Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/609

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
 
587
De uyren van de Nacht.

De negende uyre van de Nacht.

EEn Maeghdeken in ’t purper gekleet, gevleugelt als d’andere, als oft wilde vliegen, houdende in d’eene hand het teycken van Mars en een Nacht-uyl, als een eygen Nachtvogel.

De thiende uyre van de Nacht.

EEn gevleugelt kindeken, wiens kleed een weynigh klaerder ſal weſen als de andere bovengeſeyde uyren.
 ’t Sal houden het teycken van den Sonne, gelijck wy hebben geſeyt in de eerſte uyre van de nacht, om dieſelve reden: en met de ander hand een uyrwerck daer de klocke op thiene ſtaet, en boven het ſlaghwerck, de uyren, ſulx dat het ſlaen dieſelve uyre aenwijſt, roepende een yder tot zijn werck; gelijck Beroaldus de uytlegger van Apulejus ſeyt, en in ’t beſonder daerom ten thien uyren, om dat de tijt van ſlapen nu alreede verſtreken is.

De elfde uyre van de Nacht.

EEn gevleugelt Maeghdeken in ’t blaeu gekleet, houdende in de rechter hand het teycken van Venus, en met d’ander hand een Sandlooper, waer op men ſiet de verdeelinge van de uyren, met het teycken datmen ſien kan dat het tot elf uyren verloopen is.

De twaelfde uyre van de Nacht.

EEn gevleugelt Maeghdeken, dat als d’andere vaerdigh ſtaet te vliegen, wiens kleed ſal van Hemels blaeu zijn: en om dat de dagh naedert, ſoo is de duyſterheyt aen ’t daelen; gelijck oock Virgilius, Silius en Statius verhaelen.
 Het houd in de rechter hand het teycken van Mercurius, en onder den ſlincker arm ſeer aerdigh, een Swaene, om te betoonen de eerſte wittigheyt van den Morgen, aleer de Sonne opkomt, gelijckende daer in de wittigheyt van den Swaene, wanneer zy rijſt: en wanneer zy wegh gaet, ſoo maeckt zy oock den nacht ſwart, gelijck een Raeve.

* * * *

De deelen des Daeghs en des Nachts.

OM den konſtbeminders, de afdeelingen van dagh en nacht te vertoonen, heeft het ons geraeden gedacht, dieſelve hier by te voegen, beginnende van Midnacht, Haenegeſchrey, Dageraet, Morgenſtont, Morgen, Voormiddagh, Middagh, Naemiddagh, Avond, Avondſtond, Scheemeringe, Voornacht, eerste ſlaep, Nacht. De vier deelen des daeghs zijn, Morgen, Dagh, Avont, Nacht. Dit kan den Dichters tot opmerckinge dienen, om haere tijden wat nauw af te deelen.

 Aurora. Soeckt Morgenſtond.

Guardia. De Wacht.

EEn gewapende Vrouwe, met een Kraen op den Helm, hebbende in de rechter hand een Swaerd, en in de ſlincker een ontſteecken Fackel, of met een Gans ter ſijden.
 De Fackel mette Kraen bedieden Wackerheyt, om reedenen die alreede elders zijn gebruyckt. ’t Selve bediet oock de Gans, die ſich ſelven twaelf reyſen, in den geheelen nacht, opweckt: Daer over eenige geloven, dat hy de uren des nachts, afmeet, waer door de tijd gerekent wort: In ’t wecken maeckt dit Dier veel gekakels metten beck, en dat ſoodanigh, gelijck Titus Livius vertelt, dat als de Roomſche Soldaten, die by ’t Capitolium de wacht ſouden houden, ſliepen, ſoo ontwaeckten zy, alleene, door ’t gekakel van eene Gans, en daer door beletten zy den Françoyſen den intocht: Deſe twee Dieren, bedieden, dat de Wackerheyt en de getrouwigheyt, op ’t hooghſte, totte Wacht noodigh zijn, verſelſchapt mette macht om tegenſtand te doen, ’t welck door ’t Wapentuygh en ’t Swaerd wort te kennen gegeven.

Guida Sicura de veri honori. Geruſte Wacht van de waerachtige eere.

EEn Vrouwe nae de maniere, gelijck wy de Deughd op haere plaetſe hebben beſchreven, met een Schild aen den arm, waer in de twee Templen van Marcellus zijn geſneden, d’eene van de Eere, d’ander van de Deughd. Sittende deſe Vrouwe op een Eykeboom,

E e e e 2 boom,