Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/99

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
77
77
Swaermoedige. Malenconico.

Malenconico of Swaermoedige, door de aerde afgebeeld.

EEn duyſter bruyn Man, ſtaende mette rechter voet op eenen cubus of vierkanten ſteen, die in de ſlincker hand een opgeſlagen boeck hout, waer in hy leeſt, hebbende den mond met een band geſlooten, en mette rechter hand heeft hy een toegebonden Beurſe, en op ’t hoofd een eenſaeme Muſch.
 De band die hem de mond toeſluyt, bediet ſtilſwijgentheyt, die daer plagh in de melancolijcke te heerſchen, weſende deſe van natuere kout en drooge, en gelijck de hette klapachtigh maeckt, alſoo is in ’t tegendeel de koude oorſaecke van de ſtilſwijgentheyd.
 Het opgeſlagen Boeck en de opmerckinge totte ſtudie of leeſinge, bediet, dat de Melancolijcke totte ſtudie ſeer genegen is, en daer in wil voortgaen, vliedende anderer luyden geſelſchap. Dies ſeyt Horatius in ſijne brieven:

Zy vluchten uyte Steeden heen,
En gaen in ’t boſch en ’t veld alleen.

En daerom wort een Muſch, die eenſaem leeft, op ſijn hoofd geſtelt, vermits deſe vogel in woeſte plaetſen alleen leeft, ſonder by andere vogels te komen.
 De toegeſlooten Beurſe, bediet de gierige Natuere, die in dit volck veeltijts plagh te heerſchen. Dat hy op eenen vierkanten ſteen ſit, daer mede wort te kennen gegeven, dat de Melancolici haere inbeeldingen ſwaerlijck konnen verſetten, maer blijven, als een ſteen, onbeweeghlijck op haer voornemen; gelijck ſulx mede de Schole van Salernen getuyght:

De ſwaergedruckte Mensch van ſorge neergebogen,
Vol ſuchtens, vol gepeins, met neergeſlagen oogen,
Vol waeckens, overleghs, vol nijd, vol ſchrick en ſmart,
Vol valſcheyt en vol anghſt, ſiet meerendeels nae ’t ſwart.

Comedie. Blygeeſtigh ſpel.

EEn Vrouwe als een Heydenſche Bedelaerſter, doch met verſcheyden verwen gekleet, houdende in de rechter hand een Schalmeye of Cornet, om Muſijck te ſpeelen, en in de ſlincker een Momaengeſicht, hebbende aen de voeten, ſocken.
 De verſcheidenheyt der verwen, vertoonende verſcheyden handlingen, die in deſe ſlagh van Poëſie werden uytgedruckt, die het oogh van ’t verſtand niet weyniger vermaecken, als de verſcheyden verwen de lichaemlijcke oogen verluſtigen, om daer door uyt te beelden alle toevallen van ’t Menſchelijck leven, ſoo van deughden, ondeughden, als wereltlijcke eygenſchappen, en dat in alle ſlagh en hoedanigheyt van Volckeren, behalven den Koninghlijcken ſtaet. En dit wort door de ſocke uytgedruckt, die van de Oude, in haere Comedyſpeelen wierden gebruyckt, om te vertoonen de middelmaetigheyt van ſtijl en van de perſoonen, die in deſe handlingen wierden uytgevoert.
 De Comedie heeft lichte voorſtellingen en ſwaere handlingen, en daerom wortſe als een Heydens Bedelaerſter gekleet, om dat dit Volck ſeer breet is in ’t beloven, en een ander goed geluck te voorſeggen, ’t welck zy ſwaerlijck, door haere eygene armoede, een ander konnen mededeelen.
 De Cornet en de Mom gebruyckten de Oude in haere Comedien, en zy hielden

K 3 d’eene