Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/568

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
546
 
Verſtand. Intelletto.

een vlamme Vier, houdende in de rechter hand een Scepter, wijſende met den ſlincker hand nae eenen Adelaer, die neffens hem ſtaet.

 Het Verſtand is van natuyren onbederflijck, en wort nimmermeer oud, en daerom wort het jongh gemaeckt.
 Het gulden kleed, bediet de ſuyverheyt en eenvoudigheyt des verſtands, weſende ’t goud het ſuyverſte onder alle metallen. De hoofdhayren zijn de ſchoonheyt van zijne werckinge gelijck. De Kroone en Scepter zijn teyckenen van Heerſchappye, die ’t Verſtand voert over de gebreeken van onſe ziele, en van onſen wille, die geen dingh aen neemt, ten zy datſelve eerſt in ’t Verſtand is voorgeſtelt geweeſt.
 De vlamme is de natuyrlijcke begeerte om wijs te weſen, heerkomende door de begrijplijckheyt van de verſtandelijcke kracht die daer altijd nae Godlijcke en hooge dingen tracht: ten zy datſelve ſich van de ſinnen, die daer willigh gehoorſaemen, laet verleyden, om ſlechte en verachte dingen te betrachten en aen te mercken.
 De Adelaer daer hy metten ſlincker Vinger op wijſt, bediet het werck van ’t Verſtand: weſende dit haer eygen, dat zy het werck, in ſich ſelve, buyght en ſchickt, overwinnende daer in den Adelaer in ’t vliegen, die nochtans alle andere Vogelen en Dieren, daer in overtreft, als mede in ’t ſcherp ſien.
 Het Moſtaert-ſaet verwarmt den mond, en ſuyvert de harſſen, en hier door wort verſtaen, de groote werckinge, van een Verſtand, dat door den tijd geſuyvert is, ’t welck door de wolcken der hertztochten of door de duyſterniſſen der onwetentheyt, niet is verdonckert.

Intelletto. Verſtand.

EEn Man met een Couras gewapent, in ’t goud gekleet, hebbende op ’t hoofd eenen gulden Helm, en in de ſlincker een Spieſſe.
 De Man, aldus beſchreven, geeft te verſtaen, de volmaecktheyt des Verſtands, die gewapent zijnde, met wijſe raed, ſich lichtlijck beſchermt, tegens al ’t geene hem ſchadelijck is, uytblinckende aldus in alle loflijcke en prijſelijcke daeden, die hy magh ter handen nemen en hem noodigh zijn, ſoo wel in oorlogh als in vreede.
 De gulden Helm op ’t hoofd, druckt uyt, dat het Verſtand den Menſche vaſt en wijs maeckt, alſoo dattet aen andere aengenaem en prijſlijck is, kennende deſſelven waerdigheyt, als de waerdigheit van ’t goud, ’t welck vaſt als ſtael is. De Spieſſe worter geſtelt: om dat van ’t Verſtand alle de kracht heerkomt, die totte beſcherminge van den Menſch kan ſtrecken: welck Verſtand (zijnde als een Koning) ſoo ſit het in de eedelſte deelen des lichaems, en voert het ampt uyt van te gebieden en wetten te ſtellen, aen een ongeruſtigh volck, dat in ons, ſonder het Verſtand, oproerigh ſoude zijn, door een geſtadige opſtant.

Ingegno. Vernuft, Verſtand.

EEn Ionghman van een wreed opſicht, weſende naeckt, hebbende eenen Helm op ’t hoofd, en op de kam deſſelven een Adelaer, op de ſchouderen ſal hy vleugels hebben van verſcheiden verwen; houdende in de ſlincker hand een boge, en in de rechter een pijle, als vaerdigh ſtaende om te ſchieten.

’t Ver-