Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/571

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
 
549
Verwonderingh. Viandſchap. Doodlijcke Viandſchap.


 ’t Geen d’Aerde was, was ’t Vier, de Hemel en de Zee,
 En d’Hemel, was als d’Aerd, als Vier en Water mee,
De Aerde, Vier en Zee, den Hemel hiel geſloten,
En d’Hemel was met Vier, Aerd, Waeter overgoten.

Naerder Overſettinge van Ovidii Chaos uyten Latijne:

Alwaer het Aerdrijck was, daer was de Locht en Zee,
En ’t Aerdrijk dreef gantſch los, en ’t ondiep Water mee:
De Locht die had geen Licht, geen ſtoffe hield haer weſen,
Dies iſſer in haer romp een groote twiſt gereſen,
Want koude ſtree met hett’, en ’t drooge met het vocht,
Het harde met het ſacht, en ’t ſwaere mette Locht.

Maraviglia. Verwonderingh.

EEn jonge Dochter, die de rechter arm een weynigh om hoogh houd, met den hand open, de ſlincker om leegh, en het vlacke naer de aerde gekeert, het eene been wat wijder als ’t ander uytſtekende, ’t hoofd wat gebogen nae de ſlincker ſchouder, hebbende de oogen ten Hemel gekeert.
 Verwonderinge is een ſeeckere ontſtelteniſſe van ’t gemoed, dieder gebeurt wanneerder iet nieuws in de ſinnen komt, houdende den Menſche in verbaeſtheyt en verwonderingh, waerover zy de armen en ’t gantſche lichaem, daer nae voeght.
 Zy is jongh gemaelt, om dat de jonge luyden, ſich meeſt verwonderen, als hebbende weynigh eervaerentheyt.

Inimicitia. Vyandſchap.

EEn Vrouwe in ’t ſwart gekleet, vol vlammen Viers, ſtaende met de rechter hand opgeheven, als of zy iemand dreyghde, in de ſlincker hand houdſe een Ael, en op der aerde ſtaet een Hond en Katte, die malkanderen krabben en bijten.
 Het ſwarte kleed mette vlamme, beteyckent gramſchap, die mette melancolie of ſwaermoedigheyt vereenight is, en die te gelijck de Viandſchap geduyrigh maeckt, ’t welck niet alleen die gramſchap is, dieder in ’t diepſte des herten is gewortelt, maer die oock mette wraeck-luſt is vermenght, tot nadeel van zijn evennaeſten, en dat wort alles door ’t Vier uytgebeeld. Haere bepaelinge wort daer in bekent, alwaer geſeyt wort, dat de gramſchap een brand van ’t bloed is, dat rontom ’t herte leyt, uyt luſt tot wraecke. En de melancolie wort van de Medicinen genaemt atra bilis, of ſwarte galle, en daerom wortſe door ’t ſwart uytgedrukt, als maeckende den Menſchen de geledene ſmaet indachtigh.
 De Ael, Hond en Katte, betoonen dieſelve werckinge, want de Ael ſcheyt ſich uyt Viandſchap van andere Viſſchen af, gelijck Orus Apollo verhaelt, en de Hond en Katte ſtaen oock altijd onder malkanderen, in een geſtadige ſtrijd.

Inimicitia Mortale. Doodlijcke Vyandſchap.

EEn gewapende Vrouwe, met een wreed en ſchricklijck opſicht, in ’t root gekleet, die in de rechter hand twee Pijlen vat, die even wijt van malkanderen zijn, waer van d’eene ’t ſcherp nae boven, d’ander ’t ſcherp na beneden houd, in de ſlincker hand heeftſe een Ried met blaederen, en een tack van Felce of Wildvaeren.
 Gewapent en wreed wortſe gemaelt, om

Z z z 3 dat