Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/564

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
542
 
Vermaeck, Luſtigheyt. Vermetelheyt, Verwaentheyt.

in ’t tegendeel, wanneer wy iet voelen, dat dees ſin aengenaem en behaeghlijck is, ſoo baert het in ons vermaeck en luſt.
 Het boeck daer de tijtel van Ariſtoteles op ſtaet, bediet het vermaeck van te Philoſopheeren, of overwegen, weſende gegrond op het leeren, dat door vijfderleye middelen, als boven geſeyt is, geoeffent wort, als door Oordeel, Eervaerentheyt, Wijsheyt, Reeden en Waerheyt. Waer over Petrarcha ſeyt, dat hy geen ander Vermaeck, als de Leeringe, heeft gevonden.
 Het Swaerd aen zijn ſijde, bediet het Vermaeck van de eergierige of toornige, die de Mogentheyt, Eere en Overwinninge tot zijn wit heeft, die al te ſaemen door de wapenen worden verkregen.
 Het Muſijck-boeck bediet niet alleen den ſin van ’t Gehoor, maer oock het groot Vermaek dat de Muſijck geeft. Waer over oock Socrates vraegende aen ’t Orakel van Apollo, wat hy doen ſoude, om geluckigh te zijn? voor antwoorde kreegh, dat hy ſoude de Muſijck leeren: die Ariſtoteles oock ſtelt onder de vermaerde konſten. Waer over Beroaldus ſeyt, dat de Muſijck ſoo vermaecklijck is, dat oock door haere ſoetigheyt, alle dingen worden verkregen: En tot meerder opmerckinge vertelt de geeſtige Philoſtratus, haere volgende werckingen en wonderen. De Muſijck, ſeyt hy, beneemt den treurigen haer treurigheyt, den vrolijcken maecktſe vrolijcker, den Minnaer vieriger, den Godsdienſtigen, om God te dienen yveriger, en treckt de gemoederen, als zy door verſcheyden manieren is toegeſtelt, werwaerts zy wil.
 De Duyfkens, als geſeyt is, bedieden het Minne-vermaeck, ’t welck van Plato, boven alle vermaecken geſtelt wort, gelijck hy in zijn Gaſtmael ſeyt, datter geen Vermaeck krachtiger is als de Liefde, dies heeft een braef verſtand, de Liefde ter eeren, dees Dichten ingeſtelt:

Goud, Topaeſen, Perl, Robijn,
En der wrecken hooge ſchijn,
Moet verdwijnen voor dees ſchat,
Waer van d’aerd’ geen ſchoonder vat:
Of ſchoon Rijckdom heerlijck ſchijnt,
Strax zy by de Liefd’ verdwijnt,
Die my ’t herte ſoo verkracht,
Dat ick ’t al, om haer, veracht.

Arroganza. Vermetelheyt, Verwaentheyt.

EEn Vrouwe in verwe, als koperroeſt, gekleet, met Eeſels ooren, houdende onder haer ſlincker arm een Pauw, en mette rechter hand ſteecktſe haer voorſte Vinger om hoogh.
 Verwaentheyt is een gebreck van die geene, die alhoewel zy haer kennen van weinigh vermogen te zijn, niet te min, om by andere wat meer te ſchijnen, ſoo nemenſe ſwaerwichtige aenſlagen en laſten op haeren halſe. Waer over D. Thomas ſeyt, hy is wel ſot en verwaent, die ſich toeſchrijft dat hy niet heeft. Daerom wort zy oock met Eeſels ooren gemaeckt, komende dit gebreck voort door onwetentheyt en dommigheyt, die niet toelaet dat de uytkomſten van haer voornemen gelucken, alſoo dieſelve met kleyn oordeel genomen zijn.
 De Pauw bediet, dat de Verwaentheyt een gedaente van hovaerdigheyt is, en ’t opſteken van de Vinger hartneckigheyt, om haer eygen meeninge, hoewel die valſch en van ’t gemeene gevoelen verschillende is, ſtaende te houden, haer ſelven hoogh achtende