ten opſichte van het heerlijcke en nutte, ’t welck geſchickt is, totte algemeene geluckſaligheyt.
Om de Iuſtitie of het Recht, en de oprechtigheyt des gemoeds uyt te drucken, plachten de Oude te vertoonen een Waterkruyck, een Becken en een Pijlaer: gelijck men in de uytgedruckte getuyghniſſen van veele Marmore begraefniſſen en andere oudheeden, die men over al vind, kan ſien. Derhalven ſeyt Alciaetus:
- Dees beelden drucken uyt de ſuyverheyt van ’t Recht,
Waer in een oprecht Man, met ſuyvre handen leght.
Giustitia retta. ’t Recht dat ſich noch door vriendſchap noch door hact laet buygen.
EEn Vrouwe met het ſwaerd om hoogh, dat in ’t midden een Koninghs kroone heeft, met een Waeghſchaele, aen d’eene ſijde ſal een Hond ſtaen, het beeld van de Vriendſchap uytdruckende, van d’ander ſijde ſal een Slange ſtaen, die den Haet uytbeeld.
Het verheven ſwaerd bediet, dat het Recht ſich niet nae eenige ſijde, ’t zy door Haet of Vriendſchap, van eenigh Perſoon, hoedanigh die oock magh weſen, laet buygen. Weſende dit ſelve loflijck en een ſteunſel van Rijcken en Landen.
De Waeghſchaele dient tot verklaeringe, als wy in de vierde ſaligheyt geſeyt hebben.
Giustitia Rigorosa. Het ſtrenge Recht.
EEn geraemte, gelijck men den Dood ſchildert, met een witte Mantel bedeckt, doch alſo, datmen het geſicht, de handen en voeten ſien kan, met een bloot Swaerd, en een Waeghſchaele, als geſeyt is. En deſe beeldeniſſe vertoont, dat een ſtrengh Rechter geene quijtſcheldinge aen iemant doet, onder wat ſchijn van onſchuldt het ſoude mogen weſen, om de ſtraffe eenighſins te verſoeten; gelijck de Dood, diewelcke noch ouder, ſtaet, geſlacht, noch hoedanigheyt van perſoon aenſiet, om zijne ſtraffe uyt te voeren.
Het vreeſlijck geſicht van deſe beeldeniſſe vertoont, hoe ſchricklijck oock deſe ſlagh van ’t Recht den Menſchen is, die oock niet weet, hoemen de Wet ten gevoeghlijckſten of op ’t ſachtſte sal uytleggen.
Giustitia nae de Medaglie van Adrianus, Antonìnus Pius, en Alexander.
EEn ſittende Vrouwe met Arm-ringen, en een Scepter in de hand, houdende in d’ander een deckſel van een Kelck.
Zy ſit, om dat de ſtaetigheyt den Wijſen paſt, en hierom moſten de Rechters het Recht al ſittende uyt ſpreecken.
De Scepter is een teycken van gebieden en de Werreld te beſtieren.
De Armringh wort voor de maete genomen, en de Kelck bediet, dat de Gerechtigheyt een Godlijcke ſaecke is.
Giustitia Divina. Godlijcke Rechtvaerdigheyt.
EEn Vrouwe van ſonderlinge ſchoonheyt, in ’t goud gekleet, met een goude kroone op ’t hoofd, alwaer een Duyve boven ſtaet, met een glans rontom, hangende hare hoofdhayren over de ſchouderen, ſtaerende op de Werreld, als op een nietigh dingh, hebbende in de rechter hand een bloot Swaerd, en in de ſlincker een Waeghſchaele.
Deſe beeldniſſe behoorde met reeden wel aerdigh uytgedruckt te worden, om dat die geene die in God is, datſelve weeſen met God heeft, gelijck het de Godgeleerde uytleggen. Want God is de volkomentheyt en de vereeninge van alle ſchoonheyt.
Zy wort met goud gekleet, om door de eedelheyt en den glans van dit metael, de hoogheyt en de voortreflijckheyt van de Iuſtitie te vertoonen.
De gulde kroone, beeld af, dat zy heerſchet boven alle machten der Werrelt.
De ſchaele is de Godlijcke Rechtvaerdigheyt, een ſcheydinge die yder het zijne geeft, weſende het Swaerd een ſtraffe voor den Overtreeders.
De Duyve bediet de Heylige Geeſt, de derde Persoon in de H. Drye-eenigheyt, en de band der Liefde tuſſchen Vaeder en Soone, door welckers Geeſt hy zijne heylige Iuſtitie of Rechtvaerdigheyt aen alle Princen des Werrelts mededeelt. De Duyve wort wit gemaeckt en uytblinckende, als weſende
