Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/456

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
434
 
Rechter. Reden-kavelingh. Reeden-rijck-konst, &c.

deſe, onder de ſienlijcke en eedelſte hoedanigheeden.

De lange uytgeſtreckte hayrvlechten, bedieden de gunſte, die van de goedheyt Godes komt afdaelen, en dat ſonder quetſinge van de Godlijcke Rechtvaerdigheyt, weſende dit haere eygen werckingen.

Zy ſit op de Werreld, als op het nedrige en ſlechte, zijnde haer dieſelve onderworpen, alſo daer geen dingh is boven de Godlijcke Gerechtigheyt.


Giudice. Rechter.


EEn oud Man, dieder ſit, met een ſtaetigh kleed, houdende in de rechter hand een Roede, alwaer een Slange omſlingert is, van d’eene ſijde leggen eenige Boecken in de Rechten opgeſlaegen en een Adelaer: van d’ander ſijde een uyrwerck met een toets-ſteen, alwaer goude en kopere Munte op geſtreken is, ſulx datmen de toetſe van beyde ſijden ſien kan.

Een Rechter wort geſeyt van het Rechten, Oordeelen en de Gerechtigheyt uyt te voeren: en ’t is een naeme, die gepaſt wort op Mannen die in de Gerechtigheyt, en in de Wetten, ’t zy datſe van Princen of Burgerlijcke Regieringen zijn ingeſtelt, geoeffent zijn om dieſelve te beſtieren.

Oud, ſittende en ſtaetigh gekleet wort hy gemaelt, om datmen, gelijck Ariſtoteles ſeyt, geen jonge Rechters ſal verkieſen, vermits die weynige eervaerentheyt hadden, noch haere tochten niet konnen maetigen.

De Roede in de rechter hand bediet de heerſchappie, die de Rechter heeft over de Misdadige.

De Slange die om de Roede heen ſlingert, bediet de voorſichtigheit, die van den Rechters vereyſcht wort, nae de ſpreucke, Weest voorſichtigh als de Slangen.

De opgeſlagen Boecken betoonen, dat een waer en oprecht Rechter, moet weſen ſeer eervaeren, omſichtigh, vroom, en wacker, en daerom wort het uyrwerck aen zijn ſijde geſtelt, om dat hy nimmermeer zijne oogen van ’t Recht en de billijckheyt ſoude afkeeren: Maer nae de maniere van den Adelaer, die van de Oude van een ſeer ſcherp geſicht is geoordeelt, ſoo moet oock de Rechter ſien en ſcherp door dringen nae de verholen en verborgen waerheydt, die door de toets-ſteen vertoont is, weſende een kenniſſe van ’t waere en valſche.


Dialectica. Reden-kavelingh.


EEn jonge Vrouwe, die eenen Helm met twee Pluymen, waer van d’eene wit en d’ander ſwart is, op ’t hoofd draeght, en in plaets van de Helm-kam ſalſe een Maene hebben, met een Rapier of Steckade, in de rechter hand, die van alle beyde ſijden ſnijt en ſteeckt, houdende dieſelve met de hand in ’t midden tuſſchen ’t een en ’t ander punt. Hebbende de rechter hand geſlooten, de vuyſt vertoonende, ſtaende met groote vaerdigheyt en ſtoutigheyt over einde.

De Helm bediet de kracht des Verſtands, die inſonderheyt in de Redenkavelinge vereyſcht wort.

De twee Pluymen vertoonen, dat ſoo wel ’t waerachtige als het valſche met bewijslijcke reedenen door deſe konſt verdedight wort, die ’t eene en ’t ander lichtlijck oploſt, even gelijck de wind de pluymen opwaeyt: En de reedenen die een werckinge van een dapper verſtand zijn, zijn als de pluymen, die door de hardigheyt van den Helm beſchut worden, en die ſich in deſe gelegentheyt recht, ſchoon en gelijckmaetigh vertoonen.

De Maene die zy op ’t hoofd heeft, als een Helm, bediet het ſelve, want Pierius Valerianus, in zijne Hierogliphica, verhaelt, dat Clitomacus de Redenkavelinge by de Maene vergeleeck, om de verſcheyden gedaenten die zy aennam.

’t Selve bewijſt oock ’t Rapier mette twee punten: De ſlincker hand, op de maniere als geſeyt is, vertoont, dat als Zeno de Redenkavelinge wilde vertoonen, was hy gewoon de hand af te maelen mette vingers dicht toegeſlooten: Willende daer door te verſtaen geven, de enge wegen, en de kortheyt van de voorſtellingen, door de welcke zy beſtiert wort.


Rettorica. Reeden-rijck-konst.


EEn ſchoone Vrouwe, koſtelijck gekleet, met een eedel hulſel op ’t hoofd, vertoonende ſich vrolijck en bevalligh, houdende

de