne naekomelingen altijt plachten te dragen, gelijck Dion. Halicarn. verhaelt. De Koningen uytgejaeght zijnde, nam de Raed van Romen den Adelaer van haere Scepters en ſtelden die op haere Spieſſen, die verheffende boven alle andere krijghswapenen die van Plinio in ’t x boeck in ’t iv cap. verhaelt zijn, als boven den Wolf, den Minotaurus, het Paerd, en het wilde Swijn. Marius, die van dat hy een kind was, heeft in ’t veld een Arents neſt gevonden met ſeven jonge Adelaers, een beduytſel van ſijn ſeven Burgemeeſterſchappen, en die ſtelde hy veeltijts in ſijne wapens, en eygende, in ſijn tweede Burgemeeſterſchap, eygentlijck den Adelaer, aen de Romeynſche Legioenen: jae gebruyckte dieſelve alleene in de Veldſlachten, maer de andere wapens, ſetteden zy op de tenten in ’t veld. Doch Marius namſe geheel wegh, en van die tijd af, was noyt een bende of legioen te velde, of daer waeren twee Adelaers by. Maer Joſephus in ſijn iv boeck ſtelt by yder bende een Adelaer, en nae het getal der Arenden telden zy haere benden, gelijck als Hirtius ſeyt, dat het Heyrleger van Pompejus beſtont uyt derthien Adelaers. Dion ſtelt oock by yder bende een Adelaer, en beſchrijftſe gelijck op de Medaglie van M. Antonius, die by Fulvius Vrſinus te ſien is. En ſtaet de Adelaer met uytgeſtreckte vleugels op een ſpies, ſcherp aen ’t eynde, op de maniere van een driehoeck, die van een breed yſer ſich ſpitſigh intreckt. De draegers waeren geheeten Aquiliferi, Arentdraegers.
Een Arentdraeger van Craſſus die den Euphraet wilde paſſeeren, koſte ſijnen Adelaer niet verplaetſen, dan met kracht van veele omſtanders, als die totte neerlage niet wilde
Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/248
Deze pagina is proefgelezen
226
226
Italien met haere Provintien en een deel van de Eylanden.
gaen.
