Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/529

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
 
507
Herbſt. Autunno. Winter. Inverno.

Fackel, om te vertoonen de groote hette die de Sonne in dees tijd doet, gelijck Manilius verhaelt:

Wanneer de Son nu op het hooghſte ſtijght,
Dan rijſt de Hond en blaft uyt vlammend licht:
Waer door de Son weer dobble fackels krijght,
Die ’t Land doordringht en grooter hette ſticht.

En Ovidius ſchildert haer oock in ’t 2 boeck van zijne Metamorph. ſeer aerdigh af, door d’uytbreydinge van Anguillare:

Een Vrou wiens aenſicht blinckt, als door de Son gebraen,
Wiens ſlapen zijn omkranſt met ayren van het graen:
Diens brand door ’t Spiegelglas der Sonnen is ontſteken,
Daer ſtraelen alleſins de ruyme locht doorbreken.
Wiens weerſlag dick verſchrookt, en maekt het alles dor,
Jae ſmelt het en verbrant, en maeckt de Velden ſchor.
Jae kookt de vrucht en ’t kruyd, de boſſchen en de boomen,
En drooght de plaſſen uyt, revieren en de ſtroomen.

 De Oude plaghten voor den Somer, gelijck Pierius verhaelt, Ceres af te maelen, in ’t weſen van een deftige Vrouwe, met een schoof-koorens, en van Maenekoppen of ſlaepbollen, en met andere dingen die daer toe behooren.

Autunno. Herbſt.

EEn vette bedaeghde Vrouwe en prachtigh gekleet: op ’t hoofd ſalſe een krans van Druyven met blaeders hebben, en met de rechter hand een Overvloets Hooren met verſcheyden vruchten.
 Van bedaeghd Ouder iſſe gemaelt, want het Sayſoen van den Herbſt wort de Manbaerheyt van ’t Iaer geheeten, om dat het Land als nu bequaem is om vruchten te leveren, die alreede door de Somerſche hette zijn rijp geworden, haere ſaeden en blaeden afleggende, als nu moede zijnde van te baeren; gelijck Ovidius in zijn xv boeck Metamorphoſ. verhaelt.
 Vet en koſtelijck gekleet iſſe geſtelt, om dat zy de rijckſte is van de andere Sayſoenen.
 De Wijngaertkrans met Druyven, en de Overvloets Hooren, vol van verſcheyden vruchten, bedieden dat de Herbſt ſeer overvloedigh is van Wijnen, vruchten en andere dingen, die tot het gebruyck der Menſchen noodigh zijn; gelijck Ovidius in ’t 2 boeck Metamorphoſ. dieſelve afſchildert:

Een Man van ros geſicht, en nu bedaeght van Jaeren,
Wiens baert aen ’t grijſen was, door ’t wiſlen van de hairen,
En ſlordigh, vet en grof door ’t ſwelgen van den Wijn,
Want nieuwe Moſt ontſtelt en blaeſt bedeckt venijn.
Hy had een Druyve tros, oock vijgen en veel ooft,
En eykels, tot een krans, gewonden om zijn hoofd.

 Men kan oock voor den Herbſt Bacchus vertoonen, die met Druyven geladen zijnde, een Tyger by hem heeft, diewelcke opſpringende, hem de Druyven uyter hand neemt: of men kan een Nymph of Bacchante vertoonen, op de maniere als men plagh Pomona te ſchilderen.

Inverno. Winter.

EEn Man of oude Vrouwe die grauw en vol rimpels is, met laecken en vellen bekleet, diewelcke by een wel opgediſchte tafel, ſtaende by ’t vier, vertoont dat hy eet en ſich warmt.
 Oud, grijs en vol rimpels wort zy gemaelt, om dat de Winter de Ouderdom van ’t Iaer genaemt wort, om dat als nu het Aerdrijck moede is van haere natuyrlijcke ſloverie en jaerlijxen arbeyt, haer makende koud, ſwaermoedigh en van alle ſchoonheyt berooft, welcke tijd Ovidius in ’t xv boeck Metamorph. beſchrijft.
 Het lakens en bonte kleed mette wel toegeruſte tafel, by ’t vier, bediet, gelijck Pierius verhaelt, om dat de koude, een ruſte en verpoſinge is, na ſoo veele Somerſche ſloverien, en ’t ſchijnt, als of de Rijckdommen die ons ’t Aerdrijck geeft, ons noodigen om wat leckerder te leven en beter te kleeden, als in de voorgaende ſayſoenen gedaen is, gelijck Horatius in zijn i boeck ix Ode verhaelt: Vides ut alta ſtet nive candidum, Soracte.

Ghy ſiet den bergh Soracte aen,
Seer hoogh en wit met ſneeuw gelaen,
De boſſchen dor, door rijp, belet,
De ſtroomen hart door ’t ys beſet.
Stoock nu het vier, verdrijf de Vorſt,
En drinck eens luſtigh uyte borſt:
Tap nu van uwen ouden Wijn,
En laet ons t’ſaemen vrolijck zijn.

Deſe bergh Soracte, wordt nu genaemt de bergh van S. Silvester. En Ovidius ſeyt oock van den Winter in zijn 2 boeck van de Metamorphoſ.

Een trillend Beſtevaer, verkleumt door alle leeden,
Die klappertand en ſchud, met heel beſchroomde treeden,
 Die in zijn ruyge Muts gedoken, als vervaert,
 Den neuse druypt en ſtoockt de koolen aen den haert.
S ſ ſ 2 Die