Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/570

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
548
 
Een Verwijft of leecker Man. Vettigheyt. Verwarringe.


 De Cocodril worter by geſtelt, wantſe vervolght, en wil alleene oorlogh met die geene, die voor aen loopt, en ſoodaenigh magh de vervolginge in deſen ſin niet genomen werden, ten zy die, by geval, geſchiet aen ſoodaenigen perſoon, die door zijn eygen macht niet kan of wil wederſtant doen. Daerom is de vervolginge der Martelaeren ſoodanigh geweeſt, datſe ſich in den dood hebben overgegeven, ſonder de minſte gedachte, van andere te beſchadigen, en wort deſe vervolginge gedaen van Nijdige en Verleyders, die altijd het goed gerucht, van een Man met eeren, ſoecken wegh te rooven, niet meer om eens anders, maer alleen op haer eygen voordeel denckende.

Delitioso. Een Verwijft of leecker Man.

WAnneer men een verwijft Man wil afbeelden, ſoo wort gemaelt, dat hy ſeer gemacklijck ſit, leunende metten elleboge op een kuſſen.
 Adamantius ſeght dat het een teycken van welluſt en dertelheyt is, als men den elleboge op een kussen onder ’t hoofd heeft: en dit is genomen uyt Ezechiel, diewelke Wee roept over den geenen, die den elleboge onder de wange houden, verſtaende daer door die geene, die van een Manlijcke dapperheyt ontaert zijnde, door lomicheyt van lichaem en van gemoed, ſeer ſchandelijck verwijven.

Grassezza. Vettigheyt.

EEn ſwaerlijvige Vrouwe, die in de rechter hand een Olijftack houd, doch alleen mette vruchten ſonder blaeders, in de ſlincke houdſe een Zeekrabbe: diewelke een groot ontwerp is van de Vettigheyt, wanneer de Maene waſt: of door een beſondere welgeſchicktheyt, die getrocken wort uyt de hoedaenigheyt van de Maene: Of om dat de Maene, wanneer zy vol en klaer is, de krabbe gelegentheyt geeft om lichtlijcker haeren koſt te ſoecken.
 De Olijf is een oprecht beeld van de Vettigheyt, en dat niet alleene by de Poëten en Hiſtoryſchrijvers, maer oock in de H. Schriftuyre, gelijck men in veele plaetſen kan nae leſen. En ’t is de eygen bynaem van den Olijf, datſe vet is.

Confusione. Verwarringe.

EEn jonge Vrouwe, wiens kleed, in ’t wilde, met verſcheyden verwen geſchakeert is, hebbende wilde en verwarde hoofdhayren: houdende de rechter hand op de vier Elementen, die ſeer verwart onder malkanderen ſweven, en de ſlincker hand houdſe op den tooren van Babel, met deſe ſpreuke, Babilonia undique, dat is, over al Verwarringe.
 Zy wort jongh geſchildert, om dat de jonge luyden ſeer totte Verwarringe gedreven zijn, en dat van wegen de kleyne eervaerentheyt die zy hebben, ſonder welcke men zijne ſaecken niet kan beſtieren, wordende lichtlijck door haere genegentheeden verleyt, die alsdan de Verwarringe medebrengen.
 De verwarde, lange en korte hoofdhayren, bedieden de wilde en vliegende gedachten, die het Verſtand verwarren.
 De verſcheyde verwen van ’t kleed, drucken uyt de ydele, ongemanierde en verwarde handelingen: want waer te veel is, daer is Verwarringe.
 De tooren van Babel, Genesis xi, wort geſtelt als een teyken van Verwarringe, ’t welck een yder bekent is. En daerom als God den Bouwlieden wilde verſtooren, ſoo verwarde hy haere ſpraecke, alſoo dat een yder in ’t wilde riep, ſonder datſe malkanderen verſtonden: en hier door wierden de hovaerdige en Godlooſe Heydenen, diewelcke ſich vermaeten, dat zy, tegen Godes Almachtigheyt, wilden aen wercken, geſtraft, ſulx dat zy het werck moſten ſtaecken. En tot meerder klaerheyt maelt Ovidius het Chaos of de verwarde ruwe klomp, aldus af:

Daer was een eenigh beeld, een Chaos over al,
Een rouwe woeſte klomp, en een verwarde bal.

 Aguillara ſeyt in zijne Naevolginge over Ovidium, van deſe Verwarringe, dien wy aldus hebben naegevolght:

 Aleer de Hemel was, de Zee, de Aerd’ en ’t Vier,
 Soo was het Vier, de Aerd, de Hemel, Zee, oock hier:
De Zee den Hemel heeft, de Aerd’ en ’t Vier omgeven,
Doch rouw moſt Vier en Zee, in Aerd en Hemel sweven:
’t Geen