en ontſtelt, even als een Luyte ſonder eenige ſnaeren.
Men konde, by alle gelegentheyt, yder Sin wel alleene vertoonen, met zijn ſnoer en gedierte daer aen, voegende in ſulcken val, by ’t Geſichte, een boſſel venckel in de ſlincker hand, om dat haer ſap de duyſterheyt van de oogen wegh neemt, en ’t geſichte verſterckt. Plinius ſeyt dat de Venckel van de Slangen geadelt wort, om dat zy door haer ſap ’t geſichte weder verkrijgen, waer uyt naederhand bevonden is, dat het den Menſch mede daer toe voorderlijck is. Tot het Gehoor kan men een tack van witte Populieren of van Mirthe gebruycken: En ſoo Plinius ſeyt, verdrijft het warme ſap van witte Populierblaeden, de ſmerte der ooren. En de Mirthe, gebruycktmen, om dat de Oly, die uyt haere vruchten en blaeders wort getrocken, de ooren ſuyvert. Tot den Reuck kan de Rooſe gebruyckt werden, diewelcke een ſoete reuck van ſich geeft, meer als andere bloemen doen. Totte Smaeck kan men een Appel nemen, alhoewel dieſelve ſeer geneughlijck is om te ſien en te riecken, ſoo is doch haer laetſte gerecht, de Smaeck. Het Gevoel kan men maecken dat hy aen de ſlincker borſt een Armelijntjen of een yſer-vercken heeft, om de twee verſcheyden hoedanigheden van ’t gevoel uyt te drucken, te weten het ſcherpe en het ſachte: weſende ’t eene ſcherp en ſtekende, ’t ander daer en tegen, ſacht en ſaertjens van gevoel.
Senso. De Sinne-luſten.
EEn naeckt en vet Iongelingh, ſtaende in een loopende Beeck totte halve beenen toe, zijnde aen den Oever verſcheyden planten, waer van hy uyt eene der ſelver de vruchten verſamelt, houdende in de ſlincker een Bloemruycker.
De Sin of bevindinge, wort naeckt geſchildert, om dat zy den Menſch in de goederen des Lichaems en der Ziele, doet naeckt en bloot gaen, terwijl zy vaſt genegen zijn totte tegenwoordige luſten en begeerlijckheeden, ſich niet voorſiende noch verſorgende, tegens de aenſtaende ellendigheeden.
De vettigheyt is een teycken van een ſenſitiva of ſinlijcke ziele, die vol ſlechte gedachten en kleyne overweginge is in ſwaere ſaecken, diewelcke inſonderheyt het lichaem maeger maecken, en de ledemaeten verſwacken, gelijck de Phyſiognomici ſeggen.
Hy ſtaet mette voeten in een vlietend waeter, om te vertoonen, dat ſich de luſten van de Sinnen geſtadigh laeten bewegen, en metter tijd verloopen, ſonder datſe nut of profijt aenbrengen: En ’t is ſwaer dieſelve op te houden, gelijck het oock gevaerlijck is door de luſten te wandelen.
Het Waeter wort ſomtijts, voor de ſonde, verſtaen, en de Menſche die daer in ſtaet voor den Sondaer, gelijck David ſinght, de Waeteren zijn tot aen mijne ziele gekomen. En ten dien aenſien wort vertoont, dat de Menſch zijne eygene ſinnen volgende, in groot gevaer staet, om daer door doodlijck te vallen.
De vruchten en bloemen, drucken de vier werckingen van de Sinnen, wat naerder uyt, als het Geſicht, de Smaeck, de Reuck en ’t Gevoel, die ſich in de bloemen en kruyden openbaeren, ontdeckende ’t ander, te weten het Gehoor, door ’t ruyſſchen van de Beecke, en van daer komt het lichtlijck in de ſinnen.
De Sinnen, gelijckmen die in een beeld kan vertoonen.
EEn Iongelingh met veelderley verwen gekleet, hebbende een krans van verſcheyden bloemen en vruchten op ’t hoofd, als mede een Vederbos of Pluym, die ſich, door den Wind, ſchijnt te bewegen, hebbende in de ſlincker hand een Cyther, Luyt of Fluyt, en aen de rechter een Handſchoe.
Hy wort Iongh gemaelt, om hier door aen de Iongheyt de vluchtigheyt van de ſinnen te vertoonen: En de verſcheyden verwen drucken uyt den ſin van ’t geſicht, die te gelijck met het licht, een voorwerpſel zijn, als mede de bloemen en vruchten voor den Reuck, de ſnaeren en de inſtrumenten voor ’t Gehoor.
Het gevoel wort door de Handſchoe uytgedruckt, alſoo zy de hand voor de koude, of voor de Sonne en hette bewaert, en voor diergelijcke dingen die ’t gevoel aengaen.
