Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/333

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
 
311
De Maete.      Misura.

is het geene datmen van Jason verhaelt: Want als hy reyſde om ’t gulde Vlies te haelen, heeft hy zijn eene ſchoe verlooren, en dat in een reviere, diewelcke alleen, onder alle revieren des Werelds, van geene wind koſt werden beroert: Waer by verſtaen wierde, dat ſoo langh hy de Deughd en onſterflijckheyt volghde, ſoo was hy, een groot deel, van zijne begeerlijckheyt quijt. En Virgilius verhaelt dat wanneer Dido ſoude ſterven, zy de eene ſchoe uyttrack, gelijck dees Dichten te kennen geven:

Nae dat zy met haer heylge handen,
Haer voet ontbloote uyte banden,
In ’t kleet omgort voor den altaer,
Betuyghde zy den Goden daer,
Als die tot ſterven was gerust,
Dat d’ Hemel was haer lott bewust.

En hier door wert uytgedruckt, dat zy als nu, los en vry was van de vreeſe des doots. ’t Welck eene hertztocht was, die door de bloote voet wierde uytgebeelt.


Misura. De Maete, van den Heere Giov. Zaratini Caſtellini.


PIerius Valerianus hout het daer voor, dat de Maete is afgebeelt geweeſt in ſekere ſilvere Medaglie van Cajus Mamilius, die op de weerſijde een beeld hadde met een hoed op ’t hoofd, en met een riet in de hand, gelijck hy meent, voor wiens voeten een blaffende Hond leyt: ’t welck Pierius neemt voor de getrouwigheyt, die de geene behoort te oefnen, die een ſoo volmaeckt Meeſterſchap bedient: en ’t riet dat in ſoo veele quaſten gedeelt is, neemt hy voor een Peyl-teycken of Maetſtock. Maer dit dient gewaerſchouwt, dat Pierius hier in groflijck doolt: Want dit beeld is niet op zijn Romeyns gekleet, noch veel min met een riet met quaſten, gelijck hier nae ſal worden geſeyt. Geen Schrijver maeckter gewagh, dat C. Mamilius een Meeter ſoude geweeſt zijn, noch min vintmen ’t in de opſchriften, en in de oude Schrijvers, datmen ’t riet voor een Maetſtock heeft gebruyckt. Zy gebruyckten wel de Decempeda, dat is een maete van 10 voeten, die van Plinius, Pertica is genaemt, gelijck oock Budæus daer van wijtlopiger handelt. De oorſaecke van deſe doolinge ſpruyt hier uyt, dat Pierius ſchijnt verwart te zijn in de letteren, die op de verkeerde ſijde ſtaen, alwaer boven den Hond, deſe verkorte letteren ſtaen Limetan, die Pierius in twee woorden afdeelt L i. Metan. als Limiten Meetinge: beſluytende daer uyt dat hy een Landmeter ſoude geweeſt zijn. Maer C. Mamilius Limetanus was geen Landmeeter, maer eene van de drie opſienders van de Munte, met P. Crepuſo &c. die in ’t Iaer van Romen 714 Burgemeeſter was, gelijck Fulvius Vrſinus daer over gewach maeckt, &c. En ’t ſchijnt dat Pierius deſe Medaglie noyt is ter hand gekomen. Maer C. Mamilius is oock eertijts geweeſt Tribunus Plebis. En ſoo kanmen wel klaerlijck ſien, dat deſe beeldniſſe met een korte en beknopte Mantel, een Mutsjen op ’t hoofd, een ſtock in de hand, met den Hond voor de voeten, die den kop om hoogh ſteeckt en den mond open hout, is Vlyſſes, die nu twintigh Iaeren gedoolt hebbende, wederom keert, en dat onbekent, onder de kleedinge van eenen beedelaer, met den ſlippe van den Mantel op ’t hoofd, bekent zijnde alleene van zijnen ouden huyshond Argus, tot wiens gedachteniſſe C. Mamilius dit beeld had doen uytdrucken, alſoo hy uyt het geſlachte van Vlyſſes was geſproten. Want zy quaemen af van Mamilia de Dochter van Telogonus, dieder was een ſoone van Vlyſſes uyt Circe geboren, gelijck verſcheyden Schrijvers verhaelen, en daer van oock breeder bewijs wort gedaen.

’t Is uyt alle Schrijvers af te nemen, dat de Oude geene hoeden hebben gedragen, maer als die alſoo zijn afgebeelt, ſal die geweeſt zijn als een half Struys ey, gelijck men ſiet in de beelden van Caſtor en Pollux, zijnde Laconiſche Krijghs-Helden. Want die van Laconien gebruyckten die gemeenlijck, gelijck oock die van Theſſalien, Parthen, Dacien en Armenien en andere uytheemſche: oock droegen de Perſianen, gelijck C. Rhodig: ſeyt, hoeden. De Romeynen droegenſe niet tot haere kleedinge, maer wierde hun wel toegelaeten, van den Keyſer Caligula, hoeden te hebben, gemaeckt nae de wijſe van Theſſalien, om in hunne ſchouwſpeelen, den brant der Sonne tegen te ſtaen, gelijck Dion ſeyt: Een teycken datmen die buyten de ſchouwplaetſen niet mocht draegen. Alleene tot een beeld van de Vryheyt wierde die geſtelt, als men vryheyt aen een ſlave wilde geven, dan ſchoor men hem, en ſtelde een hoed op zijn

hoofd