Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/608

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
586
 
De uyren van de Nacht.

van onſen circkel afwijckt en naer ’t Weſten paſſeert, wort te meerder door het vervolgh van de uyren de locht duyſterder. En dit ſal genoegh zijn om de verwen van de uyren uyt te beelden, van die daer ſullen volgen. <
 Het ſal met de rechter hand het teycken van Mars houden, en mette ſlincker een Nacht-uyl, zijnde een Iuffer van de Nacht, gelijck Pierius in ’t xx boeck ſeyt; gelijck oock de naeme Noctua, van de Nacht haer oorſprongh heeft.

De derde uyre van de Nacht.

EEn Maeghdeken gevleugelt, in ’t grauw gekleet, doch duyſterer als het voorgaende, houdende in de rechter hand het teyken van de Sonne, maer alſoo dat het de hand ſoo leegh houde, als het kan, betoonende, door ſoodanigen wijſe, dat de Sonne is ondergegaen, en met de ſlincker houd het een Schavuyt of Nacht-uyl. De fabel hier van vindy in ’t vijfde boeck van Ovidii herſcheppinge, waer van de inhoud ſoodanigh is. Iupiter hebbende toegelaeten aen Ceres, dat zy Proſerpina, haer Dochter, uyte helle ſoude voeren, met deſen bedinge, dat zy in die plaetſe gantſch niets ſoude proeven: ſoo ſeyde Aſcalaphus terſtont, dat hy haer hadde Granaetappels ſien eeten, en belette alſoo haer wederkeeren: Waer op Ceres verſtoort zijnde, veranderde haer in een Nacht-uyl, die altijd voor een quaed voorteecken wort gehouden. De Nacht-uyl, ſeyt Plinius x boeck xxii c. een Vogel van rouwe, en van de dood, en door de gemeene voorteeckens, grouwlijck, houd ſich in de woeſte plaetſen, en is niet alleen verlaeten en eenſaem, maer wreed en qualijck by te komen, een monſter des nachts, zy heeft geen luyd geſangh, maer een verſuchtende ſtemme.

De vierde uyre van de Nacht.

EEn gevleugelt Maeghdeken, als of het vloogh, weſende het kleet kaſtanybruyn. Het houd mette rechter hand het teycken van Venus, en met den ſlincker een Sandlooper.

De vijfde uyre van de Nacht.

EEn gevleugelt Maeghdeken als d’andere, de kleederen van kastanybruyn, dat nae den ſwarten treckt, houdende in d’eene hand het teycken van Mercurius, en met d’ander een deel Maenkoppen, om dat de Nacht met deſe plante gekroont wert; hebbende oock deſe eygenſchap om te doen ſlapen, als een werck dat by nachte geſchiet; gelijck Virgilius, Ovidius en andere uytdrucken.

De ſeſte uyre van de Nacht.

EEn gevleugelt Maeghdeken in ’t ſwart gekleet, hebbende in de rechter hand het teycken van Luna, en in de ſlincker een Katt. Om dat zy Luna aldus uytbeelden: want als de Goden voor de gramſchap van Teſiphone waeren vluchtigh, en dat zy noch in Egypten, noch elders koſten ſeecker zijn, ten waere dat zy de gedaente van ’t een en ’t ander Dier aennaemen, ſoo veranderde ſich Luna in een Katte; gelijck Ovidius in ’t vijfde boeck van de Herſcheppinge verſiert, dat Phœbi ſuſter, dat is de Maene, in een Katte, Saturnus in een witte Koe, en Venus in een Viſch verborgen was. Want de Katte verandert ſich ſeer, en zy ſiet by nachte, en het licht van haere oogen waſt aen en neemt af, nae dat de Maene waſt en afgaet.

De ſevende uyre van de Nacht.

EEn gevleugelt Maeghdeken, wiens kleed van weerſchijn, te weeten van blaeu en ſwart ſal weſen. Houdende mette rechter hand het teycken van Saturnus, en mette ſlincker hand eenen Das, om te vertoonen dat deſe uyre het diepſte van de nacht is, daer men anders niet denckt als om te ſlapen, gelijck dit Dier doet. Daer uyt dit ſpreeckwoord is voortgekomen, Hy ſlaept als een Das; gelijck Virgilius, Silius Italicus, Ovidius en andere geleerdelijck verhaelen, daer van oock elders wort geſproken.

De achtſte uyre van de Nacht.

EEn gevleugelt Maeghdeken, als of het wilde vliegen, wiens kleed ſal duyſter blaeu weſen. Houdende met d’eene hand het teycken van Iupiter, om dat deſe is tuſſchen de uyren van den diepen ſlaep: Met d’ander houd het met groote bevalligheyt een Ratte, weſende een ſlaperigh Dier. Waer van Martialis oock getuyghnis geeft, dat de Ratten van ’t ſlaepen den Winter over vet worden.

De