ſchijnen, diewelcke aen de Dochters betaemlijck zijn, doch die binnen de paelen van zeedigheyt en eerbaerheyt blyven: weſende ’t ſelve ſeer miſprijſlijck in een eerbaere Vrouwe, dat zy ſich laet vervoeren, door de overvloedige begeerte van ſchoon en aengenaem te weſen, door hovaerdige en dertele vercierſels. ’t En behaegde voorwaer den Keyſer Auguſtus niet, alhoewel hy ſweegh, dat hy ſijn dochter Iulia op eenen dagh ſagh gaen met een dertel en prachtigh kleed, dat haer niet betaemde: Maer als hy haer des anderen daeghs veel zeediger ſagh opgetoyt, ſeyde hy, haer omarmende, O hoe veel loflijcker is deſe kleedinge aen een dochter van Auguſtus als de kleedinge van gisteren! ’t Is waer, antwoorde zy: Want nu ben ick opgetoyt nae ’t oogh van mijnen Vader, maer gister was ick opgepronckt naer’t oogh van mijnen Man. Niet te min, ſoo paſt het beter, dat men geciert is nae de oogen van een Vader, als nae de oogen van Mannen. Maer in den Ridders paſt geenſins de konſtige vercieringe, ’t en waere alleen, ſoo veele als haer Manhafte Ridderſchap betaemlijck is, want een Manlijcke ſchoonheyt moet niet veel opgepronckt weſen, gelijck Ovidius mede verhaelt. Deſe Ridders moeten beſchaemt zijn, dewelcke om bevalligh te ſchijnen, ſich met alle vlijt en konſt beſonderlijck ſoecken te palleren, ’t hayr met kuyven te krullen, koſtlijcke en dertele kleedinge vol borduyrſels, reuckwerck en perfuym, te doen maecken, hebbende ſulcken gemaeckten gangh met haer weſen en draeyen van hoofd en oogen, als mede door een aengewende lach, en met ſulcke honighſoete uytgeſochte en geſmeerde woordekens, dat in plaets, van datſe ſich ſouden aengenaem maecken, ſoo maeckenſe ſich met al haer gemaecktheyt haetigh: in plaets datſe Manhaftigh ſouden zijn, wordenſe verwijft, weeckgebacken en teeder, ſoo datſe, meenende geacht te zijn, worden veracht en gelaſtert. Want of wel de Ridder Mecænas om ſijne groote mildigheyt van de Poëeten is gepreſen, ſoo is hy nochtans van den Philoſooph Seneca, om ſijn groote gemaecktheyt, die hy over hem hadde, veracht, gelijck in ſijnen 114 brief is te leſen, daer hy hem ſeer beſpot. Hoe Mecænas heeft geleeft, is bekender, dan datmen ’t nu ſoude ophaelen, hoe hy plagh te wandelen, hoe lecker en weeckgebacken hy was, hoe hy wilde geſien weſen, hoe hy met ſijne gebreken wilde proncken. Wat dan? waeren ſijne woorden niet ſoo los, als hy ſelf ontgort en luy was? waeren ſijne redenen wel ſoo heerlijck, als ſijn aengeſicht ſtont, als ſijn groote ſleep, ſijn Huys en ſijn Huyſvrouw? en noch breeder. Deſe gemaeckte Ridders mishaegen een yder, alhoewel ſommige haer niet qualijck zijn toegedaen. ’t Mishaegde Auguſtus van deſen Toſcaenſchen Mecaenas, dat hy ſoo gemaeckte redenen voerde, daer hy hem anderſins beminde, gelijck Suetonius verhaelt. En Macrobius ſchrijft in ’t i boeck cap. iv van ſijn Saturnusfeeſten, ſpottende met deſes gemaecktheyt, en, nae dat hy veele van ſijne dertelheden en vercierſels hadde verhaelt, ſeyt dat dit al te ſaemen opstoockingen waeren van ’t overſpel. De Ridders, die op ſoodaenige maniere, de Bevalligheyt en gonſte willen naebootſen met konſtige vercierſelen over haere perſoonen, kleederen en woorden, worden op ’t laeſte van hare eygene vrienden belacht en beſchimpt, en dat met groot verlies, van haere achtbaerheyt en gonſte, by alle wyſe en dappere mannen.
Het Vogeltjen, dat dit beeld in de ſlincker hand hout, wort van de Griecken Iinge, maer by de Latijnen Motacilla geheeten, in welckers verklaeringe veele Schrijvers dolen, alhoewel eenige daer over een lang verhael doen. ’t Is een vogel die den hals kromt, ſtaende voorts met ſijn lijf recht op. De Poëeten verſieren dat Iinge een Vrouwe was, die van Iuno in een vogel was verandert, om datſe door ſeeckere betooveringen Iupiter, haeren Man, dede verlieven op Io, een dochter van Inachus, gelijck Sextus en andere verhaelen: alhoewel d’uytlegger van Theocritus ſeyt, datſe deſe betooveringe dede om hem tot haere eygen liefde te trecken. Callimachus ſeytſe te weſen een dochter van Echo. Andere datſe een dochter is van Pitho, die van de Heydenen voor een Goddinne van de overredinge gehouden wierde. Pindarus de Griexſche Poëet in ſijn Pithias in ’t iv geſangh, alwaer hy verhaelt de overwinninge van Ageſilaus Cirenæus, verſiert dat Venus deſen bevalligen vogel uyten Hemel opter aerde hadde gebracht, en datſe dienſelven aen Iaſon hadde vereert, om Medæa te doen verlieven, &c. En om ſoodanige oorſaeck iſſe van de oude Griecken bequaem geacht totte Minneſuchtige
Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/77
Deze pagina is proefgelezen
55
55
Bevalligheyt, Aerdigheyt. Venusta.
