Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/607

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
 
585
Vyren van den dagh. Hore del giorno.

Hora Ottava. De achtſte uyre.

EEn Maeghdeken met weerſchijn gekleet, van ſaffraen en wit, houdende het teyken van de Sonne, en een Sonne-wijſer: Maer met een verſcheiden handelingh van de derde ure, niet om die daer door te bedieden, maer om de handelinge en ſtant wat veranderinghs te geven, en de ſchilderye ſchoon te vertoonen, en dat de ſchaduwe deſſelven wijſen ſal op acht uren. En overmits de eerſte ure oock het teyken van de Sonne heeft, ſoo beteyckent deſe Sonnewijſer het onderſcheyd tuſſchen de uren des daeghs en des nachts.
 De verwe van ’t kleed bewijſt, dat hoe meerder de uyren waſſen, te meerder gaet de dagh ten einde en verlieſt het licht. En dit zy genoegh tot verklaeringe van de verwen van ’t kleed, die de volgende beelden gebreecken.

Hora Nona. De negende uyre.

EEn gevleugelt Maeghdeken, de eygen verwe van ’t kleed ſal als geel ſtroo weſen.
 Het houd in de rechter hand het teycken van Venus, en met d’ander een tack van Olyven, overmits deſe plante haer bladers keert nae der Sonnen ſtand, gelijck van veelen is waergenomen, en Plinius oock getuyght.

Hora Decima. De thiende uyre.

EEn gevleugelt Maeghdeken in ’t geel, treckende een weinigh nae ’t ſwart, houdende mette rechter hand het teycken van Mercurius, en mette ſlincker een tack van Populier. Hebbende deſe plante datſelve bedietſel mette Olyve: Waerover Pontanus dieſelve noemt in zijne Dichten, de boom van de Sonne.

Hora Vndecima. De elfde uyre.

EEn gevleugelt Maeghdeken, in ’t weerſchijn gekleet, van geel en ſwart, houdende met groote bevalligheyt het teycken van Luna, en een uyrwerck van een Waeterlooper. Waer van Cicero gedenckt, in de natuyre der Goden. Maer, ſeyt hy, wat is beter, of ghy een getrocken Sonne-wijſer of een Waeterlooper aenſiet. Want hier mede deylden de Reedenaers, by Ouds, den Tijd af. En alhoewel dit geen Sonnewijſer is, niet te min deelde Scipio Naſica 595 nae de bouwinge der ſtad Romen, met de Waeterloopers, de even-gelijcke uyren van dagh en nacht af. Want de Sonnewijſers, wanneer de locht is betrocken, geven geen ſchijnſel van ſich. Hier van getuyght Plinius in ’t vii boek. De vindinge van deſe Waeterlooper, ſeyt Vitruvius in ’t ix boeck van zijn Archit. dat gevonden is van Cteſibius Alexandrinus, zijnde de ſoone van een Chirurgijn.

Hora Duodecima. De twaelfde uyre.

EEn gevleugelt Maeghdeken beknopt gekleet, met violette verwe, als mede van hoofdhayren, gelijck by d’andere geſeyt is.
 ’t Houd in de rechter hand het teycken van Saturnus, en met d’ander een tack van Willigen, om dat de Populier, Olijf en Willige met haere blaederen ſich nae den Sonneſtand keeren, gelijck Plinius ſchrijft.

De uyren van de Nacht.

Hora Prima. De eerſte uyre van de Nacht.

EEn gevleugelt Maegdeken, mette hoofdhayren, als d’ander uyren van den dagh, maer de verwe van vooren ſal ſwart zijn. ’t Kleed ſal kort zijn en van verſcheyden verwen, om dat de Sonne in ’t Weſten ondergegaen zijnde, zy ſich alſoo, door den weerſlagh van haere ſtraelen, met veele verwen, vertoont; gelijck Statius en Seneca verhaelen.
 ’t Houd mette rechter hand het teycken van Iupiter, en mette ſlincker een Nacht-uyl of een Vleermuys: gelijck Beroaldus, Apulejum uytleggende, ſeyt, dat dit beeſt altijd in den avond begint te vliegen, gelijck oock Ovidius dit ſeer geleerdelijck in de fabel van dit Dier, in ’t vierde boeck van de Herſcheppinge verhaelt.

De tweede uyre van de Nacht.

EEn gevleugelt Maeghdeken in ’t grauw gekleet, om dat, hoe verder de Sonne

E e e e van