van haer ſelve maken, daer zy mette voorſte vinger, van de ſlincker hand, op wijſt. Zy wort een ſchoone Vrouwe geſchildert, om dat God haer in ’t begin heeft gemaeckt: want hy maeckt zijne wercken altijt ſchoon en volkomen, gelijck Deuteronom. xxxii capit. verhaelt ſtaet, des Heeren wercken zijn volmaeckt. Zy wort half naekt vertoont, en met hoofdhayren die uyter natuyre nederhangen, en niet door konſt, om dat deſe Wet eenvoudigh is, als van den aldereenvoudigſten God gemaeckt. Zy heeft de beſchaemde leeden bedeckt met een Lammeren velleken, om dat de Menſche, in den ſtand der onnooſelheyt lagh onder de Godlijcke Wet, en dieſelve tegenſtrevende, ſoo verliet hy de Wet. Daer uyt komt het, dat hy de genaede Godes, door de ſonde, verlooren hebbende, bedeckt is, door de barmhertigheyt Gods, met het vel des Lammekens, ’t welck is Chriſtus, dat van den beginne des Werrelts is geſlacht, als Apocalypſ. xiii getuyght. Maer nu heeft haer God gemaeckt rocken van vellekens, Geneſ. iii. Zy wort in een ſeer ſchoon Hof vertoont, want zy was in een Aerdſch Paradijs geſtelt, waer uyt zy naederhand verdreven zijnde, met haer eygen ſweet en arbeyt, ’t land heeft moeten bouwen, ten einde alle dit ſchoone, dat wy voor onſe oogen ſien, ſoude voor den dagh komen. Zy houd dat den Paſſer treckende een evenwijdige lijne mette ſpreucke Æqua lance, verſtaende de gelijckheyt van deſe gerechtigheyt, nae de ſpreucke Mathæi vii, Wat ghy wilt datmen u doe, dat doet oock een ander. Doet oock geenen anderen, dat ghy niet wilt datmen u doen ſoude. De ſchaduwe die van haer gaet, en daer zy metten vinger op wijſt, vertoont, dat om de Wet der Natuyre beter te ontdecken, ſoo handelt dieſelve op deſe maniere met haere evennaeſten, als met haer ſelve: en daerom ſeyden de oude Philoſophen, dat de eene Vriend was des anderen tweede Ick.
Legge del Timore. Wet der Vreeſe.
EEn Vrouwe met het aengeſicht opgeſtreckt, houdende in de rechter hand de taefel van de Oude Wet, en in de ſlincker een twee-ſnijdend ſwaerd.
Legge Civile. Burgerlijcke Wet.
EEn ſittende Vrouwe, die in de rechter hand een ſchaele houd en een ſwaerd, en boven d’eene ſijde van de ſchaele is geſtelt een boſſel roeden, gelijk de oude Romeinen gebruyckten: En boven d’ander ſijde een Koninx kroone: Mette ſlincker houdſe een open Boeck, waer op een Keyſers kroone ſtaet met deſe beſchrijvinge, de Keyſerlijcke Majeſteyt moet niet alleen met Waepenen geciert, maer oock met Wetten gewapent zijn.
Legge Canonica. De Geeſtlijcke Wet, in de Vaticaenſche Boek-kamer afgebeelt.
EEn ſittende Vrouwe, die mette rechter hand een Waeghſchaele houd, daer aen d’eene ſijde een goude kroone, met een glans omvangen, is ingeleyt, in d’ander ſchaele ſal leggen een Kelck, die van gelijcken met een licht is omſtraelt, waer in ghy ſiet eenen beeſem, in de ſlincker houdſe een open Boeck, daer een Biſſchops Mijter ſal op ſtaen, en aen de rechter ſijde van ’t hoofd, een Duyfken den H. Geeſt uytbeeldende.
Scienza. Wetenſchap.
EEn Vrouwe met vleugels op ’t hoofd, houdende in de rechter hand een Spiegel, en in de ſlincker een kloot, waer op een driehoeck ſtaet.
Wetenſchap is een bequaemheyt van ’t ſpieglende verſtand, om de dingen, door haere oorſaken, te kennen en te overwegen.
Zy wort met vleugels gemaelt, om dattet geen Wetenſchap is, wanneer het verſtand ſich niet verheft totte overweginge en ſpiegelinge der dingen, waer over Lucretius in ’t iv boeck van de Natuyre der dingen ſeyt:
Niet ſchoonders als de ſaeck der dingen t’onderſcheyden,
Den Suffers drijftſe wegh en wilſer niet toe leyden.
De Spiegel vertoont het geene de Philoſophen ſeggen, dat ſcientia fit abſtrahendo, dat de Wetenſchap geſchiet aftreckende. Want de ſinnen, in de toevallen te vatten, brengen aen ’t verſtand de kenniſſe van weſentlijcke Ideaelſche voorbeeldingen: gelijck men in den Spiegel de toevallige gedaente ſiet van de weſentlijcke dingen, en daer uyt haer weſen aenmerckt.
