Naar inhoud springen

Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/502

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
480
Sotheyt, Narrery, Domheyt.Spaerſaemheyt.

Ouder, die het gemeene beſte en zijn Huysgeſin regeert. Maer Sotheyt ſeghtmen dat te rechte vreemd is van deſe handelingen, om dat alle ſotte en ſlechte kinderſpeelen van haer werden bedreven. Waer mede wel over een komt ’t geene Horatius ſeght 2 boek Sermon. Satyr. 3.

Wie huysjes maeckt en Poppegoed,
En Muyſen voor de Karre doet,
En ſpeelt met koot of kinderſpel,
En op een ſtock rijt vol gerel;
Soo dit een langh gebaerde doet,
Die is voorwaer te mal gebroet.

Maer voor ſoo veel, als het gemeen gevoelen van de Menſchen aengaet, moetmen ſich wachten, datmen ſich niet laet bedriegen, door het valſch gevoelen des gemeenen volx, dat mette waere Deughd ſtrijdigh is, alhoewel ’t ſlechte volck het grootſte getal is, waer van de ſchaere der Sotten oock oneindlijck is.
De lach is een klaer teycken van Sotheyt, naer ’t ſeggen van Salomon, om dat luyden van verſtand en wijsheyd weynigh ſullen lachen, jae men leeſt niet, dat onſe Heere Chriſtus, die de waere Wijsheyt was, oyt heeft gelacht.

Stoltitia. Sotheyt, Narrery, Domheyt.

EEn naeckte en lachende Vrouwe, die ſeer onbeſchaemdelijck haere naeckte leeden, die zy behoorde te bedecken, ſien laet, hebbende ter ſijden een Schaep. En om dat de Sotten haer gebreck aen yder een vertoonen, maer de Wijſe ſulx verbergen, daerom wort zy naeckt en ſonder eenige ſchaemte geſchildert.
Het Schaep is van de Oude veeltijts voor een teycken van de Sotheyt genomen, gelijck oock Dante ſeyt: Weest Menſchen en geen domme Schaepen.
Zy houd een Maene in de hand, want het ſchijnt dat de Sotten de Maene meeſt zijn onderworpen, als voelende lichtlijck haere veranderingen.

Parsimonia. Spaerſaemheyt.

EEn bedaeghde Vrouwe, die ſlecht ſonder eenigh vercierſel gekleet is, houdende in de rechter hand een Paſſer, en in de ſlincker een toe-gebonden Beurſſe die vol geld is, met een letter-rol, daer op geſchreven ſtaet in melius ſervat, dat is, zy ſpaert het tot een beter.

Spaerſaemheyt is eene van de twee voornaemſte deelen van de Mildigheyt, diewelcke beſtaet, om onkoſten te ſchouwen die de reeden niet gelijck zijn, en die de middelmatigheyt overtreeden. Waer over oock Horatius ſeyt: Laet u teeringe niet boven u inkomen gaen. ’t Welck alles gedaen wordt door de Spaerſaemheyt, diewelcke is eene van de vier deelen van de Wijsheyt, diewelcke beſtaet ontrent de goederen van de fortuyne, die men beſit: Want de Wijsheyt ſchickt ſich op vierderleye maniere ontrent de goederen. 1. als zy dieſelve ontfanght. 2. als zy die bewaert. 3. als zy die vermeerdert. 4. als zy die wijſlijck gebruyckt. Deſe zijn door de Wijsheyt oock regulen van andere deughden. En voorwaer wie de goederen wijſlijck gebruyckt door de Spaerſaemheyt, die ſalſe vermeerderen en bewaeren. Æſchines de Socratiſche Philoſooph plagh te ſeggen, datmen ſich ſelve wat moſt beſnijden, om de onkoſten totte onderhoudinge des levens te verminderen, nae ’t ſpreeckwoord Parſimonia magnum vectigal, Spaerſaemheyt is een

groote