en mette rechter hand, dieſe om hoogh geheven heeft, toontſe eenige krijgskroonen, met Scepters, Keyſerlijcke Waepens, Hoeden, Mijters, en andere cierſels van grooter waerdigheyt, die aen de tacken van deſen boom geſtelt zijn. Waer aen een rolle ſal hangen met het opſchrift Hinc omnia, ’t komt hier al van daen. En boven ’t hoofd, Me duce, door mijn beleyt.
Dit alles vertoont, dat wy van Iupiter, den gever aller genade, aen wien deſe boom was toegeheylight, of om wel te ſeggen, dat wy van God ſelve, alle eere en werreltſche waerdigheyt konnen verkrijgen, door ’t geleyt en de wacht der deughd: ’t welck oock de twee Templen te kennen gaven, die van Marcus Marcellus tot een verborgen ſin waren gebouwt: Want d’eene Tempel die de Eere was toegewijt, die hadde geen ander ingangh, dan datmen door de deure der deughd, daer moſt ingaen.
Vigilanza. Wackerheyt.
_p_588_Vigilanza.jpg)
EEn Vrouwe met een Boeck in de rechter hand, in d’ander een Roede met een ontſteken Lampe, ter ſijden ſtaet een Kraen, die een ſteen in de klauw heeft.
’t Is ſoo ſeer in de gewoonte, dat deſe vlijtigh en wacker genaemt wort, die ſlechts een levendige of wackere geeſt heeft, alhoewel deſe naem verkregen is, door de wackerheyt die men mette lichaemlijcke oogen ſien kan, niet te min wort de geſtadige oefninge, gelijck als in de Natuyre verandert, en ſich eygen gemaeckt, en wort ſoo wel de Wackerheyt des lichaems, als des geeſts, door dit beeld uytgedruckt, te weten, de Wackerheyt des Geeſts door ’t Boeck, waer in men de wetenſchappen leerende, den Menſche wacker en vaerdigh maeckt, om de ongevallen der fortuyne tegen te ſtaen, en de driften des gemoeds te beſchouwen.
De Roede maeckt het ſlaeperige lichaem wacker, gelijck het Boeck en de ſpieglinge of contemplatie de droomige geeſten opwecken. Daerom ſeght Salomon in zijn Hooge Lied, ſoo wel tot het lichaem als totte ziele, Ick ſlaep, maer mijn herte waeckt.
De Kraene leert ons datmen geſtadigh op zijn eygen hoede moet weſen, en voor zijn eygen leven, want gelijck veele Natuyrſchrijvers verhaelen, wanneer deſe Kraenen komen om te ruſten, ſoo verpoſen zy malkanderen op deſer maniere, dat die daer op den Schildwacht ſtaet, eenen ſteen tuſſchen zijn klauwen vat; en ſoo langh de ſteen niet neder valt, zijnſe ſeker datſe beſchermt zijn door de Wackerheyt van haeren medegeſel: en als die valt, ’t welck niet kan geſchieden, dan door den ſlaep van den ſchildwacht, ſoo worden zy van ’t geluyt wacker en vliegen wegh.
De Lampe bediet, dat de Wackerheyt eygentlijck verſtaen wert in dien tijd, die daer bequaemſt is totte ruſte en ſlaep. Daerom ſtelden de Oude hare ſchaerwachten eenige ſeeckere uyren des nachts, waer in de Soldaten moſten wacker zijn tot verſekeringe van het Heyrleger: en wierde de geheele nacht gedeelt in vier wachten, gelijck I. Cæſar ’t ſelve verhaelt in ’t eerſte van zijne Commentarien.
Vigilanza. Wackerheyt.
EEn Vrouwe in ’t wit gekleet, met eenen Haen, hebbende een Lantaerne in der hand, om dat ons de Haen des nachts door zijn gewoonlijck gekray opweckt, en nimmermeer
