Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/602

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
580
 
Vruchtbaerheyt. Fecondita.

O Moeder dit is ’t grootſt’ en heerelijxte goed,
Indien ghy kinders hebt van een oprecht gemoed,

ſeyde Euripides in zijn Meleagro. Deſe Ouders worden geluckigh geacht, die veele goede kinderen hebben, ’t zy dat het knechtjes of Maeghdekens zijn, ſeyt Ariſtoteles. Want gelijck een Man die veele vrienden heeft, meer machts door dieſelve verkrijght, als of hy geene hadde, alſoo is oock een Burger meerder, die veele kinderen heeft, als die geene of weynige kinderen heeft. Onder de ſeldene gebeurlijckheden van ’t Menſchlijck geluck, verhaelt Plinius in ’t vii boeck xliv cap. dat Cecilius Metellus van Macedonien vier Soonen hadde, waer van d’eene Schout, en d’ander drie Burgemeeſters geweeſt zijn, en twee die Triumphales waeren, en eene Rentmeeſter. In ’t i boeck in ’t xiii cap. verhaelt hy, dat hy nae zijn dood, naeliet ſes Soonen, elf Neven, en datter onder waeren, ſoo Swagers als Snaeren, die hem, als Vaeder groeteden, ſeven en twintigh. Hy ſeyt oock dat hy vint in de handlingen ten tijde van Auguſtus onder ’t 12 Iaer van ’t Burgemeeſterſchap, dat Cajus Criſpinus Hilaris van Fieſole, met ſeven Soonen en twee Dochters met 27 Neven, negen Nichten, en 29 Naeneven, in ’t Capitolium met een groote en ſtatige pompe, geoffert heeft. Tot uyterſte geluckſaligheyt en de hooghſte eere wert genoemt, Anicia Falconia, Moeder van verſcheyden Burgemeeſters, in een oude opſchrijvinge, datſe is geweeſt een Burgemeeſters Vrouwe, een Burgemeeſters Dochter, en Moeder van verſcheyden Burgemeeſteren, wiens kinderen haer een heerlijck graf hadden toegeſtelt. Valerius Maximus ſeyt in ’t iv boeck iv cap. dat het een groot vercierſel in de Vrouwen is, kinderen te hebben, derhalven verhaelt hy van een Vrouwe uyt Campagnien, die ſeer met haere koſtelheyt pronckte, ten huyſe van Cornelia, de Moeder van Gracchus, die 12 Soonen hadde, en nae dat zy alles hadde geſien, hielt zy haer ſoo lange op, tot haere kinderen uyter ſchoole quamen, en als dieſelve voor haer quaemen, ſoo ſeyde zy, wijſende op haere kinderen, ſiet dit zijn al mijne tapijten en cieraeden. Vruchtbaer, magh die andere Cornelia, uyt het geſlacht van Scipio, oock wel genaemt werden, die in ’t lxii Iaer, Voluſium Saturninum baerde, die daer nae met den Keyſer Domitianus Burgemeeſter wierde. Deſe geluckſaligheyt is niet ſoo ſeer beſonder, alſſe is algemeen, want dit is de geluckſaligheyt van een Vaederland, datmen verrijckt zy met veele goede, deughdſaeme, en treflijcke kinderen. Daerom maecktenſe in de ſtad van Romen een beſluyt, dat aen die de eerſte plaetſe en grootſte eere gegeven ſoude werden, niet wie de meeſte Iaeren, maer die de meeſte kinderen hadde, jae hy wierde, boven die geene, die min kinderen hadde, voortgetrocken, ſchoon datſe ouder waeren, om de Burgemeeſters Roede aen den Burgemeeſter over te leveren. En dit ſtaet in de Wet Julia, die by A. Gellium in ’t 2 b. xv c. te leſen is.
 Met Moſtaertſaet is zy gekroont, om dat dit kleynſte ſaet ſoo vruchtbaer is, dat het oock, ſonder eenige arbeyt, boven alle kruyden, ſoo overvloedigh voortſpruyt, dat oock de Vogelen des Hemels daer in ruſten en haere neſten maecken. Van de vruchtbaerheyt van ’t Vogeltjen Acantus ſeyt Plinius, x boek lxiii cap. dat alle Dieren, hoe grooter die van lichaem zijn, dat zy oock te onvruchtbaerder zijn: Want de Elephanten, Paerden, Leeuwen, Cameelen brengen maer een jongh tot een dracht voort. De Henne aen d’een ſijde met haer gebroetſel, voor haere voeten, waer van uyt een ey, twee jongen voortkomen, vertoont de vruchtbaerheyt van deſe Huysvogel. Van gelijcken verhaelt Pierius, binnen Padua geſien te hebben, en Albertus Magnus ſchrijft, dat in ſekere plaetſe van Macedonien, een Henne uyt 22 eyren 44 kuyckens gebroet heeft. De Oude gebruyckten in deſe gelegentheyt een Schaep met twee Lammekens te ſamen gebonden: Want als de oude Moeders twee kinderen, tot eender draght, hadden ter Werreld gebracht, ſoo plaghten zy een Schaep met twee Lammerkens, aen Juno de Goddinne, die een Voorſitſter der Rijckdommen, en een helpſter der baerende Vrouwen was, tot een danckbaerheydt op te offeren. Want deſe Dieren niet alleen op veele plaetſen, gelijck in Egypten, twee voortbrengen, maer, gelijck Ariſtoteles verhaelt in ’t vii boeck iv cap. van de Dieren, wel dickwijls drie, viere en vijve. Een Vrouwe heeft alleen in vier drachten 20 kinderen voortgebracht, yder reyſe vijf, en de meeſte derſelven koſtſe alleene voeden en opbrengen. A. Gellius verhaelt in ’t x b. 2 c. dat een dienſtmaeghd ten tijde van Auguſtus

in ’t