Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/390

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
368
 
Ontſteltheyt. Onſterflijckheyt. Onthoudinge van ſpijſe, &c.

en achterwaerts gaet, met een gelijcke maniere, gelijck die geene doen die loſberaedigh zijn, nu de ſpieglingen, dan de wercken prijſende, nu krijgh dan vreede, nu de wetenſchap, dan de onwetentheyt, nu de ommegangh der Menſchen, dan de eenſaemheyt: ſulx datter geen dingh magh ongelaſtert blijven, dat niet door haere ſchendinge, die in haere tonge geboren en gevoet wort, wert beſmet, en door haere ontſtantvaſtigheyt verſpreyt, jae oock in al ſt geene zy doen.

Deſe ſlagh van Menſchen worden van Chriſto beriſpt, door de voordaet der geener, die den hand aen den ploegh ſlaen en te rugge ſien.

Het licht blaeu wort geſtelt by gelijckniſſe van de baeren der Zee, diewelcke ſeer ontſtantvaſtigh zijn, en van tijd tot tijd ontſtellinge veroorſaecken.

De Maene is van gelijcken ſeer veranderlijck, voor ſoo veele onſe oogen konnen begrijpen; daerom ſeytmen dat de Sotten veranderen als de Maene, die niet een uyr op een ſelve maniere ſtaet. Men kander oock een Vleermuys by maecken, diewelcke wiſpeltuyrigh en dom zijnde, vlieght nu van d’een dan van d’ander ſijde; gelijck Baſilius ſeyt.


Perturbatione. Ontſteltheyt, Verſtoornis.


EEn Vrouwe van verſcheyden verwen gekleet, met een Blaesbalck in de hand.

De ontſteltheyt komt in ’t leven van den Menſch uyt de verwarringe van de eerſte hoedaenigheeden van de ziele, zy komt mede uyte verwarringe van de ſinnen, van de Overheeren, en van ’t Volck, ſulx dat de onordninge gekent en veroorſaekt wort, door de verwarde ordre van de beroerte, weſende de beroerte niet anders, als een oneenigheyt en ongelijckheyt. Soo ſpruyt dan de beroerte uyt ongelijckheyt, ’t welck door de Blaesbalck wort uytgedruckt, die door te overvloedigen wind, de hette van ’t vier opblaeſt en krachtiger ontſteeckt. En waer geen tegenſtrijdige bewegingen zijn, daer kan oock geen ontſteltheyt weſen. En daerom vertoonen de mengingen der verwen de verwarringen van de ſinnen of hertztochten.


Immortalita. Onſterflijckheyt.


EEn Vrouwe met vleugels aen de ſchouders, en aen de rechter hand een gulde Circkel.

De vleugels bedieden de opheffinge van der aerde, die niet als ſterflijcke en aerdſche dingen by haer houd.

De gulde Circkel vertoont d’onſterflijckheyt, weſende het goud, uyt alle metallen, het alderonverderflijckſte, en het ronde heeft geen merck waer in het eyndight.


Immortalita. Onſterflijckheyt.


EEn Vrouwe in ’t goud gekleet, die in haer hand de plante van den bloeyenden Amarant ſal houden, bediedende d’Onſterflijckheyt, hebbende in de ſlincker een Phœnix.

De reeden van den Lauwer is alreede geſeyt, en d’Amarant bediet de Onſterflijckheyt, om dat zy haer verwe nimmermeer verandert, noch nimmermeer vervuylt noch verderft.

De Phœnix, om wederom een ander uyt haer aſſche te doen voortkomen, verbrant zy haer alle tijd, gelijck ’t gemeen ſeggen is. En dit is een teycken van dieſelve Onſterflijckheyt, die een eeuwigheyt is, ten aenſien van de tijd, die toekomende is.


Astinenza. Onthoudinge van ſpijſe.


EEn Vrouwe die mette rechter hand den mond toeſluyt, en mette andere hand vertoontſe eenighe leckere ſpijſe, mette ſpreuck: Non utor ne abutar, dat is, Ick gebruyckſe niet, om dat ickſe niet ſoude misbruycken.

Om te vertoonen dat het eeten van leckere dingen den Menſch lichtlijck en dickwijls doet vervallen in eenige ſonde, gelijck daer en tegen, als men ſich daer van af houd, ſoo wort het gemoed veel bequaemer totte overweginge, en ’t lichaem wort oock veel vaerdiger tot deughdlijcke wercken. Daerom ſeghtmen dat de Onthoudinge een welgeſtelde matigheyt is van de ſpijſe, voor ſoo veele totte geſontheyt, nootdruftigheyt en hoedanigheyt van den Perſoon noodigh is, brengende aen ’t gemoed verlichtinge, aen ’t Verſtand wackerheyt, aen de Memorie

vaſtig-