Naar inhoud springen

Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/493

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
471
Slockluſt, Vraetigheyt.Ingordiglia.

of Overdadigheyt noemt. En zy wort met roeſtige verwe geſchildert, om dat zy het yſer verteert, ſonder dat de roeſt ſelve daer van eenige nuttigheyt geniet: even gelijck de Slockop, die alles opſwelght, ſonder dat hy daer van eenige ſmaeck heeft: Waerom de Struys hier by geſtelt wort, als die het yſer opſlockt en verteert.

De Vos bediet by Orus Apollo even datſelve, want als hem ſpijſe ontbreeckt, ſoo voed hy ſich met zijn eygen vlees.


Ingordigia. Slockluſt.


EEn Vrouwe van een leelijck opſicht, en gekleet in roeſtige verwe, die de ſpijſe ten monde weder uyt ſpouwt, houdende in de rechter hand den Viſch Scarus geheeten, en in de ſlincker een Lamprey of Negenoogh.

De Viſch Scarus is ons onbekent, en die wort nergens als in de Carpatiſche Zee gevonden, en is van de oude Schrijvers, voor eenen gulſigen en inſlockenden Viſch gehouden, als Ariſtoteles ſeght: Want deſe Viſch alleen, onder alle Viſſchen, gaet op de maniere van de viervoetige Dieren, en eet kruyd of gras op ’t veld, en verſlint uyt groote gierigheyt alle andere kleyne Viſſchen, die hem gemoeten, en ſpouwt dieſelve door al te groote ſatheyt en gulſigheyt weder uyt. Deſe Viſch Scarus, gelijckt een groot deel den Viſch Orata.

De Lampreye, ſeyt Orus, baert door den mond, en ſoo haeſt zy gebaert heeft, ſchiet zy nae haere Iongen, en wie ’t niet kan ontvluchten, ſlockt zy weder op.

Anders.

EEn Vrouwe met een dicke buyk: ’t welck bediet een pluymſtrijckende Slockluſt, houdende een doorſchijnend glas in de hand, waer in veele bloedſuygers leggen: Want gelijck de bloedſuygers, ſuygende eens anders bloed, uyt haeren aert, niet ſullen ophouden voor datſe tot barſtens toe vol zijn geſopen, alſoo mede ſullen de gulſige Vraeten niet ophouden, ten zy de gulſigheyt ſelve haer mochte verſticken.


Ingordiglia. Slocklust, Vraetigheyt.

EEn Vrouwe, hebbende in de hand een tack vol Eekelen, daer van zy met haer rechter hand eene aen ’t Vercken heeft gegeven, die d’Eyckel in den mond houdende, met opgerechten hoofde en oogen, op de tacke loert. Deſe beeldeniſſe vertoont de gulſigheyt, door het Vercken uytgebeeld, ’t welck d’eene Eyckel niet heeft, of het ſiet wederom nae d’ander. Volgende daer in de maniere der gulſigaerts, gelijck Alceus ſeght:

Het Swijn met d’Eyckel in den mond,
Nae d’ander Eyckel janckt terſtont.

Het Swijn wort voor d’inſwelgende Slockluſt genomen, om dat dit Dier den gantſchen dagh niet anders doet als eeten en ſlocken, van ’t geene hem voorkomt. Waer van dit ſpreeckwoord is gekomen: hy ſlockt en ſcheert als een Vercken. Horatius willende Album Tibullium raeden, hoe hy luſtigh ſoude leven en vet worden, ſeyt op ’t einde van zijnen brief aldus:

Wanneer u ’t lachen luſt, my ſuldy glat van leen,
Een Epicuri Swijn, ſien als een Pampſack treen.

Daerom wordenſe Verckens van de kudde Epicuri geheeten. En de Beotiers in Arcadien wierden Swijnen genaemt, om datſe ſulcke ſlempers en balgers waeren: want men leeſt in de ſpreeckwoorden, Hy leeft een Verckens leven, dat is een gulſigh en ſwelgers leven: en die geene die alſo ſlordigh leven, worden plompers, grovers en botte Menſchen, als Verckens, geheeten. Maer alhoewel in deſe beeldeniſſe alleen de Slockluſt der Pampſacken en Slampampers vertoont wordt, ſoo kan men dieſelve oock trecken tot alle andere ſaecken diemen begeert, oock tot het inſlocken der goederen. Want gelijck het Vercken gedreven wordt, door de onverſaedlijcke Slockluſt, wroetende altijd met zijne ſnuyt en pooten in der aerde om vet te worden, alſo worden de Menſchen mede getrocken, door een onverſaedelijcke gierigheyt van de aerdſche dingen, ſoeckende geld en goed, op en onder de aerde, ſtekende dickwijls haere hoofden in eens anders kaſſe, en mengen ’t een onder ’t ander, werckende alſoo met handen en voeten, alleene om haere onverſaedlijcke geldluſt te bluſſchen, en dat door allerleye ſchelmſche en ongeoorloofde wegen:

gen: