Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/528

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
506
 
’t Sayſoen van ’t Iaer. Lente. Somer.

daer ſeggen, dat God almachtigh, in deſen tijd, de Werreld geſchapen heeft. Doch ’t is ons genoegh, dat wy weeten dat de xxiii dagh van September het Æquinoctium of Evenaer maeckt, van dagh en nacht. En draeght oock de Herbſt, met haere rijpigheyt en volmaecktheyt, de vruchten die zy in haere ſlincker hand van verſcheyden ſlagh by haer heeft.
 De Waeghſchaele of Libra, is eene van de twaelf teyckenen van den Zodiac, waer in de Sonne in September gaet, en maeckt daer in den Evenaer van dagh en nacht even langh. Betoonende ’t ſelve door de twee Globen, half wit voor den dagh, en half ſwart voor den nacht, doch d’een tegens den anderen even gelijcklijck gekeert, door de gelijckheyt van den dagh en van den nacht.

Stagioni dell’ Anno. ’t Sayſoen van ’t Iaer.

DEſe beeldniſſe van ’t Sayſoen des Iaers is genomen van de vier Dichten die Joſephus Scaliger heeft geſtelt. En hadden oock de Heydenen yder in ’t beſonder, haere eygene Goden daer toe. De Lente was Venus toegewijd, de Somer Ceres, de Herbſt Bacchus, de Winter aen de Winden. Men kan by Virgilium en andere Poëten haere ſonderlinge werckinge verſtaen:

Vrou Venus in de Lent met bloemkes ſich verheught,
En Ceres heeft in ’t graen des Somers hare vreught,
De Herfſt u Bacche Wijn in volle kroeſen giet,
De Winter hart en ſtrengh, den Winden geeft gebiet.

De Lente. Sayſoen des Jaers.

EEn kindeken met Mirthe gekroont, hebbende de handen vol van verſcheyden bloemen, en neffens haer eenige jonge beesjens, die daer ſpeelen en boerten.
 Iongh wortſe gemaeckt, om dat de Lente de kindsheyt van ’t Iaer genaemt wort, weſende alsdan het Aerdrijck, vol voorttelende vochtigheyt, waer uyt men ſiet waſſen bladen, bloemen en vruchten op de boomen en in de kruyden.
 Met een Mirtenkrans iſſe gekroont, om dat Horatius ſeght, dat het nu wel paſt het hoofd met Mirten en bloemen te vercieren. De Bloemen en de Dierkens die daer ſpeelen, zijn ’t geene Ovidius in ’t i boeck van de Faſtis ſinght: Omnia nunc florent &c.

 Het groeyt en bloeyt nu al, ’t is nu een nieuwe ſtand,
 De ſwangre Wijngaert ſwelt en bot weer op het land,
De Boomkens ſpreyden uyt haer telgen, en bedecken,
Het weelderige ſaet, dat ſich nu op komt wecken.
 ’t Gevogelt in de locht ſeer lieflijck tiereliert,
 ’t Gediert ſpringt in de Wey, dat friſch en dertel tiert.
Het Sonnetjen verheugt, de Swalu welft haer wooning,
En bouwt haer huys van kley, gelijk een machtig koning.
 Het aerdrijk wort geheegt en door den ploeg gepraemt.
 En hierom wort dees tijd, een nieuwe tijd genaemt.

Oock wort de Lente by Flora, die met bloemen rontom beſteecken is, afgebeeld, hebbende oock de handen vol. Waer van Ovidius in ’t 2 boeck Metamorph. gewagh maeckt, ’t welck van Anguillare aldus is uytgebreyt:

Ter ſijden ſtaet een jonge Maeghd,
Die dickwijls danſt, of ſpeelt, of jaeght.
Dees is ’t Sayſoen, in ’t groen gekleet,
Met root, wit, geel gebloemt beſpreet.
Van Melck en Rooſen blooſt haer wangh,
Haer tanden zijn als peerlen blanck.
’t Korael rontom haer lippen ſwiert:
S’ is met een bloeme-krans geciert.
En boert ſelf om de dartelheyt,
Waer geyle Min haer in vermeyt.

Estate. Somer.

EEn jongh Maeghdeken van ſtout opſicht, met kooren-ayren gekroont, en in ’t geel gekleet, houdende in de rechter hand een ontſteecken Fackel.
 Een Maeghdeken en van ſtout opſicht wortſe gemaelt, om dat de Somer de Ieughd van ’t Iaer wort genaemt, vermits de hette van ’t Aerdrijck alſdan op zijn ſterckſte en krachtighſte is, om de bloemen te doen rijpen, die door de Lente zijn voortgebracht. Welcke tijd Ovidius in ſijn xv boek Metamorph. beſchrijft:

Na ’t scheiden van de Lent, ſo krijgt de Somer kracht,
Dees wort een Jongelingh van friſch’ en ſtercke macht,
En meerder in zijn tier, en voller in zijn ſtand,
Als die in heeter vier en feller vlamme brand.

 De krans van kooren-ayren, bediet de voornaemſte vrucht, die dit Sayſoen uytgeeft. En daerom wort haer een geel kleet gegeven, nae de gelijckniſſe van ’t rijpe kooren.
 In de rechter hand houdſe een ontſteken

Fackel,