En dat hy derhalven groote ſtraffe waerdigh is, die ’t eerbaere vergeet, en ſich onmatelijck in dronckenſchap verloopt, die een Moeder is van de Vergetentheyt, een rechte Dochter van Bacchus. Van deſe Geeſſel verhaelt Euſebius in zijne Voorbereydinge in ’t 2 boeck 2 cap. dat Bacchus daerom de Geeſſel heeft in handen, om dat de Menſchen, den Wijn, ſonder waeter, drinckende, daer van als dol worden, en worden met ſoodanige ſtocken geſlagen, daer van zy dickwijls ſterven. En daerom overreedet hy haer, datſe in plaets van ſtocken ſullen geeſſels gebruycken, weſende een gemaetighde ſtraffe van haere onmaetigheyt. De Vergetentheyt is eenigen uyter natuyre, gelijck in de ſoone van Herodes Atticus, die zijn A B C niet koſt leeren: En in Corebus, Margita en in Melitides, die niet boven vijf koſten tellen. In anderen iſſe door vreeſe, in anderen door ’t vallen, door wonden of door quetſingen in’t hoofd, gelijck de geletterde Athenienſer, die met een ſteen op ’t hoofd geworpen zijnde, alle de letteren vergat, daer hy nochtans alle andere dingen onthiel, gelijck V. Maximus in ’t i boek viii cap. en Plinius vii boek xxxiv c. verhaelen. Door kranckheyt vergat Meſſala Corvinus zijn eygen naem. Te Athenen quam een Peſte, alwaer veele van die in ’t leven bleven, haer memorie alſo verloren, dat zy noch haere Ouders noch haer ſelve kenden. Door Ouderdom gebeurt het gemeenlijck dat de gedachtnis vergaet. Ten tijde van M. Tullius Cicero, verloor Orbilius Pupillus van Benevento de vermaerde Letter-konſtenaer, oud zijnde, zijne memorie. Iae men vind, dat eenige haere gedachtnis verlooren hebben ſonder eenigh toeval, terwijlen datſe welgeſtelt en geſont waren, ſoo aen lichaem als aen gemoed. Hermogenes de Sophiſtiſche Redenaer, als Suidas verhaelt, verloor in ’t 24 Iaer zijns Ouderdoms de memorie, ſonder dat hy kranck was of eenige andere oorſaecke, ſoo dat hy in zijn Ouder, ſoo veel te verachter leefde, als hy te voren van yder was bemint, oock ſelf van den Keyſer Marcus Antonius, die hem mede plagh te hooren. Caracalla de ſoone van den Keyſer Severus, dede ſoo groote voortgang in de Philoſophie, dat hy oock onder den geleerden getelt wierde, niet te min, ſoo overviel hem de Vergetentheyt, in zijne geleertheyt, ſoo ſeer, als of hy die noyt hadde gehat. Albertus Magnus, leerende op zijnen ſtoel, wierde ſoo haeſtigh en onverſiens van de Vergetentheyt overvallen, dat hy uytriep, Ghy ſult hier nae Albertum niet meer hooren reedeneeren. De Vergetentheyt komt oock door den tijd voort, die haer als een Vader plagh voort te brengen, ’t is, ſeyt Caſſiodorus, een groote weldaed geen gebreck aen de memorie te hebben: En het is, in der daed, eenige Hemelſche gelijckheyt, datmen de dingen, die verleden zijn, als tegenwoordigh voor oogen heeft. De Tijd doet dickwijls datmen veele dingen vergeet, diemen met naerſtigheyt heeft geleert. De Tijd doet ſoo wel de vrolijckheyt als de droefheyt, de ontſtelteniſſen, de Minnebeloften, en alle andere tochten des gemoeds, vergeten. Metter Tijd vergeetmen de vrienden, ſoo men daer mede niet ommegaet, of datmen ’t niet door brieven, doet; gelijck Ariſtoteles ſeght. Andere zijnder, die haer ſelve vrywilligh vergetel maecken, als die geene dieder ſtaen, in ’t boſch van ’t Orakel Triphonii, by een reviere in Beotia, waer van Plinius en Pauſanias gedencken: te weeten, hoe datter twee fonteynen zijn, waer van als men uyt d’eene drinckt, ſoo brenghtſe de memorie of gedachte weder voor den dagh: en d’andere fonteine, brenght de Vergetentheit aen. En uyt deſe drincken die geene, die tot hoogheyt opgeklommen zijnde, als nu hare ſlechte vrienden, niet willen kennen, jae willen niet, datſe haer in ’t gedachte komen. ’t Welck de alderſnootſte Vergetentheyt is, die vrywilligh geſchiet. En gelijck daer oock geen ſnooder doofheyt is, als niet te willen hooren, alſoo iſſer oock geen leelijcker Vergetentheyt, als niet te willen gedencken: gelijck onder andere de onweetende en ondackbaere Menſchen doen, die geene weldaed willen gedencken: Onder welcke men deſe driederleve ſlagh van Menſchen vint, te weten kinderen, oude lieden en vrouwen: Waer van men plagh te ſeggen, dat deſe de weldaed haeſt vergaeten. En nae ’t ſpreeckwoord van Diogenes, ſoo warender vijfderleye ſlagh daer aen men geen weldaed behoorde te doen, als aen Kinderen, Ouden, Vrouwen, Gecken, noch aen eenen vreemden Hond: alhoewel Tiraquellus in plaets van den Geck, ſeit, noch aen eenigen klapachtigen Galeyboeve. Wy hebben de Vergetentheyt alderliefſt, door een oude Vrouwe afgemaelt, om dat die hier door als dobbel,
Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/553
Deze pagina is proefgelezen
531
Vergetentheyt. Oblivione.
X x x 2 te
