Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/596

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
574
 
Vryheyt. Liberta. Vrye Wille, &c.

eenen Slave wilden in Vryheyt ſtellen, nae dat hem ’t hoofd geſchooren was, ſoo gaven zy hem een Hoed op ’t hoofd: en deſe Ceremonie wierde gedaen in den Tempel van ſeeckere Goddinne Feronia geheeten, die zy geloofden, dat beſchermſter was van de Slaven, en die deſe Vryheyt verkregen hadde. En daerom wierde hy billijck met een Hoed afgemaelt.
 De Katte bemint de Vryheyt boven maeten, en daerom voerden de Oude Alanen, Burgundiers en Swaben, dieſelve, gelijck Metodicus Macrobius verhaelt, in haere Vaendelen, om te betoonen, dat, gelijck dit Dier niet magh lijden, dat het in eens anders geweld opgeſlooten is, alſoo achteden zy oock onlijdelijck de ſlavernie te verdraegen.

Liberta.

EEn Vrouwe die in de ſlincker hand een kodſe houd, op de maniere als Hercules, en in de rechter hand een Hoed, waer op geſchreven ſtaet.

Libertas Augusti. Ex S. C.

’t welck de Vryheit beteyckent, die door eygene kracht en dapperheyt verkregen wort, gelijck boven geſeyt is. En aldus vintmen dieſelve in de Medaglien van Anton. Heliogabalus uytgeſneden.

Liberta.

EEn Vrouwe die in de rechter hand een Hoed houd, en op der aerde leyt een gebroken Iock.

Libero arbitrio. Vrye Wille.

EEn jeugdigh Man, met een Koninghlijck kleed van verſcheiden verwen, hebbende op ’t hoofd een goude kroon, houdende in de rechter hand eenen Scepter, alwaer een Griexſche Y boven op ſtaet.
 De Vrye Wille, is, nae de bepaelinge van D. Thomas, een vrye macht, die de verſtandige Natuyre is toegeeygent, tot grooter eere Godes, om onder veele dingen, die tot ons ooghwit vorderlijck zijn, ’t eene liever als ’t ander te verkieſen. Of het is om een voorgeſtelde ſaecke, nae zijn believen, of aen te nemen, of te verwerpen. En Ariſtoteles in zijn derde boeck van de Zeede-konſt, verſchilt niet van deſe bepaelinge, ſeggende, dat het een macht is, om veele dingen te verkieſen, die tot ons voornemen ſtrecken: Want daer is geen twijfel aen, of van een yder wort het opperſte goed, te weeten de eeuwige geluckſaligheyt, begeert en gewilt, diewelcke het uyterſte einde is van alle Menſchlijcke handlingen. Maer de Menſchen zijn ſeer twijfel-beraedigh, vreemd en verſcheyden ontrent de maniere van verkieſinge, en van den wegh om tot dit perck te geraecken.
 Hy wort jongh geſchildert, om dat by de Vrye Wille, oock het gebruyck van de beſcheydenheyt vereiſcht wort, diewelcke ſoo haeſt zy tot den Menſch is gekeert, brenght zy te wege, dat hy ſich daer nae voege, om zijn ooghwit door die midlen, die met zijnen ſtaet en gelegentheyt over een komen, te bereycken.
 Het Koninghlijcke kleed, de Scepter en Kroone, drucken zijne macht uyt, om volkomen te willen, ’t geene hem volkomentlijck belieft.
 De verſcheyden verwen aen ’t kleed, zijn zijne onbepaeltheeden, konnende, gelijck geſeydt is, door verſcheyden middelen wercken.
 De Griexſche letter Y wort op den Scepter geſtelt, om de ſpreucke van dien vermaerden Philoſooph Pythagoras uyt te drucken: die daer mede te kennen gaf, dat het Menſchlijck leven twee wegen hadde, gelijck oock de letter twee ſtreecken, waer van d’eene ter rechter ſijde, de wegh ter deughd was, die in ’t begin ſmal en ſteil, maer boven op breed en gemacklijck was. Op de ſlincker ſijde was de wegh ter ondeughd, die wel breed en gemacklijck, maer boven op ſmal en ſteyl was, gelijck men uyte Dichten, die Virgilio werden toegeſchreven, kan ſien. En hierom eygenen wy den Vrye Wille deſe letter toe, met reeden uytdruckende, dat het in haer macht is, de goede, de quaede, de ſeeckere en onſeeckere wegh te verkieſen, om tot de voorgeſtelde geluckſaligheyt te geraecken:

Pythagras letter en beſluyt,
Wil ’s Menſchen leven drucken uyt:
Waer van de Deughd ten rechten gaet,
Een ſteyle wegh, een ſmalle ſtraet,
Een wegh die ſich eerſt moeylijck toont,
Waer boven op de ruſte woont.
De