Virgilius in ’t iv boeck van Æneas verhaelt, gaf de Maenkoppen met honigh gemengt voor ſpijſe aen den Draeck, die een naerſtigh wachter was van de gulde appelen, ten einde hy dieſelve mochte beſchermen. ’t Is dan niet te verwonderen, dat zy den Draeck, die tot ſchildwacht van de Wackerheyt geſtelt was, Maenkoppen heeft gegeven, die ons wel den ſlaep aenbrengen, maer niet den Draeck: Want een ſelfde kruyd heeft niet een ſelfde kracht van voedſel in alle Dieren: ſoodanige plante kan dan weſen een ſchadelijck voetſel aen de Menſchen: gelijck de Willige boom, die bitter is voor de Menſchen en Oſſen, maer voor den Geyten iſſe ſoet. De Cicuta of Scheerlinck is den Menſchen doodlijck, en zy maeckt den Geyten vet en welvaerende, of nae Lucretii ſeggen, is de wilde Olijfboom den Geyten ſoo ſoet als Nectar en Ambroſia, maer is den Menſchen ſeer bitter. Doch Ælianus ſegt dat de Scheerlinck of Cicuta den Menſchen doodlijck is, ſoo hy die indrinckt, maer laet een Vercken ’t ſelve eeten, ſoo veel het magh, het ſal hem gantſch geen hinder doen. Alſo werkt oock wel de Maenkop den ſlaep in den Menſch, maer datſelve doetſe daerom oock niet in den Draeck, alſoo dieſelve van ſeer heeter natuyre is. Aen den welcke Virgilius het geeft tot een ander werckinge, en ſonder twijfel tot een verkoelende ſpijſe, naedemael de Draeck boven maeten heet is, want hy ontſteeckt de locht met zijn brand, ſulx dat het ſchijnt datter een vlam uyt zijn keel gaet: En om ſijn groote hette ſoo is hy een hoofdviand van den Oliphant, die uyter natuyren kout is, die hy ſoeckt om hals te brengen, om hem met zijn koud bloed te verkoelen: Iae hy is ſoo heet, dat hy ſich mette open keel nae de wind ſtelt, waer nae hy ſoo begeerigh is, dat wanneer hy een ſeyl ſiet dat vol wind is, ſoo vlieght hy daer nae met ſulcken kracht, dat hy dickwijls de Schepen op der vlucht brenght: Maer de Schippers wanneer die hem ſien, om haer niet te verreuckelooſen, ſoo trecken zy de ſeylen in. Siet Hieronymum over Jeremiam in ’t xiv cap. daer hy ſeyt, zy hebben den wind getrocken als de Draecken. Sulx dat Virgilius haer ſeer wijſlijck den Maenkop met honigh heeft gegeven, want de honigh is verkoelende en vocht. Plinius ſeyt, datſe de hette verkoelt. Waerover de Oude den honigh ſtelden in ’t begin en in ’t midden van hare Gaſtmaelen. ’t Selve ſeyt Varro mede, nergens anders om, dan om de heete dampen te verkoelen, die van den Wijn en ſpijſe waeren veroorſaeckt. Want de honig matight de dampen van den Wijn, gelijck Plutarchus in zijn Gaſtmael getuyght, ſeggende dat eenige Medicijns, om de dronkenſchap neer te ſetten, gaeven aen den dronckaerts, aleer zy ſliepen, brood, dat in honigh gedoopt was: Welcke honigh by den Poëten, de gewoonlijcke ſpijſe van den Draeck was.
De Maenkop dan, is kout in den vierden graed, gelijck de Natuyrkundigers ſeggen, die den Draeck gegeven is om ſich te verfriſſchen tegen de hette, niet om hem een lichte en korte ſlaep aen te brengen, ten einde hy wat ſoude ruſten van de geſtaedige wacht, om dat hy, daer nae, te beter ſoude waecken, gelijck Turnebus meent, ’t welck ick nochtans niet toeſtae, om dat de wacht in den Draeck natuyrlijck, en hem niet ſchadelijck is noch verſwackt, maer eerder ſoud hem ſchaeden, ſoo men hem den ſlaep aenbrachte, en hem, tegens zijne natuyre, geweld dede. Noch meer: genomen dat de Maenkop de kracht hadde om den Draeck te doen ſlaepen, die ſeer wacker is, ſoo is ’t niet gelooflijck dat hem ſoo weinigh gegeven wierde voor een korte ſlaep: Want dan ſoude anderen gelegentheyt gegeven worden, om de gulde Appelen te rooven, en ondertuſſchen den Draeck te dooden of vaſt te binden: en ’t was niet noodigh, dat Medea haere toverſche beſweeringen gebruyckte, om hem te doen ſlaepen, want zy koſt alleen op die uyre gepaſt hebben, waer in de Draek ſliep, en dan ſoude Jaſon, ſonder hulpe van Medea, de gulden Appels wel gekregen hebben, diewijl hem door de Priesterſche voor dagelijxſche ſpijſe Maenkoppen, met Honigh, gegeven wierde; ſoo dat het klaerlijck blijckt, dat Ovidius by dat vergetel ſap, niet verſtaet ’t geene, waer door Medea den Draek deede ſlaepen, dat het Maenkop ſoude zijn: Maer andere ſonderlinge dingen, als daer is de tack van Genever-beſien, die van den Poëten voor een ramus Letheus, of vergetel tack gehouden wort, en die de Helſche Vergetentheyt was toegewijt. Virgilius voert in zijn Æneas in, dat de ſlaep aen Palinurus, beyde
Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/555
Deze pagina is proefgelezen
533
Vergetentheyt. Oblivione.
X x x 3 zijn
