Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/465

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
 
443
Ruſte. Quiete. Saligheeden van I. Chriſto, &c.

Quiete. Ruſte.


EEn Vrouwe ſtaende op een Vierkant of Cubic, hebbende in de rechter hand een Pasloot.

De Cubiſche figure, naer dat Plato verhaelt, volgens het goedduncken van Timæus Locrenſis, weſende diſcipel van Pythagoras, diewelcke meerendeels de wetenſchap van de Egyptenaers hadde geleert, bediet de Aerde, diewelcke ſich ſeer ſwaerlijck beweegt, vermits zy in haer ſelf beſtaet, even als het centrum of middelpunt van ’t geheele Al, en ſoetelijck ruſtende, ſoo vertoont zy ſich ter oorſaecke van haere ruſt. En werdende dieſelve voornaemlijck, en ſonder middel, vertoont, ſoo kanmen daerom met reeden ſeggen, dat een Cubus of Vierkant ruſte en verpoſinge beteyckent, ſtaende op alle manieren gelijck: wordende oock niet beweeght, ten zy ſeer ſwaerlijck.

Het Pasloot betoont ons, dat de ruſte en de verpoſinge van alle dingen, is het einde en de volmaecktheyt deſſelven. Doch daerom konnen oock de ſlechte Elementen of hoofdſtoffen, die geen vermenginge hebben, niet in ruſte werden behouden: al eer die geteelt of bedorven worden, door de onderhoudinge van de t’ſaemenmenginge, die ſich oock van gelijcken geſtadigh te ſaemen mengen en verteeren. En in de Hemelen die onverderflijck zijn, ſullen wy klaerlijck ſien een eeuwige beweginge: Waer door het geſchiedt, dat wy in der daed de ruſte niet kennende, ſullen wy ſeggen, datſe is een ophoudinge van de beweginge. ’t Welck wy door de ſinnen niet konnende goed doen noch beweeren, ſoo gaen wy ons ’t ſelve door ’t verſtand inbeelden. En gemerckt wy van de ruſte ſpreecken, ten aenſien van den Menſche, ſoo ſullen wy ſeggen dat dieſelve dan ruſt, wanneer zijne gedachten en handelingen geſchickt en gerecht zijn, in voegen dat hy beſcheidentlijck gaet treffen de plaetſe van zijne eeuwige ruſte, ’t welck is het toekomende leven, dat voor den Saligen bereyt is, om eeuwighlijck te ruſten; gelijck het Paſloot, ’t welck ſwaer is en buyten zijn natuyrlijcke plaetſe zijnde, pooght, door zijne beweginge, om natuyrlijcker wijſe, te raecken op het ingebeelde punt, van den Horiſont, alwaer zijne ruſte is.


Saligheeden van Ieſu Chriſto aengeweſen.

Beatitudine Prima.
De eerſte Saligheyt.

Saligh zijnſe die arm van geeſte zijn. Mathæi 5.


EEn Maeghdeken in korte kleeders, met het aengeſicht, dat een weynigh gebogen is, ten Hemel ſiende, met deſe ſpreucke Auguſtini, het Koninghrijck der Hemelen is door Armoede te koop.

Zy is een Maeghdeken gemaelt, weſende een geſlacht dat meeſt totten Godsdienſt is genegen, zijnde aldervreemſt van de grootsheyt des gemoeds, die in de Mannen heerſchet, en daer by oock buyghſaemer, om de leeringe der Deughd, die van I. Chriſtus is aengeweſen, geloof te geven, die weynigh geacht wort van die geene, die in de Werreltſche Wijsheyt haer vertrouwen ſtellen, willende geene Deughd plaets geven, dan die, in eeniger maniere, ten minſten van de vier Morale of Zeedelijcke Deughden, die oock van de Philoſophen verſtaen en bekent zijn, komt heer vloeyen. En ’t is een Vroulijcke eygenſchap ſich te buygen, totte dingen, die van een ander geſeyt zijn: en die zeedigheyt en medelijden met ſich brengen, en dat ſonder veele toeruſtingen van ſluytreedenen.

In korte kleederen is zy gemaeckt, om te vertoonen, hoe kleyn zy van haer ſelve is, en hoe weynigh werck datſe maeckt van de aerdſche dingen: want het lange kleed betoont altijd een waerdigheyt en hoogheyt boven andere: En daerom wilden de Romeynen niet toelaeten, dat haere Burgeren met lange kleederen mochten gaen, ter tijd toe, dat dit kleed, door de Iaeren, getuyghnis gaf van de dapperheyt des gemoeds, en van de gedachten, die bequaem waeren, om ’t gemeene beſt te regeeren. En hierom heeftſe het korte kleed, om dat die arm van geeſte zijn, weynigh werx maecken van de eere en Werreltſche grootheden, die dickwijls de gedachten te rugge ſetten, even gelijck de lange kleederen, de beenen verwarren, en oorſaecke zijn, datmen ſwaerlijck tot Chriſtum heeft konnen komen, alſo ’t noodigh is, veerdigh uyt de Werreld te loopen, om

K k k 2 den